راهکارهایی برای مقابله با گرما و تشنگی در بیماران دیالیز

متن

تابستان با روزهای طولانی، دمای بالا و تعریق بیشتر می‌تواند برای بیماران دیالیزی بسیار چالش‌برانگیز باشد، به‌ویژه در مورد مصرف مایعات. گرچه در هوای گرم نیاز به نوشیدن مایعات افزایش می‌یابد، اما در بیماران دیالیزی کنترل دقیق مصرف مایعات ضروری است تا از عوارض خطرناک اضافه‌ وزن مایعات جلوگیری شود.

در این مقاله، نکاتی کلیدی برای عبور ایمن از فصل گرما ارائه شده است. با رعایت توصیه‌های ساده و همکاری با تیم درمان، می‌توان از عوارض جدی جلوگیری کرد. مدیریت صحیح مصرف مایعات، خنک نگه‌داشتن بدن و آگاهی از علائم هشدار می‌تواند کیفیت زندگی شما را در این فصل بهبود بخشد.

چالش‌های اصلی بیماران دیالیز در هوای گرم:

اختلال در عملکرد کلیه

کلیه‌های سالم تعادل مایعات بدن را حفظ می‌کنند، اما در بیماران دیالیزی این عملکرد به شدت مختل یا کاملاً از بین رفته است. مایعات اضافی تنها در جلسات همودیالیز حذف می‌شوند، بنابراین مصرف زیاد مایعات بین جلسات می‌تواند منجر به اضافه‌ وزن خطرناک شود.

عوارض افزایش وزن و حجم مایعات:

مصرف کنترل‌نشده مایعات منجر به عوارض زیر می‌شود:

• ادم (تورم) در اندام‌ها

• تنگی نفس به دلیل تجمع مایع در ریه‌ها

• فشار خون بالا

• نارسایی قلبی در صورت ادامه فشار به قلب

افزایش تشنگی

تعریق زیاد، دمای بالا و مصرف غذاهای شور باعث تشنگی بیشتر می‌شود و پایبندی به محدودیت مایعات را سخت‌تر می‌کند.

گرمازدگی و سکته گرمایی

بیماران دیالیز در تنظیم دمای بدن دچار اختلال هستند و تعادل مایعات آنان نیز محدود است؛ بنابراین بیشتر در معرض گرمازدگی و سکته ناشی از گرما یا Heat Stroke قرار دارند.

روش های مدیریت مایعات در تابستان برای بیماران دیالیزی:

• با تیم درمانی خود مشورت کنید. میزان مجاز مصرف مایعات بر اساس شرایط فردی (عملکرد باقیمانده کلیه، سطح فعالیت، اندازه بدن، میزان ادرار) توسط پزشک و متخصص تغذیه تعیین می‌شود. از تغییرات خودسرانه پرهیز کنید.

• بدون افزایش مایعات، با راهکارهای زیر تشنگی خود را مدیریت کنید:

کاهش مصرف نمک

نمک باعث افزایش تشنگی می‌شود. از مواد غذایی با سدیم بالا مانند چیپس، غذاهای کنسروی و فست‌فود پرهیز کنید. برچسب تغذیه‌ای محصولات را بررسی و گزینه‌های کم‌نمک را انتخاب کنید.

نوشیدن جرعه‌جرعه

از لیوان‌های کوچک استفاده کرده و آب یا مایعات را به آهستگی بنوشید. این کار باعث کنترل بهتر تشنگی و جلوگیری از مصرف ناگهانی زیاد می‌شود.

استفاده از خوراکی‌های یخ زده و منجمد

• مکیدن تکه‌های یخ

• مصرف میوه‌های یخ‌زده مانند انگور، سیب یا توت

• آبنبات‌های بدون شکر یا آدامس بدون قند

شست‌وشوی دهان بدون

شست‌وشوی دهان با آب سرد یا دهان‌شویه بدون قورت دادن، به کاهش احساس خشکی دهان کمک می‌کند.

غذاهای سرد و کم‌پتاسیم

از خیار، کاهو، توت‌فرنگی، و انگور سرد به عنوان میان‌وعده استفاده کنید. غذاهای گرم تشنگی را افزایش می‌دهند.

مصرف هوشمندانه داروها

در صورت امکان، طبق دستور پزشک، قرص‌ها را با مقدار کمی غذا یا پوره سرد سیب به‌جای مایعات مصرف کنید.

استراتژی‌های خنک نگه‌داشتن بدن:

1.در خانه بمانید:

در ساعات اوج گرما (۱۰ صبح تا ۵ عصر) از فعالیت در فضای باز پرهیز کنید.

2.استفاده از تهویه و پنکه:

در صورت نبود تهویه مطبوع، قرار دادن یک کاسه یخ مقابل پنکه می‌تواند هوا را خنک کند.

3.کمپرس‌های سرد:

دستمال سرد روی گردن، پیشانی یا پشت دست می‌تواند بسیار تسکین‌دهنده باشد.

4.پوشش مناسب:

لباس‌های نخی، روشن و گشاد به بدن اجازه می‌دهد بهتر نفس بکشد.

5.دوش یا وان خنک:

استحمام با آب ولرم یا کمی خنک می‌تواند دمای بدن را کاهش دهد.

استفاده از مکان‌های عمومی خنک

در صورت نداشتن تهویه مناسب در منزل، به مراکز خرید، کتابخانه یا اماکن دارای کولر مراجعه کنید.

نظارت روزانه بر وضعیت بدن

1.کنترل وزن روزانه:

افزایش بیش از 2-2.5 کیلوگرم بین جلسات همودیالیز، نشانه هشدار است و ممکن است نیاز به مداخله درمانی فوری داشته باشد.

2.توجه به علائم:

• تورم جدید در اندام ها

• تنگی نفس

• فشار خون بالا

در صورت مشاهده هر یک از این علائم، با تیم درمان و پزشک خود تماس بگیرید.

3.کنترل قند خون در بیماران دیابتی:

قند بالا باعث تشنگی می‌شود و کنترل آن برای مدیریت صحیح مایعات اهمیت دارد.

سکته گرمایی(Heat Stroke) مهم‌ترین تهدید در تابستان:

سکته گرمایی هنگامی رخ می‌دهد که دمای بدن به بیش از ۴۰ درجه سانتی‌گراد برسد. نشانه‌ها شامل:

• گیجی

• تهوع

• تنفس سریع

• نبض سریع

• از دست دادن هوشیاری

در صورت مشاهده این علائم، بلافاصله اورژانس را مطلع کنید. سکته گرمایی برای بیماران کلیوی، می‌تواند بسیار خطرناک باشد.

منابع:

dpcedcenter

kidney