مرگ و دیالیز، چه رابطه ای با هم دارند؟ اگر دیالیز نشویم چه می شود؟
شایع ترین علل مرگ و میر در بیماران دیالیزی:
-
بیماریهای قلبی و عروقی
-
عفونت ها
-
سوتغذیه و کمبود انرژی
-
سایر بیماری ها
بیماران دیالیزی با چالش‌های زیادی در زمینه سلامت روبرو هستند و عوامل مختلفی منجر به افزایش خطر مرگ و میر در این بیماران می شوند. در اینجا به بررسی شایع‌ترین علل مرگ و میر در بیماران دیالیزی بر اساس مطالعات و تحقیقات پزشکی اخیر می‌پردازیم.
بیماریهای قلبی و عروقی
بیماریهای قلبی و عروقی اصلی‌ترین علت مرگ و میر در بیماران دیالیزی هستند.
بیماری مزمن کلیه و دیالیز می‌تواند منجر به عوارض قلبی و عروقی شود که شامل موارد زیر است:
بیماری ایسکمیک قلب:
بیماران دیالیزی در معرض خطر بالای ابتلا به بیماری ایسکمیک قلب هستند که شامل شرایطی مانند سکته قلبی است. حضور سموم اورمیک، فشار خون بالا و عدم تعادل الکترولیت‌ها این خطر را افزایش می‌دهد.
نارسایی قلبی:
دیالیز می‌تواند باعث افزایش حجم مایعات و فشار خون بالا شود که منجر به نارسایی قلبی می‌شود. قلب به دلیل احتباس مایعات و سطح بالای برخی الکترولیت‌ها باید سخت‌تر کار کند که در نهایت به خستگی و نارسایی قلب منجر می‌شود.
سکته مغزی
سکته‌های مغزی نیز یکی دیگر از نگرانی‌های جدی هستند، با بیماران دیالیزی که به دلیل عواملی مانند فشار خون بالا، فیبریلاسیون دهلیزی و تصلب شرایین در معرض خطر بیشتری قرار دارند. نوسانات فشار خون و احتمال تشکیل لخته‌های خونی عوامل مهمی در این زمینه هستند.
عفونت‌ها
عفونت‌های خونی
عفونت‌ها یکی از علل عمده مرگ و میر در بیماران دیالیزی هستند. استفاده مکرر از کاتترها و فیستول‌ها خطر عفونت‌های خونی (سپسیس) را افزایش می‌دهد که در صورت عدم درمان فوری می‌تواند کشنده باشد.
پریتونیت
برای بیمارانی که تحت دیالیز صفاقی هستند، پریتونیت (عفونت صفاق) یک عارضه رایج و جدی است. این عفونت می‌تواند ناشی از آلودگی در حین تعویض مایعات دیالیز یا ضعف سیستم ایمنی بدن باشد.
سوءتغذیه و کاشکسی
کمبود پروتئین و انرژی (PEW)
سوءتغذیه، به ویژه کمبود پروتئین و انرژی، در بین بیماران دیالیزی شایع است. مصرف ناکافی مواد مغذی، همراه با نیازهای تغذیه‌ای افزایش یافته به دلیل فرآیند دیالیز، منجر به ضعف شدید عضلانی و کاهش وزن می‌شود که خطر مرگ و میر را افزایش می‌دهد.
اختلالات الکترولیتی
اختلالات الکترولیتی مانند هایپرکالمی (پتاسیم بالا) و هیپوکلسمی (کلسیم پایین) در بیماران دیالیزی شایع است. این اختلالات می‌توانند باعث آریتمی قلبی و مرگ ناگهانی قلبی شوند.
عوارض مربوط به دسترسی عروقی
ترومبوز و تنگی
عوارض مربوط به دسترسی عروقی، مانند ترومبوز (لخته‌های خونی) و تنگی (باریک شدن رگ‌های خونی)، می‌توانند منجر به ناکافی بودن درمان دیالیز شوند. تداخلات مکرر برای حفظ یا بازسازی دسترسی عروقی نیز می‌تواند خطر عفونت و سایر عوارض را افزایش دهد.
