بررسی وضعیت بالینی دربیماران دیالیزی

مقدمه:

بیماران مبتلا به نارسایی کلیوی انتهایی (ESRD) به علت وابستگی مادام‌العمر به دیالیز، در معرض انواع اختلالات بالینی، متابولیک، روانی و حرکتی قرار دارند. ارزیابی صحیح و منظم وضعیت بالینی بیماران، شامل درد، وضعیت تغذیه، ریسک سقوط، ریسک DVT، سلامت روان، وضعیت شناختی، ایمنی دسترسی عروقی، مارکرهای ویروسی و نیازهای مددکاری، در پیشگیری از مرگ‌ومیر، بستری‌های غیرضروری و عوارض تهدیدکننده حیات نقش حیاتی دارد.

در این مقاله، اهمیت هر حوزه، پیامدهای عدم توجه، و مقیاس‌های علمی معتبر بررسی شده و نقش نرم‌افزار دیاسیس به عنوان یک ابزار استاندارد برای کاهش خطا، مستندسازی دقیق و ارتقای ایمنی بیمار تشریح شده است. دیالیز درمانی طولانی‌مدت و پیچیده است و بیماران در این مسیر با چالش‌های متعددی مواجه می‌شوند. سازمان‌های معتبر جهانی از جمله KDIGO، KDOQI، CDC، WHO بر اهمیت پایش منظم وضعیت بالینی بیماران دیالیزی تأکید کرده‌اند.

بررسی این وضعیت‌ها تنها یک ارزیابی معمول نیست، بلکه ابزار اصلی برای پیشگیری از مرگ، نارسایی درمان، عفونت، سقوط و مشکلات روانی به شمار می‌رود. در ایران نیز طبق آمار انجمن نفرولوژی ایران، بیش از ۳۸ هزار بیمار دیالیزی در کشور وجود دارد که نیازمند مراقبت ساختارمند و استاندارد هستند.

اهمیت و خطرات عدم توجه به وضعیت‌های بالینی مختلف

در ادامه، هر وضعیت بالینی همراه با اهمیت، خطرات عدم بررسی آن در بیماران تحت دیالیز توضیح داده می‌شود.

میزان درد (Pain Assessment)

اهمیت بررسی میزان درد

• شیوع درد در بیماران دیالیزی در جهان: ۶۰–۸۰٪

• در ایران: حدود ۷۰٪ (طبق مطالعات دانشگاه تهران)

• درد مزمن باعث:

• کاهش کیفیت زندگی

• اختلال خواب

• کاهش همکاری با دیالیز

• افزایش افسردگی

• نشانه‌ای از مشکلات Access یا نوروپاتی

خطرات عدم توجه به درد بیمار:

• تشدید بیماری زمینه‌ای

• از دست رفتن فیستول یا سایر دسترسی ها

• افزایش فشارخون و بی‌نظمی حین دیالیز

• افزایش احتمال قطع جلسات دیالیز

نقش دیاسیس در ارزیابی درد بیماران

• ثبت روند درد در هر جلسه

• هشدار افت یا افزایش غیرطبیعی

• ارتباط با سوابق دارویی

• کاهش خطاهای ثبت دستی

یادداشت ساخت‌یافته مقدار و محل درد با مقیاس استاندارد عدد، چهره، NRS و ثبت مصرف یا عدم مصرف مسکن، یک جزء کلیدی ارزیابی پرستاری و تجربه بیمار است. در بیماران دیالیزی، درد می‌تواند نشانه عوارض جدی (اسپاسم عضلانی ناشی از هیپوکلسیمی، درد قفسه سینه، عفونت فیستول) باشد و در صورت مشاهده خوشه بیماران با درد کنترل‌نشده در لیست، می‌توان سریعاً علت سیستماتیک (مثلاً مشکل در تنظیم مایع یا ماشین) را بررسی کرد. پایش درد در سطح جمعیتی و ارتباط آن با کیفیت خواب و افسردگی، با توجه به یافته‌های کیفی درباره رنج روانی بیماران دیالیز در ایران، می‌تواند مبنای برنامه‌های کاهش رنج و بهبود کیفیت زندگی باشد.

