دسترسی عروقی مناسب برای همودیالیز: نکاتی که باید بدانید
نحوه کار دسترسی عروقی:
دسترسی همودیالیز یا دسترسی عروقی راهی برای رسیدن به خون برای همودیالیز است. این دسترسی به خون اجازه می دهد تا از طریق لوله های نرم به دستگاه دیالیز برود و در آنجا با عبور از فیلتر ویژه ای به نام صافی دیالیز تمیز می شود. یک دسترسی با یک جراحی جزئی انجام می شود. به عنوان یک بیمار همودیالیزی، دسترسی شما یکی از موارد زیر است:
انواع دسترسی عروقی:
فیستول:
دسترسی که با اتصال یک رگ شریان و یک رگ ورید در بازو یا مچ دست ایجاد می شود
گرفت:
دسترسی که با استفاده از یک قطعه لوله نرم برای اتصال یک شریان و ورید در بازوی دست یا ران پای شما ایجاد می شود
کتتر:
لوله نرمی که در یک ورید بزرگ، معمولاً در گردن شما قرار می گیرد
اگر دسترسی شما فیستول یا گرفت باشد، پرستار شما در ابتدای هر جلسه دیالیز دو سوزن را در قسمت دسترسی قرار می دهد. این سوزن ها به لوله های نرمی متصل می شوند که به دستگاه دیالیز می روند. خون شما از طریق یکی از لوله ها به دستگاه می رود، در صافی دیالیز تمیز می شود و از طریق لوله دیگر به شما باز می گردد. اگر دسترسی شما کاتتر باشد، می توان آن را مستقیماً بدون استفاده از سوزن به لوله های دیالیز متصل کرد. فیستول باید به عنوان اولین انتخاب برای دسترسی شما در نظر گرفته شود زیرا به طور کلی طول عمر بیشتر داشته و مشکلات کمتری مانند عفونت و لخته شدن دارد. با این حال، برخی از بیماران ممکن است نتوانند فیستول تعبیه کنند زیرا عروق خونی آنها به اندازه کافی قوی نیست. گرفت به عنوان گزینه دوم برای دسترسی در نظر گرفته می شود. کاتترها معمولاً به عنوان یک دسترسی موقت استفاده می شوند، اما گاهی اوقات دائمی هستند. گاهی اوقات، ممکن است از نوع دیگری از دسترسی به فیستول تغییر دهید. اگر فیستول ندارید، از تیم مراقبت دیالیز خود بپرسید که آیا تعویض برای شما امکان پذیر است یا خیر.
مراقبت از دسترسی عروقی:
چه دسترسی شما فیستول، گرفت یا کتتر باشد، باید مطمئن شوید که به خوبی از آن مراقبت کنید. تیم مراقبت دیالیز شما مراحل مراقبت دسترسی خوب را به شما آموزش می دهد. نمودار زیر چند نکته کلی در مورد مراقبت روزانه دسترسی و نحوه جلوگیری از مشکلات به شما ارائه می دهد
فیستول یا گرفت هر روز با یک صابون آنتی باکتریال همیشه قبل از دیالیز بشویید، پوست خود را نخارانید و دلمه را نکنید.
قرمزی، احساس گرمای بیش از حد، یا شروع جوش در هر ناحیه از دسترسی خود را بررسی کنید.
مراقبت از کتتر:
پانسمان کاتتر را تمیز و خشک نگه دارید.
مطمئن شوید که ناحیه دسترسی تمیز شده و پانسمان توسط تیم مراقبت شما در هر جلسه دیالیز تعویض شده است.
در صورت نیاز به تعویض پانسمان بین جلسات درمانی، یک کیت پانسمان اضطراری را در خانه نگه دارید.
هرگز کاتتر خود را به هوا باز نکنید.
حفظ و نگهداری دسترسی عروقی:
تیم مراقبت دیالیز شما اغلب دسترسی شما را بررسی می کند تا مطمئن شود که خوب کار می کند. دسترسی که به خوبی کار نمی کند می تواند میزان دیالیز شما را کاهش دهد. تیم مراقبت دیالیز شما به شما می آموزد که چگونه فیستول یا گرفت خود را هر روز در خانه بررسی کنید. در اینجا نکاتی وجود دارد که باید برای کمک به کارکرد فیستول یا گرفت طولانی‌تر رعایت کنید:
جریان خون را چندین بار در روز با احساس کردن بررسی کنید
یک ارتعاش که به آن نبض یا تریل نیز می گویند. اگر این را احساس نکردید، یا اگر تغییری ایجاد شد، با پزشک یا مرکز دیالیز خود تماس بگیرید.
لباس های تنگ یا جواهرات را روی بازوی دسترسی خود نپوشید.
هیچ چیز سنگین حمل نکنید یا کاری را انجام ندهید که به دسترسی فشار وارد کند.
با سر روی بازویی که دسترسی شماست نخوابید.
اجازه ندهید کسی از کاف فشار خون روی بازوی دسترسی شما استفاده کند
اجازه ندهید کسی از بازوی دسترسی شما خون بگیرد.
از اینکه از تیم مراقبت دیالیز خود بخواهید محل های سوزن را عوض کنند، نترسید.
پس از برداشتن سوزن، فقط فشار ملایمی به محل دسترسی وارد کنید. فشار بیش از حد باعث توقف جریان خون از طریق دسترسی می شود.
اگر بعد از دیالیز دچار خونریزی شدید، با یک حوله تمیز یا گاز گاز فشار ملایمی به محل سوزن وارد کنید.
اگر خونریزی در 30 دقیقه متوقف نشد، با پزشک یا مرکز دیالیز خود تماس بگیرید.
در صورت بروز مشکلات دسترسی گاهی اوقات، حتی زمانی که بسیار مراقب هستید، ممکن است دسترسی شما لخته شود یا عفونی شود. اگر عفونتی رخ می دهد، پزشک برای شما آنتی بیوتیک تجویز می کند.
اگر دسترسی شما باعث ایجاد لخته شد، ممکن است لازم باشد برای درمان به بیمارستان بروید. برداشتن لخته معمولاً به صورت سرپایی انجام می شود و نیازی به ماندن در طول شب نخواهید داشت.
منبع:
