کمبود دستان شفابخش مهاجرت پرستاران و عوامل آن
پرستاری یکی از مهم ترین مشاغل در حوزه بهداشت و درمان است. پرستاران نقش مهمی در ارتقای سلامت جامعه ایفا میکنند و دانشجویان زیادی علاقه مند به تحصیل در رشته پرستاری هستند. همیشه وقتی صحبت از سطح حقوق شاغلان در حوزه بهداشت و درمان به میان می آید، همه افراد معتقدند که پزشکان بیشترین میزان درآمد را در این زمینه کسب میکنند. اما مشاغل این حوزه تنها به رشته پزشکی محدود نمی شود.
میانگین حقوق و دستمزد پرستاران
در گزارش حقوق و دستمزد جاب ویژن در سال 1403، 974 نفر در نظرسنجی مربوط به سطح درآمد رشته پرستاری و بهیاری، تکنسین حوزه سلامت و درمان و دستیار پزشک شرکت کرده اند. در این گزارش، سطح درآمد پرستاری و دیگر مشاغل در این گروه شغلی به تفکیک شهرهای مختلف ذکر شده است.
بر اساس این گزارش، متوسط حقوق پرستاران در سال 1403 در شهر تهران طبق نظر 361 شرکت کننده، 13.2 میلیون تومان بوده که نسبت به سال گذشته 32 درصد رشد داشته است. 25 درصد از پرستارهای شاغل در این شهر حقوق خود را کمتر از 9.8 میلیون تومان گزارش کرده اند.
میانگین حقوق پرستاری در شهرهای بزرگ طبق 243 نظر، 12 میلیون تومان ذکر شده که نسبت به سال قبل با میانه حقوق 10 میلیون تومانی، 20 درصد رشد داشته است. حدود 10 درصد از پرستاران شاغل در شهرهای بزرگ بیش از 21.1 میلیون تومان درآمد دارند و 10 درصد از پرستاران در این شهرها کمتر از 5.5 میلیون تومان در ماه کسب درآمد می کنند.
میانگین حقوق افراد فعال در شغل پرستاری در شهرهای کوچک نیز با افزایش 21 درصدی نسبت به سال 1402، به 13.3 میلیون تومان رسیده است. 75 درصد از پرستارهای شاغل در شهرهای کوچک سطح درآمد خود را بیش از 10.2 میلیون تومان گزارش کرده اند. وضعیت بازار کار این شغل در ایران و کشورهای خارجی مناسب است. البته متأسفانه سطح حقوق پرستاران در ایران قابل مقایسه با میزان دریافتی افراد فعال در این حوزه در کشورهای توسعه یافته و پیشرفته از جمله آمریکا، کانادا، استرالیا و… نیست.
اگر میخواهید درباره هوش مصنوعی و آینده مشاغل مرتبط با مراقبت های درمانی بدانید، مقاله زیر را مطالعه کنید.
درآمد پرستاری در کدام کشورهای اروپایی بیشتر است؟
همه گیری کووید-19 بسیاری از مشکلات در سیستم بهداشت و درمان را به نمایش گذاشت که کمبود پرسنل پرستاری یکی از این معضلات بود. حرفه پرستاری یکی از مشاغل با نرخ بالای کارزدگی و فرسودگی شغلی محسوب میشود.
فقدان استقلال کاری، فشار کاری زیاد و شیفت های طولانی سبب شده که پرستاری حرف های طاقت فرسا باشد. با این وجود، بنابر جدیدترین آمار منتشرشده شرایط بازار کار پرستاری در بسیاری از کشورهای جهان مناسب است. برای مثال، پیشبینی شده که میزان تقاضا برای جذب پرستاران در ایالات متحده تا سال 2025 حدود 46 درصد افزایش یابد. در ادامه، به معرفی 10 کشور اروپایی میپردازیم که بیشترین میزان درآمد پرستاری را دارند.
میزان درآمد پرستار در انگلیس:
انگلیس، مقصد بسیاری از پرستاران موفق و با تجربه در سراسر جهان است که قصد مهاجرت دارند. بنابر جدیدترین آمارها، میانگین درآمد پرستاری در بریتانیا 58,222 یورو در سال است. دانشجویان پرستاری در انگلیس این امکان را دارند که گرایش های مختلفی نظیر پرستاری بزرگسالان، پرستاری کودک، مراقبت از سلامت روان و کمک به آموزش افراد معلول را انتخاب کنند.
