بهبود سلامت روان؛ راهکارهایی کاربردی برای بیماران دیالیزی

مقدمه:

آیا تا به حال به دلیل فشارهای مداوم بیماری کلیوی احساس استرس و اضطراب کرده‌اید یا برای مدیریت استرس خود دچار مشکل بوده‌اید؟ اگر چنین است، شما تنها نیستید. در سال 2021، تخمین زده شد که 57.8 میلیون فقط در آمریکا با مشکلات روحی و روانی دست و پنجه نرم می کنند. بیماران تحت درمان دیالیز نه‌ تنها با مشکلات جسمانی مواجه هستند، بلکه از نظر روانی نیز دچار چالش‌های فراوانی می‌شوند. استرس و اضطراب به دلیل فرآیند طولانی درمان، محدودیت‌های فیزیکی و نگرانی از آینده در این افراد رایج است. اما با راهکارهای مناسب، می‌توان این چالش‌ها را مدیریت و بهبود بخشید. در این مقاله، به بررسی روش‌هایی برای کاهش اضطراب و بهبود سلامت روان بیماران دیالیزی می‌پردازیم.

عوامل استرس‌زا در بیماران دیالیزی:

1. اضطراب ناشی از مشکلات جسمی: بیماران دیالیی معمولاً از تغییرات ناگهانی در وضعیت جسمی خود دچار اضطراب می‌شوند. دیابت، نوسانات فشار خون، خستگی و احساس ضعف می‌تواند منجر به افزایش استرس در این بیماران شود.

2. محدودیت‌های رژیمی: نیاز به رعایت یک رژیم غذایی سخت و محدودیت‌ مصرف مایعات و میوه ها استرس و اضطراب بیماران دیالیز را تشدید می کند.

3. نیاز مداوم به درمان دیالیز تا پایان عمر: فرآیند دیالیز که نیاز به حضور مداوم و طولانی در بیمارستان یا مرکز دیالیز دارد، احساس اضطراب و نگرانی از دست دادن استقلال بیماران دیالیز را افزایش می دهد.

4. نگرانی از آینده: بسیاری از بیماران از آینده خود و چگونگی ادامه زندگی نگران هستند و این نگرانی‌ها می‌تواند به افزایش استرس بیماران دیالیز منجر شود.

راهکارهای مدیریت استرس و اضطراب:

1.درمان روانشناختی:

درمان‌های روانشناختی مثل مشاوره یا روان‌درمانی می‌تواند به کاهش اضطراب و استرس کمک کند. جلسات منظم با یک روانشناس تخصصی در زمینه بیماری‌های مزمن می‌تواند به بیماران کمک کند تا احساسات خود را بهتر مدیریت کنند.

2.تمرینات تنفسی و مدیتیشن:

تمرینات مدیتیشن، یوگا و تنفس عمیق از ابزارهای اثربخش در کاهش استرس هستند. این تکنیک‌ها به آرامش بدن و ذهن کمک کرده و باعث بهبود کیفیت زندگی می‌شوند.

3.فعالیت‌های فیزیکی ملایم:

ورزش‌های ملایم مثل پیاده‌روی یا تمرینات کششی می‌توانند به بهبود سلامت روان و کاهش اضطراب کمک کنند. ورزش با تحریک تولید اندورفین، هورمون‌هایی مانند دوپامین، احساس آرامش و راحتی را تقویت می‌کند.

4.ایجاد شبکه‌های حمایتی:

داشتن حمایت از خانواده، دوستان یا گروه‌های حمایتی از اهمیت بالایی برخوردار است. گروه‌های پشتیبان دیالیز، مانند انجمن های حمایت از بیماران کلیوی و بیماران خاص، مکان هایی برای بیماران هستند تا تجربیات خود را به اشتراک بگذارند و از حمایت یکدیگر بهره‌مند شوند.

5.مدیریت زمان و برنامه‌ریزی:

ایجاد یک برنامه منظم برای جلسات دیالیز و فعالیت‌های روزانه به بیماران کمک می‌کند تا کنترل بیشتری بر زندگی خود داشته باشند و احساس استرس را کاهش دهند. تنظیم اهداف کوتاه‌مدت و واقع‌بینانه می‌تواند اعتماد به نفس بیماران را افزایش دهد.

6.درمان دارویی:

در برخی موارد، پزشکان ممکن است داروهای ضد اضطراب یا ضد افسردگی تجویز کنند. مصرف این داروها باید تحت نظر پزشک باشد تا از بروز عوارض جانبی در آنان جلوگیری شود.

نقش خانواده و مراقبین در کاهش استرس:

حمایت عاطفی خانواده و مراقبین یکی از مهم‌ترین عوامل در بهبود سلامت روان بیماران دیالیزی است. گوش دادن به مشکلات و دغدغه‌ها، ایجاد محیطی آرام و ایجاد فضایی برای بیان احساسات بیماران، به کاهش اضطراب آنان کمک می‌کند.