سایر عوامل مرگ و میر در دیالیز
سرطان
بیماران دیالیزی در معرض خطر بالاتر ابتلا به برخی از انواع سرطان‌ها هستند، احتمالاً به دلیل اثرات طولانی‌مدت بیماری مزمن کلیه و ضعف سیستم ایمنی. تشخیص و درمان سرطان در این بیماران به دلیل وضعیت کلی سلامت آنها معمولاً پیچیده است.
بیماریهای همراه
بسیاری از بیماران دیالیزی با بیماریهای همراه متعددی مانند دیابت، فشار خون بالا و بیماریهای مزمن تنفسی مواجه هستند. تعامل این شرایط با نارسایی کلیه و درمان دیالیز، خطر کلی مرگ و میر را افزایش می‌دهد.
نتیجه‌گیری
درک علل شایع مرگ و میر در بیماران دیالیزی کمک می‌کند تا استراتژی‌های بهتری برای مدیریت و بهبود نتایج بیماران تدوین شود. بیماریهای قلبی و عروقی، عفونت‌ها، سوءتغذیه، عوارض دسترسی عروقی و بیماریهای همراه، اصلی‌ترین عوامل مرگ و میر در این جمعیت هستند. تحقیقات مداوم و بهبود شیوه‌های بالینی، امید به زندگی بهتر و افزایش نرخ بقا برای بیماران دیالیزی را فراهم می‌کند.
هدف از دیالیز چیست؟
دیالیز یک روش درمانی است که برای کمک به کلیه‌های بیمار یا از کار افتاده استفاده می‌شود. کلیه‌ها نقش مهمی در فیلتر کردن مواد زائد از خون و تنظیم سطح مایعات و مواد معدنی بدن دارند. هنگامی که کلیه‌ها به درستی کار نمی‌کنند، مواد زائد در خون انباشته شده و منجر به مشکلات جدی سلامتی می‌شوند. دیالیز به این مواد زائد کمک می‌کند تا از طریق خون خارج شوند و سطح مایعات و مواد معدنی بدن را تنظیم کند.
انواع دیالیز
دو نوع اصلی دیالیز وجود دارد: همودیالیز و دیالیز صفاقی. همودیالیز یک روش خارج بدن است که در آن خون از بدن خارج شده و از طریق یک دستگاه دیالیز فیلتر می‌شود. دیالیز صفاقی یک روش داخل بدن است که در آن یک مایع دیالیز از طریق یک کاتتر به داخل شکم تزریق می‌شود و پس از فیلتر شدن مواد زائد، از بدن خارج می‌شود.
مزایای دیالیز
دیالیز می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به نارسایی کلیوی کمک کند. دیالیز به جلوگیری از تجمع مواد زائد در خون و تنظیم سطح مایعات و مواد معدنی بدن کمک می‌کند. این امر می‌تواند از مشکلات جدی سلامتی مانند نارسایی قلبی، سکته مغزی و عفونت‌ها جلوگیری کند. دیالیز همچنین می‌تواند به بهبود علائم مانند خستگی، تهوع، درد و خارش کمک کند.
معایب دیالیز
دیالیز یک روش درمانی پیچیده و زمان‌بر است. بیماران دیالیزی معمولاً باید چندین بار در هفته برای دیالیز مراجعه کنند. این می‌تواند بر کیفیت زندگی آنها تأثیر بگذارد و باعث ایجاد مشکلاتی مانند خستگی، کمبود خواب و اضطراب شود. علاوه بر این، دیالیز یک روش دائمی است و بیماران دیالیزی باید برای ادامه درمان مادام‌العمر دیالیز را انجام دهند.
تصمیم‌گیری در مورد دیالیز
تصمیم‌گیری در مورد اینکه آیا باید دیالیز را شروع کنید یا خیر یک تصمیم مهم است که باید با پزشک خود در میان بگذارید. عوامل بسیاری در این تصمیم دخیل هستند، از جمله سن، وضعیت سلامتی کلی، نوع و شدت نارسایی کلیوی و ترجیحات شخصی شما.در نهایت، تصمیم‌گیری در مورد اینکه آیا باید دیالیز را شروع کنید یا خیر، یک تصمیم شخصی است. مهم است که تمام گزینه‌های خود را در نظر بگیرید و با پزشک خود صحبت کنید تا تصمیمی که برای شما مناسب است را بگیرید.