نیاز به مددکاری و حمایت اجتماعی

اهمیت:

• ۴۰٪ بیماران دیالیزی دچار مشکلات مالی و روانی هستند.

• حمایت اجتماعی مهم‌ترین عامل ادامه همکاری بیمار است.

خطرات عدم توجه:

• ترک درمان

• افزایش احتمال خودکشی یا افکار خودکشی

• کاهش مصرف دارو

• بروز مشکلات خانوادگی و شغلی

نقش دیاسیس در ارزیابی مددکاری

• ارزیابی دقیق بیمار وثبت مشکلات در پرونده

• هشدار برای نیاز به انجام یا ارجاع به مددکاری با توجه به امتیاز بررسی

• مستندسازی مشکلات و پیگیری‌ها

در مطالعات ایرانی، مشکلات مالی، خانوادگی و اجتماعی جزء اصلی‌ترین دغدغه‌های بیماران دیالیز و یکی از محورهای «کیفیت مراقبت» از نگاه بیمار و پرستار بوده است. ثبت اولویت مددرسانی، وجود یا عدم وجود برنامه مداخله مددکاری و علامت‌گذاری بیماران در گروه‌های پرخطر (مثلاً بی‌سرپرست، مشکل شغل، سوءمصرف مواد، زندانی) در لیست بیماران، به مددکار اجازه می‌دهد وقت محدود خود را بر بیماران با بالاترین نیاز متمرکز کند. این داده‌ها همچنین برای گزارش‌دهی به مدیریت و خیّرین و طراحی بسته‌های حمایت اجتماعی مبتنی بر نیاز واقعی بیماران دیالیز بسیار ارزشمند است.

ریسک خودکشی، افسردگی و اضطراب

اهمیت ارزیابی ریسک خودکشی در بیماران:

• افسردگی در بیماران دیالیزی در جهان: ۲۵ –۳۰٪

• در ایران : ۳۵٪

• خودکشی در بیماران ESRD ۵ برابر جمعیت عمومی است.

خطرات عدم توجه ریسک خودکشی در بیماران

• احتمال اقدام به خودکشی

• احتمال مصرف بیش از حد داروها یا بالعکس عدم تبعیت درمانی در بیماران

• ترک جلسات دیالیز یا کاهش تعداد دفعات دیالیز هفتگی

نقش دیاسیس در ارزیابی ریسک خودکشی بیماران

• نمره دهی و تحلیل خودکار نمرات ارزیابی ها

• هشدار به تیم درمان

• مستندسازی روند درمانی و ارجاع‌ها

بار روانی و افسردگی در بیماران همودیالیز بالا است و مطالعات کیفی و کمی به‌طور مکرر بر لزوم توجه به سلامت روان این گروه تأکید کرده‌اند. اضافه‌شدن «ارزیابی خطر خودکشی» به‌عنوان یک وضعیت قابل مشاهده در فهرست بیماران، باعث می‌شود موارد پرخطر از حالت «یادداشت پراکنده» خارج شده و به سطح تصمیم‌گیری مدیریت شیفت و ارجاع به روان‌پزشک/روان‌شناس ارتقاء یابد. این کار عملاً یک لایه ایمنی بیمار به سیستم اضافه می‌کند و امکان پایش سیستمی مداخلات پیشگیرانه برای بیماران پرخطر را فراهم می‌کند.

ارزیابی ریسک DVTH2

اهمیت ارزیابی DVT

• موردی شایع به ‌دلیل بی‌تحرکی، دیابت، التهاب و داشتن کتتر

• شیوع DVT در بیماران دیالیزی: ۵–۱۰٪

خطرات عدم توجه و ارزیابی DVT

• آمبولی ریه (مرگ‌آور)

• ادم شدید

• انسداد کتتر

نقش دیاسیس در ارزیابی ریسک DVT

• ثبت امتیازات ارزیابی

• هشدار ریسک بصورت مکتوب در نرم افزار به پرسنل

• مستند سازی علائم جهت ارجاع سریع

ارزیابی ریسک سقوط

اهمیت ارزیابی ریسک سقوط:

• ۳۰٪ بیماران دیالیزی دچار اختلال تعادل هستند.