تأثیر دیالیز بر سلامت روان:

مطالعات نشان می دهند که بیماران دیالیزی بیشتر در معرض ابتلا به افسردگی و اضطراب هستند. دیالیز می‌تواند به طور غیرمستقیم باعث تغییرات در زندگی اجتماعی، شغلی و حتی خانوادگی شود، که این تغییرات ممکن است استرس‌های اضافی به همراه داشته باشد.

۸ راهکار ساده برای مدیریت استرس ناشی از بیماری کلیوی و دیالیز:

یک نفس عمیق بکشید، نگرانی‌های خود را رها کنید و با ما در این راه به سوی شادی و سلامتی همراه شوید.

1.یادگیری تکنیک‌های ذهن‌آگاهی و یا یوگا، تنفس عمیق و مدیتیشن:

این فعالیت‌ها همگی درمان‌های مبتنی بر ذهن‌آگاهی هستند که شما را در لحظه حال قرار می‌دهند و به شما می‌آموزند که چگونه افکار و احساسات بدنی خود را بپذیرید. طبق گزارش انجمن روان‌شناسی آمریکا، این تکنیک‌ها به موارد زیر کمک کنند:

• کاهش استرس، افسردگی و اضطراب

• مدیریت درد

• کاهش خستگی

2.برای وقت گذرانی و تفریح بیرون بروید:

آیا تا به حال اصطلاح «لحظه‌ای گل‌ها را ببو» را شنیده‌اید؟ دلیل ماندگاری این اصطلاح این است که گذراندن وقت در طبیعت برای شما مفید است و مطالعات بیشتری این موضوع را تأیید می‌کنند. یک مطالعه نشان داد که گذراندن وقت در فضای سبز ممکن است خطر ابتلا به دیابت نوع 2، فشار خون بالا و استرس را کاهش دهد.

پس به بیرون بروید، چمن را لمس کنید یا پنجره‌ای را باز کنید و از نسیم لذت ببرید—مغز و بدن شما از شما تشکر خواهند کرد. اگر نمی‌توانید به بیرون بروید، تور مجازی پارک‌های ملی را امتحان کنید یا به صدای طبیعت گوش دهید.

3.با جامعه‌ای از افراد حمایت‌کننده ارتباط برقرار کنید:

هیچ‌کس نمی‌تواند همه کارها را به تنهایی انجام دهد، پس از درخواست کمک نترسید و وقت خود را با جامعه ای از افراد شبیه خود و یا خانواده و دوستان بگذرانید.

4.هنرهای درونی خود را آزاد کنید:

هنردرمانی به شما کمک می‌کند احساسات خود را بیان کنید و حتی آنها را پردازش کنید. بهترین قسمت این است که برای بهره‌مندی از آن نیازی به مهارت هنری ندارید. با خلاقیت خود را درگیر کنید و با روش‌های هنری مختلف تجربه کنید تا ببینید کدامیک را بیشتر دوست دارید.

ایده‌های زیر برای شروع مناسب هستند:

• طراحی یا رنگ‌آمیزی

• نقاشی

• سفالگری

• بافندگی

5.کارهای داوطلبانه و یا خیرخواهانه انجام دهید و یا در انجمن ها عضو شوید:

اگر به دنبال بهبود سلامت روان هستید، کارهای داوطلبانه و یا خیرخواهانه را امتحان کنید. مطالعات نشان می دهد که مشارکت در رفتارهای نوع‌دوستانه، رضایت کلی از زندگی را افزایش و احساسات منفی را کاهش می‌دهد.

6.بازی با حیوانات خانگی:

تحقیقات جدید نشان داده است که حیوانات خانگی ممکن است سلامت روان بسیاری از افراد را بهبود بخشند. نتایج اولیه نشان داده است که گذراندن وقت با حیوانات ممکن است استرس را کاهش و مهارت‌های عاطفی و اجتماعی را افزایش دهد.

7.ورزش کنید:

ورزش فواید زیادی از جمله تقویت عضلات ، کنترل دیابت و فشار خون و بهبود خواب دارد. برای ورزش نیازی نیست که تمرینات سنگین انجام دهید؛ پیاده‌روی، رقص یا شنا هم می‌توانند مفید باشند.

8.تغذیه سالم داشته باشید: تغذیه خوب و سالم که مطابق با دستورالعمل‌های رژیم شما باشد، کلید سلامت جسمی و روانی است. برای افراد مبتلا به بیماری کلیوی، رعایت رژیم غذایی ممکن است دشوار باشد، اما همیشه راه بهتری وجود دارد.

منبع:

www.kidney.org