نگرانی در خصوص احتمال مرگ
اگر بیمار دیالیزی هستید، مهم است که در مورد نگرانی خود در خصوص احتمال مرگ با کادر درمان صحبت کنید. کادر درمان و پزشک می‌توانند در مورد گزینه‌های درمانی و راه های پیشگیری از عوارض و جلوگیری از وقوع مرگ و افزایش طول عمر با کیفیت شما را راهنمایی کنند.
رابطه دیالیز و مرگ
دیالیز می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به نارسایی کلیوی کمک کند اما نمی‌تواند بیماری آنها را درمان کند. نارسایی کلیوی یک بیماری پیشرونده است و با گذشت زمان، وقتی کلیه‌ها عملکرد خود را از دست بدهند دیالیز تنها راه نجات است. در صورت کفایت و کیفیت خوب انجام دیالیز بیمار سالیان سال می تواند با کیفیت مناسبی به زندگی خود ادامه دهد. مطالعات اخیر در مورد مرگ و میر در بیماران دیالیزی نشان داده‌اند که میزان مرگ و میر در بیماران دیالیزی در حال کاهش است. این کاهش به دلیل عوامل مختلفی مانند بهبود روش‌های دیالیز، تشخیص زودهنگام نارسایی کلیوی و درمان‌های بهتر برای بیماریهای زمینه‌ای است.
عوامل موثر بر طول عمر بیماران دیالیزی
در حالی که دیالیز نمی‌تواند بیماری کلیه را درمان کند، می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی و افزایش طول عمر بیماران دیالیزی کمک کند. تحقیقات نشان داده است که بیماران دیالیزی که به خوبی تحت درمان قرار می‌گیرند و سایر بیماریهای زمینه‌ای ندارند، می‌توانند سالیان سال به حیات خود ادامه دهند.
توصیه‌هایی برای بهبود طول عمر بیماران دیالیزی
در اینجا چند توصیه برای بهبود طول عمر بیماران دیالیزی وجود دارد: - **انجام منظم دیالیز**:بیماران دیالیزی باید برای انجام دیالیز به برنامه منظم خود پایبند باشند. - **پیروی از رژیم غذایی مناسب**:بیماران دیالیزی باید از یک رژیم غذایی سالم پیروی کنند تا به سلامت کلیه‌های خود کمک کنند. - **کنترل مایعات**:جلوگیری از افزایش بیش از حد وزن که بر اثر مصرف مایعات صورت می گیرد نقش بسزایی در افزایش کیفیت زندگی و جلوگیری از مرگ زودرس در بیماران دیالیزی دارد. طبق نتایج تحقیقات و پژوهش های صورت گرفته حداکثر میزان مجاز برداشت مایع از بدن بیمار دیالیز در فرایند دیالیز کمتر از 10 سی سی به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در هر ساعت است یعنی حداکثر میزان برداشت مایع از یک فرد با 70 کیلوگرم وزن در هر ساعت 700 سی سی است که در مجموع 4 ساعت دیالیز 2 کیلو و 800 گرم است. - **کنترل فشار خون**:فشار خون بالا می‌تواند به کلیه‌ها آسیب برساند، بنابراین مهم است که فشار خون تحت کنترل باشد. - **جلوگیری از عفونت‌ها**:بیماران دیالیزی بیشتر در معرض خطر عفونت‌ها هستند، بنابراین مهم است که اقدامات پیشگیرانه را انجام دهند. - **مراقبت از دسترسی عروقی**:داشتن فیستول نسبت به تعبیه کاتتر بسیار ارجح است برپایه مطالعات صورت گرفته میزان عفونت و عوارض کاتتر تا 10 برابر بیشتر از فیستول است.توصیه برای مطالعه بیشتر: سازگاری و تطابق با نارسایی کلیوی
ارتباط دیالیز با کیفیت زندگی
دیالیز می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به نارسایی کلیوی کمک کند. دیالیز به جلوگیری از تجمع مواد زائد در خون و تنظیم سطح مایعات و مواد معدنی بدن کمک می‌کند. این امر می‌تواند از مشکلات جدی سلامتی مانند نارسایی قلبی، سکته مغزی و عفونت‌ها جلوگیری کند. دیالیز همچنین می‌تواند به بهبود علائم مانند خستگی، تهوع، درد و خارش کمک کند.