• افت فشار بعد از دیالیز علت اصلی سقوط است.

خطرات عدم توجه و ارزیابی ریسک سقوط

• شکستگی

• بستری

• پارگی یا ترومبوز Access

نقش دیاسیس در ارزیابی سقوط بیماران

• ثبت روزانه

• هشدار برای بیماران پرخطر

• برنامه ‌ریزی مراقبت ویژه از بیماران پرخطر

خطر سقوط در بیماران همودیالیز بالا است. مطالعات اختصاصی مانند (Dialysis Fall Risk Index) نشان داده‌اند که بیش از نیمی از بیماران در گروه «پرخطر» قرار می‌گیرند. استفاده از ابزارهایی مانند Morse (یا ابزارهای اختصاصی دیالیز) و نمایش نتیجه به ‌صورت «سطح احتیاط» در دیاسیس، امکان اجرای بسته‌های پیشگیرانه هدفمند (کمک هنگام جابه‌جایی، تنظیم زمان داروهای ضد فشارخون، پایش سرگیجه پس از دیالیز) را فراهم می‌سازد. قابلیت سورت بیماران بر اساس خطر سقوط در لیست، امکان برنامه‌ریزی نیروی انسانی (مثل تمرکز کمک‌پرستار در کنار بیماران پرخطر در شروع یا پایان شیفت دیالیز) را ایجاد می‌کند.

ارزیابی ریسک زخم بستر

اهمیت ارزیابی ریسک زخم بستر

• بیماران ESRD مستعد زخم بستر به علت سوءتغذیه و کم ‌تحرکی

• شیوع جهانی: ۱۴–۲۵٪

• شیوع در ایران: ۱۸–۲۰٪

خطرات عدم ارزیابی زخم بستر

• عفونت

• استئومیلیت

• سپسیس

• بستری طولانی

نقش دیاسیس در ارزیابی خطر زخم فشاری در بیماران دیالیزی

• هشدار کاهش امتیاز برادن

• امکان ثبت مشکل و روند بهبود زخم

• ارائه برنامه‌های پیشگیرانه

مطالعات متعدد نشان می‌دهد Braden و سایر ابزارهای استاندارد بهترین روش برای غربال‌گری خطر زخم فشاری و طراحی مداخلات پیشگیرانه هستند. نمایش سطح خطر زخم فشاری بر اساس این اسکورها در لیست بیماران دیالیز، امکان اولویت‌بندی اقداماتی مانند استفاده از تشک‌های خاص، جابه‌جایی مکرر، مشاوره تغذیه و پایش پوست را فراهم می‌کند. ترکیب این داده با وضعیت تغذیه و شاخص‌های عملکردی در دیاسیس، منطبق با رویکردهای بین‌المللی است که نشان داده‌اند سوءتغذیه و محدودیت حرکتی مهم‌ترین ریسک ‌فاکتورهای زخم فشاری در بیماران مزمن هستند.

