آیا پانسمان‌های نوین درکاهش عفونت‌های دسترسی عروقی دیالیز موثرند؟

مقدمه

پانسمان‌ها برای کمک به بهبودی محل زخم طراحی شده‌اند. شواهد کمی مبنی بر برتری هر پانسمان بر دیگری وجود دارد. هنگامی که صحبت از بهبود زخم می شود، اطمینان از اینکه بهبود تا حد امکان سریع و موثر است، حیاتی است، زیرا استفاده از پانسمان مناسب بسیار مهم است. نوع پانسمان مورد استفاده برای پانسمان زخم باید همیشه به عوامل مختلفی از جمله نوع آسیب، اندازه، محل و شدت بستگی داشته باشد. در فرآیند درمان دیالیز، مراقبت از دسترسی‌های عروقی بیماران از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. دسترسی عروقی سالم و طولانی‌مدت به طور مستقیم بر موفقیت درمان دیالیز و کیفیت زندگی بیماران تأثیر دارد. با پیشرفت‌های جدید در حوزه مواد و فناوری‌های پزشکی، پانسمان‌های نوین حاوی نقره و کلرهگزیدین به عنوان یک راهکار مؤثر برای پیشگیری از عفونت‌های دسترسی عروقی و افزایش طول عمر آن‌ها مطرح شده‌اند. این مقاله به بررسی کاربردها، مزایا و نقش انواع پانسمان‌ها پرداخته و اطلاعات جامع و آماری مرتبط را ارائه می‌دهد.

WOUND HEALING PROCESS

پانسمان زخم هر چیزی است که در تماس مستقیم با زخم برای کمک به التیام زخم و جلوگیری از مشکلات یا عوارض بیشتر استفاده می شود. پانسمان های زخم متفاوتی بر اساس نوع زخم استفاده می شود، اما هدف همه آنها کمک به کاهش عفونت است. پانسمان زخم همچنین به موارد زیر کمک می کند:

• توقف خونریزی

• جذب خون، پلاسما و مایعات اضافی

• دبریدمان زخم

طیف وسیعی از پانسمان های زخم مختلف ارائه شده است که هر کدام برای درمان زخم های مختلف ایده آل هستند. از هیدروژل و هیدروکلوئید گرفته تا پانسمان آلژینات. دلایل اصلی استفاده از پانسمان شامل موارد زیر است:

• از بین بردن یا جلوگیری از بو

• کاهش درد ناشی از زخم

• پیشگیری و درمان عفونت

• کاهش اگزودا

• ایجاد حداقل ناراحتی یا درد برای بیمار

• ایجاد بهبودی سریع و قابل قبول از نظر زیبایی

انتخاب پانسمان مناسب بر اساس موارد زیر استوار است:

علت زخم

مشخصات زخم که شامل:

محل - وسعت آسیب بافتی (عمق) - اندازه زخم - فاز التیام – میزان ترشح - درد - بو - عفونت - عوامل موثر بر بهبود زخم- مقرون به صرفه بودن و ...

ویژگی های یک پانسمان ایده آل:

• از مواد غیرسمی و سازگار با بدن Biocompatible ساخته شده باشد.

• توانایی جذب ترشحات اضافی را داشته باشد و در عین حال رطوبت مورد نیاز زخم را حفظ کند.

• نسبت به آب و باکتری ها نفوذناپذیر باشد ولی توانایی انجام تبادلات گازی را داشته باشد.

• به راحتی از سطح زخم جدا شود و باقی مانده در زخم باقی نگذارد.

• انعطاف پذیر باشد و با شکل بدن هماهنگ شود.

• توانایی پرکردن تمامی کانال ها و حفره های زخم را داشته باشد.

• در دسترس و به سهولت قابل تهیه باشد.

• برای بیمار مقرون بصرفه باشد.

چگونگی انتخاب پانسمان مناسب زخم

طبقه بندی پانسمان های زخم

بر اساس عملکرد بالینی، پانسمان ها به دسته های : ضد میکروبی، جاذب، انسدادی، چسبندگی و دبریدمان طبقه بندی می شوند. با توجه به شکل فیزیکی، پانسمان در انواع پماد، فیلم، فوم و ژل موجود است. با توجه به منشأ مواد، آنها را به سه گروه منشاء حیوانی، منشاء گیاهی و منشاء مصنوعی تقسیم می کنند:

پانسمان با منشاء حیوانی:

مهم‌ترین پانسمان‌های این گروه اسفنج‌های کلاژن با تخلخل بالا و جذب آب بالا در حدود 40 تا 90 گرم آب در هر گرم پانسمان هستند. دلایل محدودیت این نوع پانسمان ها هزینه بالای تولید و دشواری نگهداری آنهاست. کلاژن یک هموستات موثر است زیرا بدن قادر به تنظیم از دست دادن خون گسترده نیست.