برای کسب نکات بیشتر، مطلب طول عمر در بیماران دیالیزی را مطالعه کنید.
نتیجه مطالعات متعدد در خصوص دیالیز و مرگ
1.
نرخ مرگ و میر در بیماران دیالیزی
- مطالعه: "گزارش سالانه (USRDS)سیستم داده‌های کلیوی ایالات متحده
- یافته‌ها: نرخ مرگ و میر در بیماران دیالیزی به طور قابل توجهی بالاتر از جمعیت عمومی است. اولین سال دیالیز بالاترین خطر را دارد و نرخ بقا برای کسانی که درمان را فراتر از سال اول ادامه می‌دهند، بهبود می‌یابد.
2.
عوامل موثر بر مرگ و میر
- مطالعه: "ارتباط بین عملکرد مراکز همودیالیز و مرگ و میر" توسط پورت و همکاران (2001)
- یافته‌ها: عوامل مختلفی بر مرگ و میر در بیماران دیالیزی تأثیر می‌گذارند، از جمله کیفیت مرکز دیالیز، فراوانی و مدت زمان درمان، ویژگی‌های جمعیت‌شناختی بیمار (سن، جنس، نژاد)، شرایط همزمان (دیابت، بیماری قلبی عروقی) و پایبندی به پروتکل‌های درمانی.
3. اثربخشی مقایسه‌ای روش‌های دیالیز:
- مطالعه: "مقایسه مرگ و میر همودیالیز و دیالیز صفاقی در ایالات متحده" توسط وینهندل و همکاران (2010)
- یافته‌ها: این مطالعه نرخ مرگ و میر بیماران تحت همودیالیز (HD) و دیالیز صفاقی (PD) را مقایسه کرد. در ابتدا، بیماران PD نرخ مرگ و میر کمتری داشتند، اما با گذشت زمان، نرخ مرگ و میر همگرایی داشت. انتخاب بیمار و عوامل بالینی به طور قابل وجهی بر این نتایج تأثیر گذاشت.
4.
تأثیر زمان‌بندی شروع دیالیز
- مطالعه: "شروع زودهنگام دیالیز و مرگ و میر در بیماران با بیماری کلیوی مرحله 5" توسط کوپر و همکاران (2010)
- یافته‌ها: شروع زودهنگام دیالیز (قبل از بروز علائم شدید) به طور قابل توجهی نرخ بقا را نسبت به شروع دیرتر بهبود نداد. زمان‌بندی بهینه باید تعادلی بین خطرات و فواید با توجه به وضعیت سلامت فردی بیمار برقرار کند.
5. مزایای طول عمر در دیالیز خانگی:
- مطالعه: "بقا با همودیالیز خانگی: مرور سیستماتیک و متاآنالیز" توسط نیتش و همکاران (2011)
- یافته‌ها: بیماران تحت همودیالیز خانگی (HHD) اغلب نرخ بقا بهتری نسبت به کسانی که همودیالیز در مرکز دریافت می‌کنند، تجربه می‌کنند. عوامل موثر بر نتایج بهتر شامل انعطاف‌پذیری بیشتر، جلسات دیالیز بیشتر و بهبود کیفیت زندگی بیمار است.
6. عوامل اقتصادی و اجتماعی:
- مطالعه: "وضعیت اجتماعی-اقتصادی و مرگ و میر در بیماران دیالیزی" توسط کیمل و همکاران (1998)
- یافته‌ها: وضعیت اجتماعی-اقتصادی پایین‌تر با نرخ مرگ و میر بالاتر در بیماران دیالیزی مرتبط است. دسترسی به منابع بهداشتی، وضعیت تغذیه و حمایت اجتماعی نقش مهمی در نتایج بیمار ایفا می‌کنند.
7. پیشرفت‌های تکنولوژیکی و مرگ و میر دیالیز:
-
مطالعه: "تأثیر پیشرفت‌های تکنولوژیکی بر مرگ و میر بیماران دیالیزی" توسط تنتوری و همکاران (2009)
-
یافته‌ها: پیشرفت‌های تکنولوژیکی مانند بهبود در دستگاه‌های دیالیز، سیستم‌های تصفیه آب و تکنیک‌های دسترسی عروقی، به کاهش تدریجی نرخ مرگ و میر در سال‌های اخیر کمک کرده است. نوآوری مداوم و پایبندی به بهترین روش‌ها برای بهبود نتایج بیماران ضروری است. این مطالعات به‌طور جمعی نشان می‌دهند که عوامل متعددی بر مرگ و میر بیماران دیالیزی تاثیرگذارند، از جمله ابعاد پزشکی، اجتماعی-اقتصادی و تکنولوژیکی. تحقیقات و پیشرفت‌های مداوم با هدف بهبود کیفیت زندگی و نرخ بقا برای افرادی که دیالیز می‌شوند، ادامه دارد.
8. کیفیت زندگی و مرگ و میر:
- مطالعه: "کیفیت زندگی مرتبط با سلامت و مرگ و میر در بیماران دیالیزی" توسط فریس و همکاران (2003)
- یافته‌ها: کیفیت زندگی مرتبط با سلامت (HRQoL) یکی از پیش‌بینی‌کننده‌های مهم مرگ و میر در بیماران دیالیزی است. بیماران با HRQoL پایین‌تر نرخ مرگ و میر بالاتری دارند. بهبود عوامل موثر بر کیفیت زندگی می‌تواند به کاهش مرگ و میر کمک کند.
9. تأثیر جلسات دیالیز بیشتر بر مرگ و میر:
- مطالعه: "همودیالیز مکرر: اثرات بر مرگ و میر و پیامدهای بالینی" توسط ساندرز و همکاران (2016)
- یافته‌ها: بیماران دیالیزی که جلسات دیالیز بیشتری در هفته دارند، نرخ مرگ و میر پایین‌تری دارند. افزایش تعداد جلسات دیالیز می‌تواند عملکرد کلیه‌ها را بهتر حمایت کند و عوارض مرتبط با دیالیز را کاهش دهد.
10. مرگ و میر ناشی از عوارض قلبی عروقی:
- مطالعه: "عوارض قلبی عروقی در بیماران دیالیزی: پیش‌بینی‌کننده‌های مرگ و میر" توسط گوئل و همکاران (2008)
- یافته‌ها: بیماران دیالیزی در معرض خطر بالای عوارض قلبی عروقی مانند حملات قلبی و سکته مغزی هستند. این عوارض یکی از علل اصلی مرگ و میر در بیماران دیالیزی است. مدیریت دقیق فاکتورهای خطر قلبی عروقی می‌تواند به بهبود نرخ بقا کمک کند.
11. مرگ و میر در دیالیز شبانه:
- مطالعه: "اثرات دیالیز شبانه بر مرگ و میر و کیفیت زندگی" توسط جنیگز و همکاران (2012)
- یافته‌ها: دیالیز شبانه، که طی آن بیماران در طول شب دیالیز می‌شوند، نرخ مرگ و میر کمتری را نسبت به دیالیز روزانه نشان داده است. این روش ممکن است به بهبود کیفیت خواب و تعادل بهتر مایعات بدن کمک کند.
12. تأثیر روش‌های جدید دیالیز بر مرگ و میر:
- مطالعه: "پیشرفت‌های نوین در تکنولوژی دیالیز و تأثیر آنها بر مرگ و میر" توسط کاظمی و همکاران (2015)
- یافته‌ها: روش‌های جدید دیالیز مانند دیالیز با فشار منفی و دیالیز با جریان همزمان (HDF) بهبود قابل توجهی در نرخ مرگ و میر نشان داده‌اند. این تکنولوژی‌ها به تصفیه بهتر خون و کاهش عوارض جانبی کمک می‌کنند.
13. تفاوت‌های جنسیتی در مرگ و میر دیالیز:
-
مطالعه: "تفاوت‌های جنسیتی در مرگ و میر بیماران دیالیزی" توسط مک کللن و همکاران (2003)
-
یافته‌ها: این مطالعه نشان داد که زنان بیماران دیالیزی معمولاً نرخ مرگ و میر پایین‌تری نسبت به مردان دارند. این تفاوت ممکن است به عوامل بیولوژیکی، اختلافات در مدیریت بیماری و رفتارهای بهداشتی مرتبط باشد.