ارزیابی وضعیت تغذیه بیماران

اهمیت ارزیابی وضعیت تغذیه

• سوءتغذیه عامل مهم مرگ‌ومیر بیماران ESRD

• آلبومین <3.5: افزایش دوبرابری مرگ ‌ومیر

خطرات عدم توجه و ارزیابی وضعیت تغذیه

• ضعف سیستم ایمنی

• اختلال ترمیم زخم

• افزایش بستری

نقش دیاسیس در ارزیابی وضعیت تغذیه بیماران

• تحلیل روند آلبومین

• هشدار کاهش وزن خشک

• ارتباط با متخصص تغذیه

ارزیابی اولیه تغذیه و علامت‌گذاری بیمارانی که نیاز به بررسی تخصصی تغذیه یا پیگیری مجدد پس از یک هفته دارند، با شواهدی همخوان است که سوءتغذیه را یک عامل کلیدی در عوارض و مرگ‌ومیر دیالیز معرفی می‌کند. هنگامی که این وضعیت در لیست بیماران سورت‌پذیر باشد، کارشناس تغذیه مرکز می‌تواند در ابتدای هر روز کاری، بیماران نیازمند مشاوره یا پیگیری مجدد را ببیند و مداخله هدفمند انجام دهد. ترکیب این داده‌ها با شاخص زخم فشاری، سقوط و شاخص‌های آزمایشگاهی در دیاسیس، فرصت توسعه الگوریتم‌های هشدار سوءتغذیه و طراحی برنامه‌های متمرکز روی بیماران پرخطر را فراهم می‌کند.

ارزیابی سطح هوشیاری

اهمیت بررسی سطح هوشیاری بیماران

• بیش از ۵۰٪ بیماران دیالیزی درجاتی از اختلال شناختی دارند.

خطرات عدم ارزیابی سطح هوشیاری بیماران

• سقوط

• فراموشی دارو

• عدم همکاری با کادردرمان

نقش دیاسیس در ارزیابی سطح هوشیاری بیماران

• ثبت روند هوشیاری در طول زمان از زمان پذیرش

• امکان ثبت و ارزیابی وضعیت هوشیاری با مقیاس های معتبر

• ارتباط با پزشک برای بررسی فوری

ثبت منظم سطح هوشیاری با مقیاس‌هایی مانند GCS، RSS و AVPU و نمایش آن در لیست بیماران، امکان شناسایی سریع بیماران با تغییرات حاد (مثلاً خون‌ریزی مغزی، هیپوگلیسمی، اورمی شدید، هیپوتانسیون داخل دیالیز) را فراهم می‌کند. استفاده از مقیاس استاندارد باعث می‌شود این داده‌ها قابل مقایسه بین شیفت‌ها و بخش‌ها بوده و در مدل‌های خطر و تصمیم‌یارها برای تشخیص زودهنگام بدحال ‌شدن بیمار به‌کار رود. قابلیت سورت بر اساس «سطح احتیاط» (مثلاً عادی، نیاز به پایش نزدیک، پرخطر) به سرپرستار اجازه می‌دهد در شروع هر شیفت، بیماران با بالاترین ریسک را در بالاترین سطح توجه و تخصیص پرسنل و تجهیزات قرار دهد.

ثبت مارکرهای ویروسی

اهمیت ثبت مارکرهای ویروسی

بیماران دیالیزی در معرض بالای عفونت HBV و HCV هستند.

خطرات عدم توجه مارکرهای ویروسی بیماران

• انتقال به بیماران دیگر

• افزایش مرگ ‌ومیر

• پیامدهای قانونی

نقش دیاسیس در ثبت و یادآوری خودکار مارکرهای ویروسی

• یادآوری زمان انجام آزمایش

• هشدار برای بیماران واکسینه ‌نشده

• ثبت دقیق نتایج و پیشگیری از خطای فراموشی نوبت های واکسیناسیون بیماران

• امکان ثبت خودکار نامه ارجاع واکسیناسیون بیماران

ثبت سطح آنتی‌بادی هپاتیت B (HBsAb) و گروه خونی در همان نمای فهرست بیماران برای مرکز دیالیز اهمیت عفونی و عملیاتی بالایی دارد. این اطلاعات امکان برنامه‌ریزی واکسیناسیون مجدد، جداسازی بیماران در ریسک عفونت HBV، و مدیریت سریع حوادث مواجهه با خون را تسهیل می‌کند. همچنین در حوادث اورژانسی (نیاز به خون، تعویض مرکز، بستری ناگهانی) دسترسی فوری به گروه خونی و ایمنی HBV از طریق دیاسیس می‌تواند زمان تصمیم‌گیری و هماهنگی را به‌طور معنادار کاهش دهد.

ارزیابی میزان محدودیت فیزیکی

اهمیت ارزیابی محدودیت های فیزیکی

• کاهش تحرک باعث افت عملکرد و افزایش سقوط می‌شود.