سطح درآمد پرستار در ایرلند:
با توجه به اهداف و استانداردهایی که به منظور بهبود کیفیت نگهداری و مراقبت از بیماران تعیین شده اند، عملکرد قابل قبول اتحادیه های کارگری و سرمایه گذاری های دولت ایرلند روی بخش بهداشت و درمان، سطح درآمد پرستاران در این کشور بالا است. درآمد پرستاری در ایرلند به طور متوسط سالانه 58,566 یورو است.
سطح درآمد پرستار در فنلاند:
کشور فنلاند در سالهای اخیر به دلیل افزایش تقاضا برای جذب نیروی کار پرستاری و نرخ بالای بازنشستگی پرستارها با کمبود نیروی پرستار در مراکز مختلف بهداشتی و درمانی مواجه شده است. اصلیترین علت افزایش تقاضا برای استخدام پرستاران در این کشور، پیر شدن جمعیت فنلاند است. متوسط حقوقی که پرستاران به صورت سالیانه در کشور فنلاند دریافت میکنند، 64,111 یورو است.
متوسط درآمد پرستار در آلمان چقدر است؟
پرستاران در کشور آلمان علاوه بر کسب درآمد بالا، از سایر تسهیلات شغلی مثل برنامه کاری شناور و منعطف دریافت هزینه تعطیلات سالانه برخوردار هستند. به همین خاطر، آلمان نه تنها یکی از بهترین مقاصد برای پرستارها از نظر سطح حقوق و دستمزد است، بلکه از لحاظ برقراری تعادل میان زندگی کاری و زندگی شخصی نیز یکی از بهترین کشورها برای افراد فعال در این حرفه به حساب می آید. درآمد پرستاران در آلمان به طور متوسط 64,211 یورو در هر سال است.
سطح درآمد پرستار در بلژیک:
بلژیک، یکی از بهترین مقاصد مهاجرت برای پزشکان بوده و همچنین پرستارها در این کشور دستمزد بالایی را در مقایسه با بسیاری از کشورهای اروپایی دریافت میکنند. این موضوع نشان دهنده توجه و سرمایه گذاری روی افزایش کیفیت نظام بهداشت و درمان بلژیک است. میانگین درآمد پرستاران در بلژیک 66,249 یورو در سال است.
متوسط درآمد پرستار در هلند:
در حال حاضر، هلند نیز مانند کشور فنلاند به دلیل افزایش جمعیت سالمندان نیاز زیادی به جذب نیروی کار پرستاری دارد. با این وجود، افزایش میانگین سنی هلندی ها تنها عامل افزایش میزان تقاضا برای استخدام پرستاران در این کشور نیست .هلند، مقصد شهروندان دیگر کشورهای جهان برای زندگی بوده و موقعیت این کشور در قاره اروپا سبب شده که سیستم بهداشت و درمان هلند بیش از حد تصور تحت فشار باشد. در هلند درآمد پرستاری به طور میانگین سالانه 67,288 یورو است.
سطح درآمد پرستاری در نروژ:
سطح حقوق پرستاران در نروژ با توجه به کمبود حدود هفت هزار پرسنل پرستاری در این کشور بالا است. پیش بینی شده که 28 هزار فرصت شغلی جدید برای افراد فعال در شغل پرستاری تا سال 2035 در نروژ ایجاد شود. میانگین حقوق سالانه پرستارها در نروژ 67,701 یورو است.
متوسط درآمد پرستار در دانمارک:
دانمارک به عنوان یکی از بهترین مقاصد مهاجرتی از لحاظ برقراری تعادل میان زندگی شخصی و کاری شناخته شده است. پرستاران در این کشور از درآمدی بالا به همراه سایر مزایای شغلی برخوردار هستند و کیفیت شرایط کار آنها به دلیل وجود نظام بهداشت و درمان قوی و منسجم در دانمارک بالا است .علاوه بر این، دانمارک یکی از بهترین کشورها در سراسر دنیا از نظر کیفیت و سطح زندگی محسوب میشود. درآمد پرستاری به طور میانگین در این کشور 85,976 یورو در هر سال است.
متوسط درآمد پرستار در لوکزامبورگ:
افزایش نرخ مهاجرت پرستاران اروپایی به لوکزامبورگ به دلیل کیفیت زیاد زندگی و سطح بالای حقوق شغل پرستاری در این کشور است. متوسط درآمد پرستاران در این کشور 91,207 یورو در سال است.