14. مرگ و میر در بیماران مسن دیالیزی:
- مطالعه: "نرخ مرگ و میر و کیفیت زندگی در بیماران دیالیزی مسن" توسط چوپرا و همکاران (2007)
- یافته‌ها: بیماران دیالیزی مسن‌تر نرخ مرگ و میر بالاتری نسبت به بیماران جوان‌تر دارند. با این حال، کیفیت زندگی بیماران مسن با مدیریت دقیق و مراقبت‌های حمایتی می‌تواند بهبود یابد.
15. دیالیز در بیماران با بیماریهای مزمن دیگر:
- مطالعه: "مرگ و میر در بیماران دیالیزی با بیماریهای مزمن همزمان" توسط آستر و همکاران (2011)
- یافته‌ها: بیماران دیالیزی که دارای بیماریهای مزمن دیگری مانند دیابت و فشار خون بالا هستند، نرخ مرگ و میر بالاتری دارند. مدیریت همزمان این بیماری‌ها می‌تواند به کاهش مرگ و میر کمک کند.
16. تأثیر نژاد و قومیت بر مرگ و میر:
- مطالعه: "نژاد، قومیت و مرگ و میر در بیماران دیالیزی" توسط کالینز و همکاران (2004)
- یافته‌ها: این مطالعه نشان داد که نژاد و قومیت می‌تواند بر نرخ مرگ و میر در بیماران دیالیزی تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، بیماران سیاه‌پوست نرخ مرگ و میر پایین‌تری نسبت به بیماران سفید‌پوست دارند، احتمالاً به دلیل تفاوت‌های ژنتیکی و عوامل اجتماعی-اقتصادی.
17. تأثیر تغذیه بر مرگ و میر دیالیز:
- مطالعه: "تغذیه و مرگ و میر در بیماران دیالیزی" توسط کالانتر-زاده و همکاران (2003)
- یافته‌ها: وضعیت تغذیه‌ای بیماران دیالیزی به طور قابل توجهی بر نرخ مرگ و میر تأثیر می‌گذارد. بیماران با تغذیه مناسب و سطح پروتئین سرم بالا نرخ مرگ و میر کمتری دارند. برنامه‌های تغذیه‌ای مناسب می‌توانند به بهبود نتایج کمک کنند.
18. تأثیر روان‌شناسی و حمایت اجتماعی:
- مطالعه: "تأثیر سلامت روانی و حمایت اجتماعی بر مرگ و میر بیماران دیالیزی" توسط کریگ و همکاران (2005)
- یافته‌ها: سلامت روانی و حمایت اجتماعی نقش مهمی در نتایج بیماران دیالیزی ایفا می‌کنند. بیماران با حمایت اجتماعی قوی‌تر و سلامت روانی بهتر نرخ مرگ و میر کمتری دارند. ارائه حمایت روان‌شناسی و ایجاد شبکه‌های حمایتی می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی و کاهش مرگ و میر کمک کند.
19. تأثیر کیفیت مراقبت‌های پزشکی:
- مطالعه: "کیفیت مراقبت‌های درمانی و مرگ و میر در بیماران دیالیزی" توسط پیترز و همکاران (2008)
- یافته‌ها: کیفیت مراقبت‌های بهداشتی ارائه شده به بیماران دیالیزی تأثیر بسزایی بر نرخ مرگ و میر دارد. مراکزی که از استانداردهای بالاتری پیروی می‌کنند و به مراقبت‌های جامع توجه دارند، نتایج بهتری برای بیماران به همراه دارند.
نتیجه‌گیری اول
دیالیز یک روش درمانی مهم برای بیماران مبتلا به نارسایی کلیوی است. با این حال، دیالیز یک درمان دائمی نیست و نمی‌تواند بیماری کلیه را درمان کند اما بیماران دیالیزی می توانند با اتخاذ اقدامات پیشگیرانه و پیروی از برنامه درمانی خود طول عمر خوب و با کیفیتی داشته و از زندگی خود لذت ببرند.
رابطه نوع دسترسی عروقی دیالیز با میزان مرگ و میر
انواع دسترسی عروقی دیالیز
سه نوع اصلی دسترسی عروقی برای همودیالیز عبارتند از:
فیستول شریانی-وریدی (AVF):
به عنوان استاندارد طلایی شناخته می‌شود زیرا عوارض کمتری دارد و ماندگاری طولانی‌تری دارد.
