مهارکننده‌های SGLT2 : سلاح جدید در مبارزه با دیابت کلیوی

نکات مهم:

• داروهای SGLT2 و GLP-1 با کاهش خطر مشکلات کلیوی در بیماران دیابت نوع ۲ و ریسک پایین قلبی‌عروقی همراه بوده‌اند.

• مهارکننده‌های SGLT2 نسبت به GLP-1 در بهبود نتایج کلیوی عملکرد بهتری نشان داده‌اند.

• در یک مطالعه واقعی، داروهای SGLT2 و GLP-1 در کاهش عوارض کلیوی برای بیماران دیابتی با ریسک متوسط قلبی‌عروقی، مؤثرتر از مهارکننده‌های DPP-4 و سولفونیل‌اوره‌ها بوده‌اند.

در یک مطالعه گذشته‌نگر، محققان داده‌های بیش از ۳۶۴,۰۰۰ بیمار دیابتی با ریسک متوسط قلبی‌عروقی را تحلیل کردند. این مطالعه بر اساس داده‌های بیمه‌ای از OptumLabs انجام شد. از این بیماران، ۷۸,۸۴۳ نفر داروی DPP-4، حدود ۴۲,۰۰۰ نفر داروی GLP-1، ۴۵,۴۶۶ نفر داروی SGLT2 و حدود ۱۹۸,۰۰۰ نفر داروی سولفونیل‌اوره دریافت کرده بودند.

اثربخشی داروهای SGLT2 و GLP-1 نسبت به سایر داروها

محققان نشان دادند که داروهای SGLT2 و GLP-1 در کاهش مشکلات کلیوی نسبت به داروهای DPP-4 مؤثرتر هستند. به طور خاص، SGLT2 با کاهش ۲۹٪ و GLP-1 با کاهش ۱۳٪ خطر مراحل پیشرفته بیماری کلیوی و نارسایی کلیه همراه بودند. علاوه بر این، SGLT2 نسبت به GLP-1 برای بهبود نتایج کلیوی عملکرد بهتری داشت.

مزایای درمان با SGLT2

در مقایسه با داروهای GLP-1، مهارکننده‌های SGLT2 برای نتایج کلیوی بهتر عمل کردند و به طور کلی با کاهش بیشتری در خطر نارسایی کلیه همراه بودند.

در زیر فهرستی از داروهای موجود در دسته‌های مهارکننده‌های SGLT2 و آگونیست‌های گیرنده GLP-1 آورده شده است:

داروهای مهارکننده SGLT2:

کاناگلیفلوزین (Canagliflozin)

نام تجاری: Invokana

داپاگلیفلوزین (Dapagliflozin)

نام تجاری: Farxiga

امپاگلیفلوزین (Empagliflozin)

نام تجاری: Jardiance

ارتوگلیفلوزین (Ertugliflozin)

نام تجاری: Steglatro

داروهای آگونیست گیرنده GLP-1:

لیراگلوتاید (Liraglutide)

نام تجاری: Victoza

دولاگلوتاید (Dulaglutide)

نام تجاری: Trulicity

اکسناتاید (Exenatide)

نام تجاری: Byetta, Bydureon

سماگلوتاید (Semaglutide)

نام تجاری: Ozempic, Rybelsus

لیکسيسناتاید (Lixisenatide)

نام تجاری: Adlyxin

این دو دسته دارویی برای کنترل قند خون در بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ مورد استفاده قرار می‌گیرند و همچنین مزایای قلبی-عروقی و کلیوی قابل توجهی دارند. در اینجا توضیح مختصری از هر داروی مهارکننده SGLT2 و آگونیست گیرنده GLP-1 آورده شده است:

مهارکننده‌های SGLT2:

کاناگلیفلوزین (Canagliflozin)

نام تجاری: Invokana

این دارو با کاهش بازجذب گلوکز در کلیه‌ها باعث دفع بیشتر گلوکز از طریق ادرار می‌شود و به کاهش قند خون کمک می‌کند. مطالعات نشان داده‌اند که کاناگلیفلوزین به بهبود عملکرد کلیه و کاهش خطر بیماری‌های قلبی‌عروقی در بیماران دیابت نوع ۲ کمک می‌کند.

داپاگلیفلوزین (Dapagliflozin)

نام تجاری: Farxiga

داپاگلیفلوزین مشابه کاناگلیفلوزین عمل می‌کند و به دفع قند اضافی از طریق ادرار کمک می‌کند. علاوه بر کنترل قند خون، این دارو برای بیماران مبتلا به نارسایی قلبی و بیماری مزمن کلیه نیز مزایای زیادی دارد.

امپاگلیفلوزین (Empagliflozin)

نام تجاری: Jardiance

امپاگلیفلوزین با کاهش بازجذب گلوکز در کلیه‌ها عمل می‌کند و علاوه بر کاهش قند خون، به کاهش خطر مرگ ناشی از بیماری‌های قلبی-عروقی در بیماران دیابتی نیز کمک می‌کند.

ارتوگلیفلوزین (Ertugliflozin)

نام تجاری: Steglatro

ارتوگلیفلوزین نیز یکی از مهارکننده‌های SGLT2 است که با افزایش دفع گلوکز از طریق ادرار باعث کاهش قند خون می‌شود. این دارو معمولاً همراه با سایر داروهای دیابت نوع ۲ تجویز می‌شود.

آگونیست‌های گیرنده GLP-1:

لیراگلوتاید (Liraglutide)

نام تجاری: Victoza

لیراگلوتاید با افزایش ترشح انسولین و کاهش ترشح گلوکاگون به تنظیم سطح قند خون کمک می‌کند. همچنین این دارو تأثیرات مثبتی بر کاهش وزن و کاهش خطر بیماری‌های قلبی-عروقی دارد.

دولاگلوتاید (Dulaglutide)

نام تجاری: Trulicity

دولاگلوتاید یک داروی تزریقی است که باعث ترشح انسولین در پاسخ به غذا می‌شود و به کنترل قند خون کمک می‌کند. این دارو نیاز به تزریق هفتگی دارد و یکی از مزایای آن کاهش وزن است.

اکسناتاید (Exenatide)

نام تجاری: Byetta, Bydureon

اکسناتاید دارویی است که با کاهش تخلیه معده و افزایش ترشح انسولین به کاهش قند خون بعد از غذا کمک می‌کند. این دارو همچنین به کاهش وزن کمک می‌کند و به صورت تزریقی مصرف می‌شود.

سماگلوتاید (Semaglutide)

نام تجاری: Ozempic, Rybelsus

سماگلوتاید یکی از موثرترین داروهای GLP-1 است که به صورت تزریقی (Ozempic) و خوراکی (Rybelsus) موجود است. این دارو علاوه بر کنترل قند خون، به کاهش وزن و کاهش خطر بیماری‌های قلبی کمک می‌کند.

لیکسيسناتاید (Lixisenatide)

نام تجاری: Adlyxin

این دارو با افزایش ترشح انسولین و کاهش سرعت جذب گلوکز از معده به کاهش سطح قند خون بعد از غذا کمک می‌کند. همچنین به کاهش وزن در بیماران دیابتی نیز کمک می‌کند. هر یک از این داروها با مکانیزم‌های خاص خود به کنترل قند خون و در برخی موارد به بهبود سلامت قلبی و کلیوی بیماران دیابتی کمک می‌کنند.

نقش کلی مهارکننده‌های SGLT2 در درمان دیابت:

مهارکننده‌های SGLT2 با مسدود کردن پروتئین‌های موجود در کلیه‌ها که گلوکز را دوباره به بدن بازمی‌گردانند، موجب دفع قند اضافی از طریق ادرار می‌شوند. این داروها به طور مستقیم با کاهش سطح گلوکز خون عمل می‌کنند و علاوه بر این، به کاهش وزن و فشار خون کمک می‌کنند. تحقیقات نشان داده‌اند که این داروها در بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ به کاهش عوارض قلبی‌عروقی و بهبود سلامت کلیه‌ها نیز کمک می‌کنند.

نقش کلی آگونیست‌های GLP-1 در درمان دیابت:

این دسته از داروها با تقلید از هورمون GLP-1 که به طور طبیعی در بدن تولید می‌شود، باعث افزایش ترشح انسولین و کاهش گلوکاگون (هورمونی که سطح قند خون را افزایش می‌دهد) می‌شوند. آنها همچنین تخلیه معده را کند می‌کنند، که این امر باعث کاهش اشتها و کمک به کنترل وزن در بیماران دیابتی می‌شود. آگونیست‌های GLP-1 به دلیل تأثیرات مثبت‌شان بر کنترل قند خون و کاهش خطر بیماری‌های قلبی‌عروقی، به ویژه در بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ با ریسک قلبی بالا، ترجیح داده می‌شوند.

مقایسه کلی بین مهارکننده‌های SGLT2 و آگونیست‌های GLP-1:

کنترل قند خون:

هر دو دسته دارویی به طور مؤثر قند خون را کاهش می‌دهند، اما مکانیزم‌های مختلفی برای انجام این کار دارند. مهارکننده‌های SGLT2 از طریق کلیه‌ها عمل می‌کنند، در حالی که آگونیست‌های GLP-1 بر پانکراس و روده اثر می‌گذارند.

مزایای قلبی-عروقی:

هر دو دسته دارو مزایای اثبات شده‌ای در کاهش عوارض قلبی‌عروقی دارند، اما مطالعات نشان می‌دهند که SGLT2 بیشتر در کاهش نارسایی قلبی و GLP-1 در کاهش حوادث قلبی مانند سکته مؤثرتر است.

تأثیر بر کلیه‌ها:

مهارکننده‌های SGLT2 اثرات حفاظتی مهمی بر سلامت کلیه‌ها دارند و به جلوگیری از پیشرفت بیماری کلیوی در بیماران دیابتی کمک می‌کنند. آگونیست‌های GLP-1 نیز اثرات مثبتی بر کلیه‌ها دارند، اما این اثرات نسبت به SGLT2 کمتر است.

کاهش وزن:

هر دو دسته دارو به کاهش وزن بیماران کمک می‌کنند، اما آگونیست‌های GLP-1 به دلیل تأثیر بیشتر بر اشتها و کند کردن تخلیه معده، معمولاً اثرات قوی‌تری در کاهش وزن دارند.

انتخاب مناسب بین SGLT2 و GLP-1:

انتخاب بین این دو دسته دارویی به وضعیت کلی بیمار، اولویت‌های درمانی و شرایط پزشکی خاص او بستگی دارد. برای مثال:

• بیماران با مشکلات کلیوی یا نارسایی قلبی: مهارکننده‌های SGLT2 معمولاً توصیه می‌شوند.

• بیماران با نیاز به کاهش وزن بیشتر یا با ریسک بالای سکته: آگونیست‌های GLP-1 می‌توانند انتخاب مناسبی باشند.

• بیمارانی که نتایج قلبی-عروقی برایشان اولویت دارد: هر دو دسته دارویی می‌توانند مفید باشند، اما بسته به نوع خطرات قلبی، پزشک یکی از آنها را ترجیح می‌دهد.

این اطلاعات به پزشکان و بیماران کمک می‌کند تا بهترین انتخاب دارویی را براساس شرایط فردی خود انجام دهند.