• کیفیت زندگی وابسته به استقلال بیمار است.

خطرات عدم توجه به محدودیت ها فیزیکی بیماران دیالیزی

• سقوط

• افسردگی

• ناتوانی حرکتی شدید

نقش دیاسیس در ارزیابی و ثبت خودکارمحدودیت های فیزیکی بیماران

• امکان ارزیابی دوره‌ای

• هشدار به کادر درمان و پزشک از نظر نیاز به توجه بیشتر

• گزارش روند محدودیت های بیمار جهت تصمیم‌گیری درمانی

ثبت ساخت‌یافته اختلال شنوایی، بینایی، حرکتی، نحوه تکلم، نقص عضو، وسایل کمکی/پروتز، توانایی استفاده از زنگ احضار و نوع وابستگی‌ها، تصویر دقیقی از سطح عملکردی و نیازهای ارتباطی بیمار فراهم می‌کند. در دیالیز، این داده‌ها مستقیماً بر طراحی برنامه توان‌بخشی، ایمنی جابه‌جایی، آموزش خودمراقبتی و حتی طراحی محیط فیزیکی (نور، صدابَر، دستگیره‌ها) اثر می‌گذارند. با امکان سورت بیماران دارای محدودیت‌های خاص (مثلاً اختلال شنوایی)، می‌توان مداخلات آموزشی اختصاصی (زبان اشاره، بروشور تصویری، همراه‌آموزی) را برنامه‌ریزی و مستندسازی کرد.

اهمیت لیست وضعیت بالینی بیماران در دیاسیس

لیستی که در نرم‌افزار دیاسیسنمایش داده می‌شود، یک داشبورد بالینی (Clinical Dashboard) است که تمامی بیماران دیالیزی را در یک صفحه نمایش می‌دهد؛ صفحه‌ای شامل:

• وضعیت درد

• نیاز به مددکاری

• ریسک خودکشی

• ریسک DVT

• ریسک سقوط

• ریسک زخم بستر

• وضعیت تغذیه

• گروه خونی

• وضعیت محدودیت حرکتی

• سطح هوشیاری

• مارکرهای ویروسی

• HBs-Ab

و دیگر شاخص‌ها…

این داشبورد همان‌قدر ارزشمند است که ”برگه وضعیت سر تخت بیمار“ اما با این تفاوت که:

• در یک نگاه،

• برای کل بیماران مرکز،

• در لحظه (Real-time)،

• با کدهای رنگی،

• و بدون نیاز به جستجو و مرور پرونده‌ها

ارائه می‌شود.

اولویت‌بندی سریع بیماران (Clinical Prioritization)

وقتی یک پرستار وارد بخش می‌شود، در اولین نگاه می‌تواند تشخیص دهد:

• کدام بیمار ریسک بسیار بالادارد

• کدام بیمار** نیازمند اقدام فوری**است

• کدام بیمار نیازمند توجه مداوماست

• کدام بیمار کاملاً ثابت و بدون خطر است

این یعنی صرفه‌جویی در زمان، کاهش فرسودگی شغلی و افزایش دقت.

کاهش خطاهای پرستاری

خطای پرستاری معمولاً به دلیل یکی از موارد زیر رخ می‌دهد:

• حجم کاری بالا

• عدم آگاهی از وضعیت بیمار

• فراموشی

• انتقال ناقص اطلاعات

داشبورد رنگی دیاسیس این احتمال را به حداقل می‌رساند.

مثال:

اگر یک بیمار اسکور تغذیه نامطلوب یا ریسک افتادن بالا دارد، پرستار در همان صفحه این هشدار را می‌بیند و از بروز حادثه جلوگیری می‌شود.

کمک به ثبت مراقبت استاندارد و مبتنی بر گایدلاین

هر شاخص بالینی در این لیست بر اساس یک مقیاس علمی Braden ، Morse، ، VAS و....( ثبت می‌شود. بنابراین اقدام پرستار نیز استاندارد، قابل پیگیری و مبتنی بر علم خواهد بود.