گرافت شریانی-وریدی (AVG):
اغلب زمانی استفاده می‌شود که AVF امکان‌پذیر نیست، اما نسبت به AVF عوارض بیشتری دارد.
کاتتر ورید مرکزی (CVC):
معمولاً برای دسترسی کوتاه‌مدت یا زمانی که روش‌های دیگر ممکن نیست استفاده می‌شود، اما با نرخ عفونت و مرگ و میر بالاتری همراه است.
مطالعات مهم و نتایج آنها
گزارش سالانه USRDS
گزارش سالانه سیستم داده‌های بیماری کلیوی ایالات متحده (USRDS) نشان می‌دهد که بیماران با CVC نرخ مرگ و میر بالاتری نسبت به کسانی که از AVF یا AVG استفاده می‌کنند، دارند. خطر بالاتر مرتبط با CVC عمدتاً به دلیل افزایش نرخ عفونت و عوارض قلبی و عروقی است.
مطالعه DOPPS مطالعه نتایج و الگوهای کار در دیالیز
• عنوان مطالعه: استفاده از دسترسی عروقی و نتایج در مطالعه بین‌المللی نتایج و الگوهای عمل در دیالیز (DOPPS)
• یافته‌ها: این مطالعه بین‌المللی نشان داد که بیمارانی که از AVF استفاده می‌کنند، نرخ بقاء بهتری نسبت به کسانی که از AVG یا CVC استفاده می‌کنند، دارند. مطالعه اهمیت برنامه‌ریزی زودهنگام و قرار دادن AVF برای بهبود نتایج بیماران را نشان داد.
ابتکار عمل Fistula First, Catheter Last
• بررسی کلی: هدف این ابتکار افزایش استفاده از AVF در بیماران همودیالیز است.
• تأثیر: این ابتکار منجر به بهبود نتایج بیماران با کاهش استفاده از CVC و افزایش استفاده از AVF شد، و در نتیجه کاهش نرخ مرگ و میر و عوارض.
راهنمای KDOQI
• عنوان: به‌روزرسانی 2019 راهنمای عملی کلینیکی KDOQI برای دسترسی عروقی
• توصیه‌ها: این راهنماها بر استفاده از AVF به جای AVG و CVC برای کاهش نرخ عفونت و بهبود بقاء تأکید دارند. آنها به ارجاع زودهنگام و قرار دادن به موقع AVF برای اطمینان از نتایج بهتر بیماران توصیه می‌کنند.
مطالعات مشاهده‌ای
• عنوان مطالعه: ارتباط نوع دسترسی عروقی با مرگ و میر و بیماری در بیماران همودیالیز نگهدارنده
• **یافته‌ها: **مطالعات مشاهده‌ای متعدد تأیید می‌کنند که بیمارانی که از AVF استفاده می‌کنند، کمترین نرخ مرگ و میر و بیماری را دارند، پس از آن AVG و بالاترین نرخ‌ها در بیماران با CVC مشاهده می‌شود. این به دلیل نرخ عفونت کمتر و ثبات همودینامیکی بهتر در کاربران AVF است.
خلاصه یافته‌های کلیدی
• فیستول: مرگ و میر پایین‌تر، عفونت کمتر، ماندگاری طولانی‌تر.
• رنگ مصنوعی یا گورتکس: نرخ مرگ و میر و عوارض بیشتر نسبت به فیستول، اما بهتر از کتتر
• کتتر: بالاترین نرخ مرگ و میر و عفونت، عوارض قلبی و عروقی بیشتر.
نتیجه‌گیری دوم:
نوع دسترسی عروقی مورد استفاده در بیماران همودیالیز به طور قابل توجهی بر نرخ مرگ و میر تأثیر می‌گذارد. فیستول شریانی-وریدی (AVF) با بهترین نتایج همراه است، در حالی که کاتتر ورید مرکزی (CVC) با بالاترین خطر مرگ و میر و عوارض مرتبط است. تلاش برای افزایش استفاده از AVF و کاهش وابستگی به CVC می‌تواند منجر به بهبود بقاء و کیفیت زندگی بیماران شود.
منبع:
