خانه تکانی، بلای جان کودکان

با توجه به خطر بلع مواد سوزاننده در کودکان، می توان گفت که بلع مواد سوزاننده در اکثر موارد به صورت ناآگاهانه و بدلیل بی احتیاطی والدین توسط کودکان استفاده می شود.

در آستانه نزدیک شدن به سال جدید و خانه‌تکانی، اشاره به این نکته که مواد سوزاننده در واقع به دو صورت اسیدی و باز موجودند، بسیار مهم است که بدانیم به طور کلی بازها از اسیدها خطرناک ترند و این مواد در منازل به عنوان لوله باز کن، جرمگیر، جوهر نمک و غیره استفاده می‌شوند. بازها به طور کلی خطرناک‌تر از اسیدها هستند چرا که اولا مواد اسیدی بسیار تند و بدبو هستند و کودک مقدار کمتری از آن را می‌خورد، ولی بازها را به میزان بیشتری می‌خورند و ثانیا اسید نکروز انعقادی ایجاد می‌کند که کمتر در بافت ها نفوذ کرده ولی نکروز ایجاد شده توسط بازها شدید تر بوده و تا عمق بیشتری در بافت نفوذ می‌کنند.

کودکان زیر پنج سال به شدت نسبت به محیط اطراف خود کنجکاو هستند. کودکان سعی دارند با اجسام پیرامون خود بازی و یا آن را در دهان خود بگذارند، بنابراین والدین باید هوشیار باشند و برای پیشگیری از بروز برخی آسیب‌ها و حوادث احتمالی محیط امنی را برای کودک مهیا کنند. متاسفانه گاهی سهل انگاری والدین و افزایش کنجکاوی کودکان موجب بروز مسائلی از قبیل سوختگی از طریق مصرف مواد قلیایی و اسیدی می‌شود. نکته مهم این است که ارتباط دقیق بین میزان آسیب دهان و آسیب مری وجود ندارد و ممکن است دهان سالم و یا آسیب کمی دیده باشد ولی مری، معده و یا دستگاه گوارش آسیب جدی دیده باشند. والدین دقت کنند و داروهای پیلینگ، میخچه و شوینده‌های سبزی را در دسترس کودکان قرار ندهند، چرا که این مواد دارای ترکیبات شیمیایی هستند و سوزانندگی شدیدی ایجاد می‎کنند. به والدین توصیه می شود زمانی که متوجه مصرف مواد قلیایی و اسیدی توسط کودکان شدند، سریعا کودک را به مراکز درمان ارجاع داده و از اقدامات خودسرانه پرهیز کنند زیرا هر گونه اقدام اضافی می‌تواند آسیب بیشتری را بر جای بگذارد. شیوع و عوارض ناشی از بلع اجسام خارجی در کودکان بسیار بالاست. انواع و اقسام اجسام خارجی وجود دارند که کودکان با توجه به سن و شرایط سنی خود آنها را در دهان خود گذاشته و می بلعند. اجسام خارجی که توسط کودکان بلع می‌شوند معمولاً انواع سکه‌ها، قطعات اسباب‌بازی، تیله‌ها و هسته میوه‌ها هستند. سن شایع کودکانی که اجسام خارجی را می‌بلعند شش ماهگی تا سه سالگی و در موارد کمتر تا پنج سالگی است. کودکانی که دچار مشکلات تکاملی و عصبی هستند نیز ممکن است اجسام خارجی را بیشتر از همسالانشان ببلعند. بلع برخی اجسام خارجی بسیار خطرناک است، مثلا باطری‌های کوچک سکه‌ای که در اسباب‌بازی‌ها و چراغ قوه‌ها گذاشته می‌شوند می‌تواند در مری گیر کرده و کمتر از یک ساعت باعث سوراخ شدن آن و عوارض جدی برای کودک شود. نباید اسباب‌بازی‌ها، ساعت‌های مچی و وسایلی که از این باطری‌ها دارند را در دسترس کودکان سنین پایین قرار داد زیرا در صورت بلعیده شدن نیاز به آندوسکوپی دارد بنابراین اگر والدین نسبت به این موضوع شک کردند باید در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنند. آهن‌ربا یکی دیگر از اجسام خارجی خطرناک است که در صورتی که توسط کودکان بلعیده شود می‌تواند موجب گیر کردن در قسمتی از روده یا معده شده که در نهایت سوراخ شدن روده یا معده را در پی دارد و باید با عمل جراحی سنگین خارج شود در این مورد نیز توصیه می‌شود اینگونه اجسام از دسترس کودکان زیر چهار سال دور شود. بلعیدن اجسام نوک تیز مانند سوزن، سوزن ته‌گرد و سنجاق قفلی نیز، عاملی برای سوراخ شدن مری، معده و روده است که باید جهت درمان کودک را آندوسکوپی کرد.