پانسمان با منشا گیاهی:

گیاهان به عنوان یک درمان طبیعی برای طیف گسترده ای از بیماری ها نقش مهمی ایفا کرده اند. از گیاهان طب سنتی برای التیام زخم های مختلف استفاده می شود که طیف وسیعی از بیماری های پوستی را پوشش می دهد. پانسمان های گیاهی ماهیت غیر سمی دارند، به این معنی که می توان از آنها برای مدت طولانی استفاده کرد. ساختار متفاوت در مقایسه با سایر پانسمان ها توانایی جذب این گونه پانسمان ها با خاصیت هیدروفیلیک و تخلخل مواد پایه تعیین می شود که عمدتاً در حدود 15-25 گرم در هر گرم پانسمان است. یک پانسمان زخم مبتنی بر گیاهی غیرسمی و زیست سازگار ساخته می شود.

پانسمان با منشاء سنتتیک:

تقاضا برای مواد اولیه ارزان برای پانسمان ها منجر به تولید پانسمان های پایه پلیمری مانند پلی اورتان شده است. پلی اورتان (PU)به دلیل زیست سازگاری خوب، خواص مکانیکی قابل قبول، سمیت سلولی کم، مقرون به صرفه بودن، به طور گسترده ای در کاربرد پانسمان زخم مورد استفاده قرار گرفته است.

پانسمان های غیر دارویی: (Nonmedicated Dressing)

پانسمان های غیر دارویی معمولاً بر پایه هیدروکلوئیدها و آلژینات ها هستند که عمدتاً به صورت ژل، فیلم و فوم لامینار ارائه می شوند. ویژگی اصلی این نوع پانسمان، ایجاد بستر مرطوب زخم برای تسهیل روند بهبود زخم است که در قسمت زیر به آن پرداخته می شود:

این لایه ها مانند یک توری بافته شده بین بافت زخم و پانسمان ثانویه قرار می گیرند. این لایه علاوه بر محافظت بستر زخم از تروما ، امکان عبور اگزودا به پانسمان ثانویه یا سیستم وکیوم تراپی را فراهم می کند. همچنین این لایه ها در هنگام استفاده از دارو های موضعی ، پماد ها یا فاکتور رشد بر روی زخم قرار میگیرند تا از تماس با پانسمان ثانویه جلوگیری شود .

این لایه ها از مواد غیر چسبنده با جنس پلی اتیلن ساخته می شوند. گاهی این لایه ها با مواد مختلفی مانند سیلیکون پوشانده می شوند تا چسبندگی لایه به زخم کمتر شود.

این لایه ها میتوانند کاملا به اندازه زخم بریده شوند یا اینکه کمی بزرگتر از زخم باشند و بافت های اطراف زخم را هم بپوشانند . این لایه ها میتوانند در هر بار تعویض پانسمان یا در محل زخم باقی بمانند و فقط پانسمان ثانویه عوض شود . استفاده از این لایه ها برای تمامی زخم ها با هر میزان از ترشح ، امکان پذیر است.

آلژینات(Alginates Dressing) :

آلژینات ها از جلبک دریایی ساخته می شوند. هنگامی که پانسمان با ترشحات زخم تماس پیدا می کند، آن را جذب می کند و به ماده ژل مانند تبدیل می شود. این نوع پانسمان بسیار جاذب است و می تواند تا 20 برابر وزن خود جذب کند. برخی از پانسمان های آلژینات دارای قابلیت جذب و برخی دارای خاصیت هموستاتیک هستند و برای زخم های خونریزی دهنده ایده آل می باشند.

موارد استفاده:

• پر کردن زخم‌های نامنظم مانند حفره‌ها، آبسه‌ها و سینوس‌ها

• پانسمان‌های آلژینات در زخم‌های عفونی توصیه می‌شود، به شرطی که بیمار پوشش آنتی‌بیوتیکی مناسب داشته باشد و یا بیمار زخم‌های مزمن با محیط زخم مرطوب داشته باشد.

• برای زخم های با ترشح متوسط تا شدید شامل: - زخم های جزئی و تمام ضخامت، آسیب های فشاری مرحله III و IV زخم های پا، محل های گرافت، زخم های سوختگی، زخم های بریده شده یا برش های جراحی، زخم های خونریزی دهنده

موارد منع مصرف:

• زخم‌هایی با حداقل ترشح

• زخم‌هایی با بافت خشک، سخت و نکروزه

• سوختگی‌های درجه سوم

• زخم‌های با خونریزی شدید

مدت زمان استفاده:

اگر زخم به شدت ترشح دارد، آلژینات ها ممکن است نیاز به تعویض روزانه داشته باشند. با کاهش ترشح، دفعات پانسمان را می توان به هر دو تا چهار روز یا حتی یک بار در هفته کاهش داد. هنگامی که ترشح زخم متوقف شد یا بستر زخم خشک به نظر می رسد، استفاده از پانسمان آلژینات را متوقف کرده و زخم مجددا ارزیابی می شود.

مزایا:

• محیطی مرطوب را فراهم می کند.

• پایانه های عصبی را مرطوب نگه می دارد و می تواند درد را کاهش دهد.

• می تواند در سینوس ها و حفره ها استفاده شود.

• جذب متوسط تا زیاد دارد.

• مناسب برای زخم های خونریزی دهنده

معایب:

• گاهی اوقات به زخم می چسبد.

• گاهی اوقات با ترشحات در زخم اشتباه می شود.

• گاهی اوقات می تواند باعث سوزش یا ایجاد ناراحتی شود.

پانسمان های ژلی با الیاف سلولزی(Gelling Cellulose Fiber) :

پانسمان های ژلی با الیاف سلولزی از 100% کربوکسی متیل سلولز تشکیل شده اند، پانسمان های الیاف سلولز ژل دار ترشحات را به صورت عمودی جذب می کنند. این نوع عملکرد، به جلوگیری از خیس شدن بیش از حد پوست اطراف و آسیب رساندن به آن کمک می کند.

موارد مصرف:

• زخم های با ترشح متوسط تا شدید به عنوان مثال: زخم های فشاری، زخم ساق پا وزخم های عفونی پانسمان های فیبر سلولزی ژله ای وجود دارد که حاوی نقره است و برای زخم های عفونی مناسب است.

موارد منع مصرف:

• زخم های خشک

• زخم هایی با بافت خشک، سخت و نکروزه

مدت زمان استفاده:

پانسمان را می توان تا زمانی ادامه داد که اگزودای و ترشحات وجود داشته باشد.

فوم ها (Foams) :

پانسمان های فوم از انواع مواد مختلف ساخته می شوند. پانسمان های فوم هیدروفیل هستند به این معنی که مایعات را جذب کرده، به جذب اگزودا، لایه برداری و حفظ دما در زخم کمک می کنند.

اشکال موجود:

پانسمان های فوم در اشکال، اندازه ها و ضخامت های مختلف در دسترس هستند. آنها به شکل ورقه ای یا شکل های پرکننده حفره موجود هستند. فوم ها می توانند با یک نوار چسب یا بدون چسب ارائه شوند.

موارد استفاده:

• زخم هایی با ترشح کم تا شدید

• زخم های گرانوله

• زخم هایی مانند: زخم های فشاری، زخم پا، سوختگی، محل های گرافت و پارگی های پوست

موارد منع مصرف:

• زخم های خشک

مزایا:

• موجود در اشکال و اندازه های مختلف، جاذب آب محیط مرطوب زخم

• قابلیت جذب بالا

• مطابق با سطوح ناهموار پوست، از آن محافظت می کند.

معایب:

• محیط زخم را مرطوب کرده و اگر پوست اطراف زخم اشباع شود ممکن است آن را خیس کند.

• برخی از این فوم ها به عنوان مثال فوم های پرکننده، به یک پانسمان ثانویه نیاز دارند.

هیدروکلوئیدها (Hydrocolloids) :

هیدروکلوئیدها نوعی پانسمان حاوی عوامل ژل‌ساز هستند، مانند سدیم کربوکسی متیل سلولز (NaCMC) و ژلاتین، که از آنها در شکل ها و اندازه ها برای جای دادن زخم های کوچک و بزرگ استفاده می شوند و بسته به سطح اگزودا ضخامت های متفاوتی دارند.

موارد مصرف:

• زخم‌هایی که سطح ترشح کم تا زیاد دارند مانند: زخم های فشاری، زخم‌های ساق پا و برش‌های جراحی که ممکن است به عنوان پانسمان اولیه یا پانسمان ثانویه با فیبر ژلی سلولزی یا آلژینات در سطح زخم استفاده شود.

موارد منع مصرف:

• هیدروکلوئیدها برای زخم های عفونی توصیه نمی شود.

• پانسمان های هیدروکلوئیدی فقط هر 3 تا 5 روز یکبار نیاز به تعویض دارند، اگر شروع به نشت ترشحات کنند یا 70 درصد پر از اگزودا شده باشند.

مزایا:

• کاملا ضد آب بوده و به بیماران امکان دوش گرفتن را می دهد.

• ترشحات را جذب می کنند.

• محل درد را کاهش می دهد.

معایب:

• هنگام استفاده از هیدروکلوئیدها باید احتیاط کرد، زیرا می توانند سبب رشد باکتری های بی هوازی شود.

• باید با احتیاط روی پوست شکننده یا آسیب دیده استفاده شود، زیرا ممکن است چسب آن باعث آسیب شود.

• ژل ایجاد شده از مایع زخم محیط مرطوب زخم را فراهم می کند.

• گاهی اوقات بوی بد مشخصی دارید که با چرک اشتباه گرفته می شود. محیط مرطوب باعث تشکیل بافت جدید می شود.

هیدروژل ها (Hydrogels):

هیدروژل ها محتوای آب بالایی دارند و حاوی پلیمرهای نامحلول هستند. آنها برای هیدراته کردن زخم و افزایش دبریدمان اتولیتیک طراحی شده اند. هیدروژل ها به اشکال زیر موجود هستند:

• ژل تیوپی

• ورقه های انعطاف پذیر

• گاز آغشته به هیدروژل

موارد مصرف:

هیدروژل ها را می توان بر روی زخم هایی استفاده کرد که دارای اگزودا حداقل تا متوسط هستند، ورقه های ژل را می توان بر روی زخم های مسطح مانند زخم های فشاری، سوختگی های جزئی، زخم های تروماتیک استفاده کرد. ژل های تیوپی را می توان بر روی زخم های با ترشح کم تا متوسط و نکروزه استفاده کرد این زخم ها شامل صدمات فشاری، سینوس ها، زخم های حفره ای می باشند.

پانسمان های آغشته به هیدروژل، گازهای بدون بافت هستند که با ژل آغشته شده اند. برای پانسمان زخم های عمیق با ترشح کم مناسب است.

موارد منع مصرف:

• زخم های با ترشح زیاد

• سینوس ها یا حفره هایی که نمی توانید کل پایه بستر زخم را پوشاند.

• اگر می خواهید از یک پانسمان جاذب مانند پانسمان فوم استفاده کنید باید از آن اجتناب کنید. بدلیل اینکه فوم، ژل را جذب می کند.

مزایا:

• محیط زخم مرطوب را برای رشد سلولی فراهم می کند

• اسکار نکروزه را دوباره هیدراته می کند که به حذف آن بدون آسیب رساندن به رشد سلولی کمک می کند.

• با مرطوب نگه داشتن انتهای عصب درد را کاهش می دهد.

معایب:

• برخی از پانسمان ها ممکن است به پانسمان ثانویه نیاز داشته باشند.

• برخی از افراد نسبت به مواد نگهدارنده حساسیت دارند.

سیلیکون ها Silicone Dressings:

سیلیکون ها پلیمرهایی (زنجیره بلند) با ساختاری متشکل از اتم های متناوب سیلیکون و اکسیژن با گروه های آلی متصل به اتم های سیلیکون هستند. پانسمان های سیلیکونی از خانواده خاصی از سیلیکون های جامد ساخته شده اند که نرم و چسبنده هستند. این ویژگی ها آنها را قادر می سازد تا به سطوح خشک بچسبند. پانسمان سیلیکونی نرم پانسمانی است که با سیلیکون نرم به عنوان چسب یا لایه تماس با زخم پوشیده شده است.

پانسمان های سیلیکونی به صورت زیر تولید می شوند:

• فوم های سیلیکونی با حاشیه های چسبنده و غیر چسبنده

• ورق های سیلیکونی بدون پانسمان جاذب متصل هستند

• همچنین فیلم های نیمه شفاف با سیلیکون به عنوان رابط وجود دارد.