مدیریت صحیح منابع انسانی در شیفت

پرستار مسئول با دیدن لیست متوجه می‌شود:

• کدام بیمار نیاز به مراقبت بیشتر دارد

• کدام بیمار باید نزدیک ایستگاه پرستاری قرار گیرد

• آیا باید نیروی بیشتری درخواست کند

تقویت فرآیند پرستاری و مستندسازی

وجود بخش های استاندارد و مقیاس‌های شناخته‌شده، کیفیت مستندسازی پرستاری را ارتقا داده و آن را با چارچوب فرآیند پرستاری (ارزیابی، تشخیص، برنامه‌ریزی، اجرا، ارزیابی) هم‌سو می‌کند. بررسی‌های انجام‌شده روی EHRهای پرستاری نشان می‌دهد که ادغام اسکورهای Braden و Morse در جریان کار، تکمیل ارزیابی‌ها و استفاده از آن‌ها در برنامه‌ریزی مراقبت را افزایش می‌دهد. در دیالیز، این داده‌ها می‌تواند مستقیماً به تشخیص‌های پرستاری (خطر سقوط، خطر آسیب پوستی، درد مزمن، اختلال تصویر بدن، خطر خودآسیب‌رسانی) و برنامه‌های مراقبتی مرتبط نگاشت شود.

مزایای لیست وضعیت بالینی بیماران دیاسیس برای پزشک نفرولوژی

برای پزشکان، این صفحه یکClinical Decision Support System (CDSS) واقعی است.

تصمیم‌گیری سریع و دقیق

به‌جای مرور پرونده‌ها، پزشک با نگاه به صفحه متوجه می‌شود:

• کدام بیمار سوءتغذیه دارد؟

• کدام بیمار سطح هوشیاری غیرطبیعی دارد؟

• چه کسی نیازمند ارجاع روان‌پزشکی است؟

• کدام بیمار ریسک بالای DVT یا فشار زخم بستر دارد؟

این یعنی: saving time + clinical accuracy

تشخیص بیماران پرریسک پیش از بروز حادثه

لیست رنگی باعث می‌شود پزشک بلافاصله بیماران در معرض خطر را شناسایی کند:

• هایپوتنشن های مکرر

• علائم افسردگی یا افکار خودکشی

• کاهش هوشیاری

• تشدید درد

• مشکلات تغذیه

• DVT احتمالی

• وضعیت محدودیت حرکتی

پیشگیری از خطر یعنی:

• کاهش مرگ ‌ومیر

• کاهش بستری

• بهبود کیفیت دیالیز

• کاهش هزینه‌ها

پیگیری وضعیت بر اساس تغییرات روزانه

پزشک فقط با اسکرول صفحه متوجه روند بیمار می‌شود:

• آیا وضعیت تغذیه بیمار از “عادی” به “ارجاع به کارشناس” رسیده؟

• آیا بیمار از "ریسک پایین سقوط" به “ریسک متوسط” تغییر کرده؟

یعنی Clinical Trend Analysis در یک نگاه.

افزایش کیفیت و سرعت ویزیت‌ها

پزشک نام بیمار را جستجو نمی‌کند.

پرونده را باز نمی‌کند.

کاغذ مرور نمی‌کند.

در یک صفحه

• مشکلات

• هشدارها

• ریسک‌ها

• نیازهای بیمار

پیش روی اوست.

مزایای لیست وضعیت بالینی بیماران دیاسیس برای مدیران

این لیست برای مدیریت بخش طلایی است.

امکان نظارت بر عملکرد مراقبتی

مدیر می‌تواند ببیند:

• آیا پرستاران ارزیابی‌های روزانه را انجام داده‌اند؟

• آیا بیماران پرریسک مدیریت شده‌اند؟

• کدام بیماران نیاز به پیگیری ویژه دارند؟

مستندسازی برای اعتباربخشی (Accreditation)

تمام وضعیت‌های بالینی:

• مستند

• تاریخ ‌دار

• قابل چاپ

• قابل گزارش‌گیری

است؛ این یعنی** آمادگی عالی برای ارزیابی‌های دانشگاه یا وزارتخانه.**

کاهش هزینه‌ها با پیشگیری از عوارض قابل‌اجتناب

مثال:

• یک زخم بستر هزینه‌ای بین ۲۰ تا ۴۰ میلیون تومان دارد.

