گلومرولونفریت یا GN علل و انواع آن

گلومرولونفریت (GN)

گلومرولونفریت (GN) به گروهی از بیماری‌ها گفته می‌شود که باعث التهاب و آسیب به بخش‌هایی از کلیه می‌شوند که خون را تصفیه می‌کنند (به نام گلومرول‌ها). اغلب علت این بیماری‌ها به سیستم ایمنی بدن مربوط می‌شود که بیش‌فعال می‌شود و در نتیجه باعث التهاب و آسیب به کلیه‌ها می‌شود.

انواع مختلفی از GN وجود دارد، اما شایع‌ترین آن‌ها عبارتند از:

نفروپاتی IgA

گلومرولواسکلروزیس سگمنتال فوکال (FSGS)

بیماری تغییرات حداقلی (Minimal Change Disease)

واسکولیت مرتبط با ANCA

نفریت لوپوسی

نفروپاتی غشایی (Membranous Nephropathy)

نفروپاتی IgA(برگر)

نفروپاتی IgA یا بیماری برگر، شایع‌ترین نوع گلومرولونفریت است که به دلیل تجمع آنتی‌بادی IgA در گلومرول‌ها ایجاد می‌شود. این تجمع باعث التهاب می‌شود و می‌تواند به تدریج عملکرد کلیه‌ها را کاهش دهد.

علائم:

• خون در ادرار (هماچوری)

• پروتئین در ادرار (پروتئینوری)

• فشار خون بالا

• ورم در دست‌ها و پاها

روش‌های تشخیص و درمان انواع شایع گلومرولونفریت (GN)

تشخیص ودرمان نفروپاتی IgA

تشخیص:

آزمایش ادرار:

شناسایی هماچوری (خون در ادرار) و پروتئینوری.

آزمایش خون:

بررسی عملکرد کلیه از طریق سطح کراتینین و GFR.

نمونه‌برداری از کلیه:

تأیید وجود رسوبات IgA در گلومرول‌ها.

سونوگرافی کلیه: بررسی اندازه و ساختار کلیه‌ها.

درمان:

کنترل فشار خون:

با داروهای ACE inhibitors یا ARBs.

استروئیدها:

برای کاهش التهاب.

داروهای سرکوب‌کننده ایمنی:

مانند آزاتیوپرین یا مایکوفنولات موفتیل در موارد شدید.

پیشگیری از پیشرفت بیماری:

با تغییر سبک زندگی مانند کاهش مصرف نمک و پروتئین.

گلومرولواسکلروزیس سگمنتال فوکال (FSGS)

این بیماری به دلیل ایجاد زخم در بخش‌هایی از گلومرول‌ها ایجاد می‌شود. علت آن می‌تواند عوامل ژنتیکی، عفونت‌ها، یا استفاده از داروهای خاص باشد.

علائم:

• پروتئینوری شدید

• ورم شدید (به‌خصوص در پاها)

• کاهش عملکرد کلیه‌ها

تشخیص و درمان گلومرولواسکلروزیس سگمنتال فوکال (FSGS)

تشخیص:

آزمایش ادرار:

تشخیص پروتئینوری شدید.

آزمایش خون:

بررسی سطح آلبومین و عملکرد کلیه‌ها.

نمونه‌برداری کلیه:

شناسایی زخم‌های مشخص در گلومرول‌ها.

درمان:

استروئیدها:

مانند پردنیزون برای کنترل التهاب.

داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی:

مانند سیکلوسپورین یا تاکرولیموس.

کنترل فشار خون:

با استفاده از ACE inhibitors یا ARBs.

درمان ادم:

با داروهای دیورتیک مانند فوروزماید.

پلاسمافرز:

در موارد مقاوم به درمان.

بیماری تغییرات حداقلی (Minimal Change Disease)

این نوع GN بیشتر در کودکان دیده می‌شود و علت دقیق آن ناشناخته است. تحت میکروسکوپ عادی، هیچ تغییری در گلومرول‌ها دیده نمی‌شود، اما با میکروسکوپ الکترونی آسیب مشخص می‌شود.

علائم:

• پروتئینوری شدید

• ورم (به‌خصوص در صورت و پاها)

• کاهش میزان آلبومین خون

تشخیص ودرمان بیماری تغییرات حداقلی (Minimal Change Disease)

تشخیص:

آزمایش ادرار:

وجود پروتئینوری شدید.

آزمایش خون:

کاهش آلبومین خون و افزایش کلسترول.

نمونه‌برداری کلیه:

تحت میکروسکوپ الکترونی تغییرات خاص شناسایی می‌شود.

درمان:

استروئیدها:

درمان اصلی، معمولاً با پردنیزون.

داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی:

در موارد مقاوم.

دیورتیک‌ها:

برای کنترل ورم.

رژیم غذایی:

کاهش مصرف نمک و کنترل مایعات.

واسکولیت مرتبط با ANCA

این بیماری به دلیل حمله اشتباهی سیستم ایمنی به عروق خونی کوچک کلیه ایجاد می‌شود. آنتی‌بادی‌های ANCA عامل اصلی این اختلال هستند.

علائم:

• خستگی

• تب

• کاهش وزن

• خون در ادرار

• نارسایی کلیه

تشخیص و درمان واسکولیت مرتبط با ANCA

تشخیص:

آزمایش خون:

بررسی آنتی‌بادی‌های ANCA.

آزمایش ادرار:

شناسایی هماچوری و پروتئینوری.

نمونه‌برداری کلیه:

تأیید التهاب عروق کوچک کلیه.

تصویربرداری:

مانند سی‌تی‌اسکن برای ارزیابی تأثیر بیماری بر سایر اندام‌ها.

درمان:

استروئیدها:

برای کنترل التهاب.

داروهای سرکوب‌کننده ایمنی:

مانند سیکلوفسفامید یا ریتوکسیماب.

پلاسمافرز:

برای موارد شدید.

کنترل عوارض:

مانند درمان فشار خون بالا.

نفریت لوپوسی

این نوع GN یکی از عوارض بیماری لوپوس است که باعث التهاب و آسیب به گلومرول‌ها می‌شود. لوپوس یک بیماری خودایمنی است که می‌تواند به بخش‌های مختلف بدن آسیب برساند.

علائم:

• هماچوری

• پروتئینوری

• فشار خون بالا

• ورم

• خستگی

تشخیص و درمان نفریت لوپوسی

تشخیص:

آزمایش خون:

بررسی سطح ANA و آنتی‌بادی‌های مرتبط با لوپوس.

آزمایش ادرار:

شناسایی پروتئینوری و هماچوری.

نمونه‌برداری کلیه:

برای تشخیص شدت و نوع نفریت.

درمان:

استروئیدها:

مانند متیل پردنیزولون برای کنترل التهاب.

داروهای سرکوب‌کننده ایمنی:

مانند مایکوفنولات موفتیل یا سیکلوفسفامید.

کنترل فشار خون:

با داروهای ACE inhibitors یا ARBs.

رژیم غذایی:

کاهش مصرف نمک و پروتئین.

نفروپاتی غشایی (Membranous Nephropathy)

این بیماری به دلیل ضخیم شدن غشای گلومرول‌ها ایجاد می‌شود. علت آن معمولاً ناشناخته است، اما می‌تواند به بیماری‌های خودایمنی، عفونت‌ها، یا مصرف داروها مرتبط باشد.

علائم:

• پروتئینوری

• ورم (به‌خصوص در پاها)

• کاهش عملکرد کلیه

تشخیص و درمان نفروپاتی غشایی (Membranous Nephropathy)

تشخیص:

آزمایش ادرار:

تشخیص پروتئینوری.

آزمایش خون:

بررسی سطح آلبومین و عملکرد کلیه‌ها.

نمونه‌برداری کلیه:

تأیید ضخیم شدن غشای گلومرول‌ها.

آزمایشات ایمونولوژیک:

بررسی آنتی‌بادی‌های PLA2R.

درمان:

کنترل فشار خون:

با ACE inhibitors یا ARBs.

استروئیدها و داروهای سرکوب‌کننده ایمنی:

مانند سیکلوسپورین یا مایکوفنولات موفتیل.

دیورتیک‌ها:

برای کنترل ورم.

رژیم غذایی:

کاهش مصرف نمک و کنترل مایعات.

پیگیری منظم:

برای بررسی پیشرفت یا بهبود بیماری.

منابع:

National Kidney Foundation. "What is Glomerulonephritis?"

Mayo Clinic. "Glomerulonephritis: Symptoms, Causes, and Treatment."

American Society of Nephrology. "Diagnosis and Management of Glomerular Diseases."

UpToDate. "Overview of Glomerular Disease."

Kidney International Journal. "Current Insights on Glomerulonephritis."

PubMed. "Studies on Pathogenesis of GN."

bcrenal

Cleveland Clinic. "Glomerulonephritis Overview and Treatment."

Medscape. "Clinical Guidelines for Glomerular Disorders