سطح درآمد پرستار در سوئیس:
پرستاران در سوئیس، بیشترین میزان حقوق را در مقایسه با سایر کشورهای اروپایی کسب میکنند. طبق آمار منتشر شده در سال 2019، 18 پرستار به ازای هر هزار شهروند در این کشور اروپایی مشغول به کار بودند. این رقم تقریبا دو برابر میانگین تعداد پرستاران در کشورهای عضو سازمان توسعه و همکاری اقتصادی است. با توجه به کمبود نیروی کار پرستاری در این کشور، نزدیک به 30-40% درصد پرستاران شاغل در نظام بهداشت و درمان سوئیس از کشورهای خارجی، به خصوص کشورهای اروپایی به این کشور مهاجرت کرده اند. میانگین سالیانه درآمد پرستاری در سوئیس 96,661 یورو است.
اگر میخواهید دلایل فرسودگی شغلی در پرستاران را بدانید، در دیاسیس همراه ما باشید.
چه راهکارهایی برای افزایش درآمد پرستاری وجود دارد؟
شما به عنوان یک پرستار، زمان و انرژی زیادی را صرف ارائه بهترین مراقبت ممکن به بیماران خود میکنید. با توجه به چالش های متنوع این حرفه، ممکن است که به دنبال راه هایی برای بهبود وضعیت مالی و افزایش حقوق خود باشید. خوشبختانه، چندین راهکار مختلف وجود دارد که میتوانید از آنها برای افزایش درآمد پرستاری استفاده کنید. در این بخش، به معرفی 5 روش مؤثر برای افزایش حقوق پرستاران میپردازیم.
سطح درآمد شما میتواند با توجه به موقعیت جغرافیایی، حوزه فعالیت، میزان سابقه کار و… متفاوت باشد. برای مثال، میزان حقوق سوپروایزر پرستاری با سطح حقوق پرستار طرحی متفاوت است. همچنین ممکن است که بیمارستان های دولتی و خصوصی سطح درآمد متفاوتی را برای پرستاران در نظر بگیرند.
به دنبال اخذ گواهینامه های پیشرفته باشید:
یکی از مؤثرترین راه ها برای افزایش درآمد پرستاری، شرکت کردن در دوره های تخصصی و ادامه تحصیلات است. اخذ مدرک کارشناسی ارشد و دکترای پرستاری میتواند دانش و مهارت ها بیشتری را در اختیارتان قرار دهد که شما را به یک نیروی کار ماهر برای کارفرمایان تبدیل میکند.
به دنبال فرصت هایی برا پیشرفت باشید:
یکی دیگر از راه های مؤثر برای افزایش سطح درآمد پرستاری این است که به دنبال فرصت هایی برای پیشرفت در محل کار خود باشید. بسیاری از مراکز بهداشتی و درمانی فرصت هایی را به پرستاران ارائه میدهند تا نقش های مدیریتی را برعهده بگیرند؛ مانند مسئول شیفت یا مدیر پرستاری. این نقش ها اغلب با حقوق بالاتر و همچنین افزایش مسئولیت ها و چالش ها همراه هستند. علاوه بر نقش های مدیریتی، فرصت هایی را برای کار در زمینه های تخصصی مانند مراقبت های ویژه، اورژانس و… در نظر بگیرید. کار در این حوزه ها به آموزش اضافی نیاز دارد، اما میتواند سطح درآمد شما را افزایش دهد.
فعالیت در حوزه های پرتقاضا
برخی از حوزه های پرستاری نسبت به سایر زمینه ها تقاضا بیشتری دارند و این میزان تقاضا میتواند بر سطح حقوق دانشجویان پرستاری تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، کار در مناطق روستایی یا محروم ممکن است با کسب مشوق های مالی همراه باشد. همچنین کار در زمینه های تخصصی مانند مراقبت های ویژه نیز به افزایش درآمد پرستاری کمک میکند. شایان ذکر است که انتظار میرود میزان تقاضا برای جذب پرستاران در سالهای آتی به ویژه در زمینه های تخصصی مانند پرستار سالمند افزایش یابد. با ادامه تحصیل و آموزش در این زمینه ها، میتوانید امنیت شغلی خود را تضمین کرده و حقوق بیشتری دریافت کنید.
درباره سطح حقوق خود مذاکره کنید:
هنگام شروع یک کار جدید یا دریافت پیشنهاد کاری، از مذاکره درباره حقوق خود نترسید. در مورد میزان دستمزد با توجه به تجربه و مهارت های خود تحقیق کرده و آماده مذاکره برای تعیین حقوق منصفانه باشید. علاوه بر این، مذاکره بر سر مزایای شغلی دیگری مانند برنامه کاری انعطاف پذیر یا تعطیلات اضافی را در نظر بگیرید.
به یاد داشته باشید که مذاکره درباره سطح درآمد پرستاری، بخشی معمول از فرآیند استخدام پرستار بوده و ممکن است که کارفرمای شما آماده بحث در مورد افزایش حقوق و ارائه پاداش های مالی باشد. با روش مذاکره درست درباره سطح حقوق و دستمزد، میتوانید وضعیت مالی خود را بهبود بخشید.
ءاواخر سال گذشته بود که سازمان نظام پرستاری، از آمار ۱۲۵۰ هزار نفری برای گوداستندینگ (گواهی عدم سو پیشینه برای مهاجرت) در میان پرستاران خبر داد. هرچند ممکن است همه این افراد اقدام به مهاجرت نکنند با این حال احتمال غالب شدن چنین تفکری بر جامعه پرستاری ایران نگران کننده است. به ویژه اگر این آمار را در کنار کمبود نزدیک به ۷۰ هزار نیروی پرستاری که اخیرا معاون پرستاری وزارت بهداشت به آن اشاره کرده بگذاریم، بیشتر میتوان به عمق فاجعه پی برد.
هجرت ناگزیر پرستاران
میتوان گفت مساله مهاجرت پرستاران، در واقع نوک کوه یخ مهاجرت در کمین ایرانیان است. فارغ از عواملی که در جامعه پزشکی میتوان آنها را برشمرد، بیراه نیست اگر این مهاجرت ها را نیز تحت تاثیر همان عواملی بدانیم که بحران هجرت نخبگان و حتی بدنه کارشناسی ایران را موجب شده است؛ همان المان هایی که چاره جویی در نظام سلامت را به بن بست میرساند و حتی به نامه نگاری رئیس کمیسیون بهداشت و درمان به رهبری نیز می انجامد.
طبق آخرین نظرسنجی که رصدخانه مهاجرت ایران منتشر کرده، بیش از ۵۳ درصد کادر درمان تمایل دارند از ایران مهاجرت کنند و فقط ۳ درصد آنان پس از مهاجرت مایل اند به کشور بازگردند. از پاسخ دهندگان پرسشنامه ها درباره تاثیر عوامل درونی مسائل شخصی (و عوامل بیرونی) و ضعیت کلی کشور بر تمایل آنان به مهاجرت نیز سوال شد، پاسخ های گروه های هدف آشکار میکند که از نظر بیش از ۷۰ درصد پزشکان و پرستاران، عوامل بیرونی بر مهاجرت آنان تاثیر بسیار زیاد دارد. همچنین ۷۳ درصد پزشکان و پرستاران تاثیر تورم بر تمایلشان به مهاجرت را بسیار زیاد دانستند و ۶۳ درصد آنان تاثیر تحریم ها بر تمایلشان به مهاجرت را خیلی زیاد ارزیابی کردند.
امنیت شغلی که وجود ندارد
مهمترین دغدغه جامعه پرستاری امنیت شغلی است که به منافع مسئولان و سیاستگذاران حوزه بهداشت و درمان کشور بستگی دارد؛ چرا که برخلاف سیاست معمول در کشورهای پیشرفته، بسیاری از آنان جزو سهامداران و اعضای هیات امنای بیمارستان های خصوصی و اعضای هیأت علمی بیمارستان های دولتی هستند. طبق گزارشات، قراردادهای کاری پرستاران شرکتی، نمونه ای از استثمار پرستاران زیرمجموعه دولت در نظام درمانی کشور است. کارفرما با اتکا به ماده ۱۱ قانون کار اقدام به استخدام های ۸۹ روزه پرستاران میکند که مشمول حقوق و سایر مزایا نباشند و بتواند قرارداد را فسخ کند.۳۰% از پرستاران که لشکری ۳۰ هزار نفره را تشکیل می دهند استخدام رسمی نیستند و تحت عنوان قراردادهای شرکتی) قرارداد موقت با هلدینگ آوای سلامت وابسته به وزارت بهداشت (به صورت ۸۹ روزه، ۶ ماهه و یا ۱ ساله مشغول به کار هستند.
رنج دستمزد، حقوق پایین و آینده نامعلوم:
بگذارید یک قصه تلخ را دوباره مرور کنیم. از ابتدای شیوع کرونا بیش از ۲۰۰ پرستار، قربانی این ویروس شدند. با این حال، پس از بهبود نسبی اوضاع و فروکش کردن توفان این ویروس در کشور، برخی از بیمارستان ها نسبت به اخراج پرستاران قراردادی و طرحی اقدام کرده اند. طبق گزارش مشرق، تاکنون نزدیک به ۲۰ هزار پرستار خانه نشین شده اند و احتمالا این تعداد به ۵۰ هزار نفر نیز خواهد رسید!
این میتواند مقدمه ای بر افزایش میل به مهاجرت در پرستاران باشد که به همراه دستمزد کم، چالش های قراردادهای شرکتی، فشار کاری بالا و ...، این پازل را تکمیل میکند. در همین راستا، اخیرا حسین قناعتی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران از مهاجرت پرستاران به کشورهای حاشیه خلیج فارس گفت. دلیل هم مشخص است؛ حقوق بیش از ۲ هزار دلاری، ساعت و فشار کاری کمتر و امنیت شغلی بیشتر!
پرستاران ایرانی به دنبال زندگی بهتر در خارج از کشور
از طرفی با بررسی میزان حقوق پرستاران و مقایسه آن با برخی کشورها که مقصدهای مهاجرتی پرستاران هستند، به داده های جالب توجهی خواهیم رسید. میزان دستمزد پرستاران به پارامترهایی چون سابقه کاری، تحصیلات، محل فعالیت و تخصص بستگی دارد و رقم آن در بیمارستان های خصوصی و دولتی، به صورت میانگین و حدودی، اما در تهران هزینه رهن یک سوئیت کوچک در مرکز شهر دست کم ۱۰۰ میلیون تومان، خورد و خوراک ماهیانه حدود ۵ میلیون تومان، هزینه ماهانه اینترنت از ۵۰۰ هزار تومان تا ۷۰۰ هزار تومان به طور میانگین(بسته اینترنت و فیلترشکن)، آب، برق، گاز، تلفن دست کم ۷۰۰ هزار تومان، پوشاک و بهداشت دست کم ۲ میلیون تومان و به طور کلی هزینه زندگی یک پرستار در ماه دست کم ۱۳ میلیون تومان است؛ ۱۳ میلیون از ۱۵ میلیون!
وزارت بهداشت با بودجه ۲۷۳ هزار میلیارد تومانی که به علاوه بودجه ۵۷ هزار میلیارد تومانی بیمه سلامت، مجموعا با ۳۱۳ هزار میلیارد تومان بودجه، مقام اول را در بودجه ۱۴۰۲ کسب کرده است. با این حال سهم پرستاران از این بودجه برای اجرای قانون تعرفه گذاری خدمات، کمتر از ۵ هزار میلیارد تومان است. در واقع این سهم، از بودجه کلان وزارت بهداشت، چیزی نزدیک به صفر است.
درآمد پرستاران در امارات بیش از ۲ هزار دلار است. هزینه زندگی در امارات حدود ۱۲۰۰ دلار است؛ ۱۲۰۰دلار از بیش از ۲ هزار دلار. وضعیتی که نشان میدهد توجیه اقتصادی حقوق، میتواند یکی از دلایل کلیدی در مهاجرت پرستاران باشد. وضعیتی که به نظر میرسد در کاهش داوطلبان رشته پرستاری در کنکور نیز بی تاثیر نباشد. چراکه به نظر میرسد سختی های این شغل با هزینه های زندگی سازگار نباشد.
دلایل مهاجرت پرستاران ایرانی:
-
شرایط کاری بهتر: یکی از دلایل اصلی مهاجرت پرستاران ایرانی، شرایط کاری بهتر در کشورهای خارجی است. امکانات پیشرفته تر، تیم ها و فرصت های آموزشی بیشتر، این کشورها را به مقصدی جذاب برای پرستاران ایرانی تبدیل کرده است.
-
امکان ارتقاء شغلی: در کشورهای پیشرفته، فرصت ها بیشتری برای رشد شغلی و تخصصی وجود دارد. این مسئله برای پرستاران ایرانی که به دنبال فرصت ها بیشتر برا پیشرفت هستند، بسیار جذاب است.
-
پایداری اقتصادی: در کشورهای پیشرفته، سیستم های بهداشتی و درمانی پایدارتری وجود دارد که باعث امنیت شغلی و اقتصاد بیشتری میشود. این در حالی است که در ایران، پرستاران با مشکلاتی همچون تأخیر در پرداخت حقوق و نبود امنیت شغلی مواجه هستند.
منابع:
متوسط حقوق پرستاران در ایران چقدر است؟
پرستاران در کدام کشورها حقوق بیشتری دارند؟
پرستاران در کشورهای ایالات متحده، کانادا، استرالیا، دانمارک، سوئیس و نروژ حقوق بیشتری دریافت میکنند.
دلایل اصلی مهاجرت پرستاران ایرانی چیست؟
آیا پرستاران ایرانی در کشورهای دیگر با چالش‌هایی مواجه هستند؟
بله، پرستاران ایرانی ممکن است با چالش‌هایی مانند مشکلات زبان و فرهنگ جدید مواجه شوند، اما بسیاری از آنها به سرعت تطبیق پیدا میکنند.