• یک DVT هزینه‌ای چند ده میلیون تومانی دارد.

پیشگیری = صرفه‌جویی کلان برای مرکز.

چرا رنگی بودن این لیست بسیار مهم است؟

استاندارد جهانی (Color-coded Clinical Alerts) رنگ‌ها باعث می‌شوند مغز سریع تصمیم بگیرد:

این رنگ‌ بندی:

• خطای انسانی را ۷۰٪ کاهش می‌دهد

• زمان جستجو را ۸۰٪ کم می‌کند

• باعث واکنش سریع‌تر پرسنل می‌شود

بر اساس مطالعات Journal of Medical Systems, 2020 و BMJ Quality & Safety, 2021

دیاسیس چگونه از بروز خطاهای بالینی جلوگیری می‌کند؟

• یادآوری خودکار ارزیابی‌ها

• هشدارهای رنگی

• اتصال به پروفایل کامل بیمار

• مقایسه وضعیت بیمار با استاندارد جهانی

• ثبت اسکورهای علمی بر اساس رفرنس معتبر

• امکان گزارش‌دهی به پزشک و مدیر

• کاهش وابستگی به حافظه پرسنل

این یعنی:

ایمنی بیمار + کاهش خطا + مراقبت استاندارد

پیامدها در سطح مدیریت و نظام سلامت:

در سطح مدیریت مرکز، داده‌های ساخت‌یافته این ارزیابی‌ها می‌تواند برای پایش شاخص‌های کیفیت (نرخ سقوط، شیوع زخم فشاری، درصد بیماران با سوءتغذیه، موارد با خطر خودکشی و…) در طول زمان و بین شیفت‌ها و مراکز مختلف استفاده شود. این شاخص‌ها، هم برای برنامه‌های اعتباربخشی داخلی و هم برای گزارش‌دهی به دانشگاه علوم پزشکی، بیمه‌ها و وزارت بهداشت ارزش بالایی دارند. در سطح ملی، اگر دیاسیس در چند مرکز به‌صورت یکپارچه استفاده شود، می‌توان از این داده‌ها برای طراحی برنامه‌های ملی ایمنی بیمار در دیالیز، به‌روزرسانی راهنماهای بالینی و هدف‌گذاری منابع (مثلاً توسعه خدمات تغذیه و روان‌شناسی) بهره برد.

کلام پایانی:

داشبورد وضعیت بالینی بیماران در دیاسیس:

یک ابزار معمولی نیست؛

یک سیستم پشتیبان تصمیم‌گیری بالینی واقعی است که:

• جان بیمار را نجات می‌دهد

• عوارض را کاهش می‌دهد

• تصمیم‌گیری پزشک را سریع‌تر می‌کند

• کار پرستار را ساده‌تر می‌کند

• خطاها را کم می‌کند

• مستندسازی را استاندارد می‌کند

• به اعتباربخشی کمک می‌کند

• و کیفیت مراقبت را ارتقا می‌دهد.

منابع (References):

KDIGO

KDOQI Hemodialysis Adequacy Guideline

NKF

WHO

USRDS

CDC

Nephrology Dialysis Transplantation

Journal of Renal Nutrition

منابع ایرانی:

1. انجمن نفرولوژی ایران – گزارش سالانه بیماران دیالیزی ۱۴۰۲ title

2. وزارت بهداشت – برنامه ملی دیالیز ایران title

مجله نفرولوژی و مجاری ادراری ایران – مقالات مربوط به درد، افسردگی، سوءتغذیه

مطالعات دانشگاه علوم پزشکی تهران، اصفهان و شهید بهشتی در حوزه زخم بستر و افسردگی دیالیز

سامانه ثبت اطلاعات بیماران دیالیزی ایران