آیا بیماران کلیوی می توانند قهوه بنوشند؟

مقدمه:

قهوه، نوشیدنی محبوب بیش از نیمی از مردم جهان، جایگاه خاصی در زندگی روزمره بسیاری از مردم دارد. اما اگر شما یا یکی از عزیزانتان با چالش‌های مربوط به بیماری های کلیوی مواجه هستید، ممکن است این سوال برای شما مطرح باشد که آیا همچنان می‌توانم قهوه بنوشم؟ آیا قهوه برای من مضر است؟

پاسخ به این سوال کوتاه است: "بله!" اما با شرایطی خاص. مصرف متعادل قهوه، یعنی کمتر از سه فنجان در روز، برای اکثر بیماران کلیوی بی‌خطر است. مطالعه منتشر شده در مجله NDT (Nephrology Dialysis Transplantation) به اثرات مصرف قهوه بر روی بیماران مبتلا به نارسایی کلیوی پرداخته است. این مطالعه نشان داد که اعتدال در مصرف قهوه، بر روند بیماری های کلیوی تأثیر منفی ندارد، اما باید با نظارت پزشک و در چارچوب رژیم غذایی بیماران انجام شود.

مواد افزودنی در قهوه:

آنچه به قهوه اضافه می شود اغلب می تواند بیشتر از خود قهوه مشکل ساز باشد. به عنوان مثال، یک فنجان قهوه لاته، بدون شربت طعم‌دار، دارای 183 میلی‌گرم فسفر و 328 میلی‌گرم پتاسیم است. معمولا تولید کنندگان، فسفات های شیمیایی را به خامه های قهوه اضافه می کنند. این فسفات های شیمیایی به راحتی توسط بدن جذب شده و برای افرادی که بیماری کلیوی دارند باید محدود شود. با این حال، اضافه کردن موادی مانند شیر یا خامه می‌تواند سطح پتاسیم و فسفر را افزایش دهد، که برای کلیه‌ها چالش‌برانگیز است.

فشار خون و قهوه:

کافئین موجود در قهوه، بطور موقت باعث افزایش فشار خون می‌شود، اما مطالعات نشان داده‌اند که مصرف سه تا چهار فنجان قهوه در روز منجر به بدتر شدن وضعیت کلیه‌ها نمی‌شود. افرادی که با فشار خون بالا دست و پنجه نرم می‌کنند، بهتر است مصرف قهوه را به دو یا سه فنجان محدود کنند. در نهایت، برای اطمینان بیشتر و تنظیم میزان مصرف قهوه، مشورت با پزشک یا متخصص تغذیه ضروری است.

محاسبه قهوه در مایعات مصرفی بیمار:

قهوه هم جزئی از مایعات مصرفی شما محسوب می شود. اگر در رژیم غذایی خود، محدودیت مصرف مایعات دارید، باید حجم قهوه را در مقدار مصرف مایعات روزانه خود بگنجانید.

مصرف قهوه و دیالیز:

متخصصین تغذیه به بیماران دیالیزی توصیه می‌کنند که قهوه سیاه مصرف کنند و از افزودنی‌هایی مانند خامه، شیر یا شکر اجتناب کنند، چرا که این افزودنی‌ها سطح پتاسیم و فسفر بیماران را افزایش می‌دهند. مطالعات و راهنماهای غذایی مخصوص بیماران کلیوی بر همین موضوع تأکید دارند. میزان فسفر، سدیم، کالری، کربوهیدرات و پروتئین در قهوه سیاه حداقل بوده و از نظر تغذیه ای مورد توجه قرار نمی گیرند.

لازم است بدانید که برخی مکمل‌های دارویی ممکن است با قهوه تداخل داشته باشند. به ویژه در بیمارانی که دیالیز می‌شوند و داروهایی برای تنظیم تعادل پتاسیم یا فسفر مصرف می‌کنند، قهوه می‌تواند باعث سوء جذب این داروها شود. در نتیجه، بهتر است بیماران دیالیز با پزشک خود مشورت کنند تا از تأثیر احتمالی قهوه بر درمان‌ دارویی خود مطلع شوند. همچنین قهوه ممکن است باعث عدم تعادل مایعات در بیماران دیالیز شود، اما این مشکل با مصرف متعادل آن و محاسبه در میزان مایعات مصرفی بیمار، قابل مدیریت است.

آیا می توان گرفتگی عضلات (کرامپ) حین دیالیز را با مصرف قهوه کنترل کرد؟

شواهد علمی دقیقی برای این وضوع وجود ندارد که نشان دهد قهوه می تواند مستقیماً از گرفتگی عضلات یا سایر عوارض در طول همودیالیز جلوگیری کند. کرامپ یا گرفتگی عضلات، یک عارضه شایع برای بیمارانی است که تحت همودیالیز قرار می گیرند که معمولاً به دلیل تغییر در سطوح مایعات و الکترولیت ها در طول درمان ایجاد می شود. کافئین نقش موثری در تحریک گردش خون دارد، که ممکن است به نظر برسد که می تواند گرفتگی عضلات را کاهش دهد. با این حال، کافئین باعث انقباض عروقی، همچنین کاهش جریان خون در مناطق خاصی از بدن شده که به طور بالقوه باعث تشدید گرفتگی عضلات می‌شود. هیچ شواهد قابل توجهی وجود ندارد که نشان دهد کافئین می تواند از گرفتگی های ناشی از جابجایی مایعات در طول همودیالیز جلوگیری کند. معمولا گرفتگی عضلانی در طول همودیالیز اغلب با عدم تعادل مایعات، سطوح پایین سدیم و خروج سریع مایعات از بدن بیمار مرتبط است. این گرفتگی ها می توانند بسیار دردناک و ناراحت کننده باشند. نوشیدن قهوه، ممکن است در پیشگیری از این گرفتگی ها موثر نبوده و حتی در برخی از موارد، به دلایل زیر می تواند این مشکل را تشدید کند:

خطر کم آبی یا دهیدراتاسیون:

قهوه دارای خاصیت ادرارآوری است، به این معنی که باعث تولید ادرار می شود و می تواند منجر به از دست دادن مایعات شود. برای بیماران تحت همودیالیز، حفظ تعادل مایعات، حیاتی است. مصرف بیش از حد قهوه ممکن است منجر به کم آبی خفیف شود که می تواند خطر گرفتگی عضلات را در طول دیالیز افزایش دهد.

افزایش پتاسیم یا هایپرکالمی:

قهوه حاوی پتاسیم است و در حالی که قهوه سیاه مقادیر نسبتاً کمتری پتاسیم دارد. مصرف چندین فنجان قهوه یا افزودن شیر و خامه می تواند باعث افزایش دریافت پتاسیم شود. بیماران دیالیز باید به دقت سطح پتاسیم خود را مدیریت کنند تا از هیپرکالمی (افزایش پتاسیم) جلوگیری شود که می تواند منجر به ضعف عضلانی و سایر عوارض شود. بنابراین، قهوه ممکن است برای پیشگیری از گرفتگی عضلات مفید نباشد و حتی اگر در حد اعتدال مصرف نشود، می‌تواند به عدم تعادل الکترولیت ها منجر شود.

راه حل های جایگزین برای گرفتگی عضلات در طول همودیالیز:

• تنظیم سطح سدیم با پروفایل های سدیم، در طول درمان های دیالیز می تواند به جلوگیری از گرفتگی عضلات کمک کند.

• فیزیوتراپی و تمرینات کششی ملایم قبل یا بعد از دیالیز می تواند به کاهش گرفتگی عضلات کمک کند.

• انفوزیون سرم نرمال سالین برای بیمارانی که در حین دیالیز، دچار گرفتگی شدید می شوند، ممکن است علائم بیمار را تسکین دهد.

• رژیم غذایی متعادل اطمینان از دریافت متعادل الکترولیت ها و مواد مغذی از جمله کلسیم، منیزیم و سدیم نیز می تواند در کنترل گرفتگی عضلات کمک کننده باشد.

نتیجه گیری:

در حالی که قهوه ممکن است فواید کلی برای سلامتی داشته باشد، شواهدی وجود ندارد که نشان دهد می تواند از گرفتگی عضلات یا سایر عوارض در طول همودیالیز جلوگیری کند. در واقع، به دلیل اثرات دیورتیک و پتانسیل تأثیرگذاری بر تعادل مایعات و الکترولیت ها، مصرف قهوه در بیماران دیالیزی باید با احتیاط انجام شود. برای جلوگیری از گرفتگی عضلات در طول همودیالیز، بیماران باید روی مدیریت مناسب مایعات، تعادل الکترولیت ها تمرکز کنند و برای مشاوره شخصی با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود مشورت کنند.

منبع:

kidney.org