موارد مصرف:

• برای جلوگیری از ضربه به زخم و پوست اطراف

• برای کاهش درد در حین برداشتن پانسمان

• زخم های تروماتیک

• پیوند پوست

• پارگی پوست

• پیشگیری از سوختگی های رادیوتراپی

• پیشگیری از زخم های فشاری

• محل های دنور

• زخم های پا

• کمک در درمان اسکارهای هیپرتروفیک و کلوئیدی

موارد منع مصرف:

• پانسمان های سیلیکونی را می توان بر روی زخم های عفونی استفاده کرد تا زمانی که پوشش آنتی بیوتیکی مناسب وجود داشته باشد.

• برخی از محصولات سیلیکونی حاوی نقره برای استفاده در زخم های عفونی هستند.

• حساسیت به محصول

مزایا:

• مقرون بصرفه

• قابل استفاده مجدد

• کاهش درد هنگام برداشتن

معایب:

• برای افرادی که به محصولات سیلیکونی حساسیت دارند توصیه نمی شود.

• برخی از محصولات سیلیکونی نیاز به پانسمان ثانویه دارند.

پانسمان های نقره : (Silver Line AG)

اثر فلزاتی مانند آرسنیک، جیوه و نقره از قدیم الایام در درمان عفونت ها شناخته شده است. هدف استفاده از این مواد این است که قادرند حتی در غلظت های بسیار پایین از رشد باکتری های گرم مثبت و منفی جلوگیری کنند. با این حال نقره یکی از بهترین و ایمن ترین ضد میکروب های شناخته شده است. استفاده از یون های نقره آزاد به طور فزاینده ای در سال های اخیر مورد استفاده قرار گرفته است. محصولات نقره دو مزیت کلیدی دارند :

• دارای طیف وسیعی از خاصیت ضد عفونی کننده و ضد باکتریایی

• خاصیت ضدعفونی کننده بدون مقاومت در برابر باکتری ها

پانسمان های نقره ای یک عامل ضد میکروبی با طیف وسیع هستند و در محیط های مختلفی از جمله فوم ها، آلژینات ها و الیاف سلولزی ژل کننده وجود دارند. نقره یک ضد میکروب قوی است . پانسمان های نقره در برابر انواع میکروارگانیسم ها از جمله استافیلوکوکوس اورئوس، استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی سیلین (MRSA)، سودوموناس آئروژینوزا و انتروکوک های مقاوم به ونکومایسین (VRE) فعال هستند. نقره دارای خواص ضد التهابی است. پانسمان های مبتنی بر نقره در اشکال زیر وجود دارند:

• آلژینات ها

• الیاف سلولزی ژل کننده

• فوم ها - فیلم ها - هیدروژل ها

موارد مصرف:

• زخم های عفونی بالینی یا زخم های کلونیزاسیون بحرانی

• برای کاهش خطر عفونت زخم و درمان زخم های عفونی

• برای ارائه فعالیت آنتی باکتریال پایدار

موارد منع مصرف:

• بیماران مبتلا به حساسیت مفرط شناخته شده به هر یک از اجزای فرآورده

• در صورت بروز علائم واکنش حساسیت در حین مصرف، درمان باید قطع شود.

• فقط باید برای دوره های کوتاه مدت، 2-3 هفته استفاده شود تا خطر مقاومت کاهش یابد. طول درمان باید بر اساس پاسخ زخم و فرد تعیین شود.

مزایا:

• نقره یک ضد میکروبی با طیف وسیع است و در برابر MRSA و VRE موثر است.

معایب:

• ممکن است علائم عفونت را بپوشاند.

• فقط باید برای دوره های کوتاه استفاده شود.

• نباید با سایر ضد میکروبی ها استفاده شود.

• نباید با نرمال سالین استفاده شود.

پانسمان های عسل(Medical-grade Honey Dressing):

ویژگی های عسل:

• متشکل از 82 درصد کربوهیدرات، آنزیم ها و اسیدهای آمینه PH اسیدی بین 3.2-4.5، که به اندازه کافی پایین است که بتواند بسیاری از عوامل بیماری زا را مهار کند.

اشکال موجود:

• ژل
• پماد
• ملحفه

موارد مصرف:

• برای استفاده در زخم های عفونی یا بسیار آلوده و زخم های بد بو

• فقط باید برای دوره های زمانی کوتاه استفاده شود.

• هنگامی که علائم بالینی عفونت آشکار نیست.

موارد منع مصرف:

• آلرژی به زنبورها

• واکنش های حساسیت زا

• گزش/ سوزش گذرا هنگام استفاده

مزایا:

• باعث بهبود زخم مرطوب می شود.

• دارای خاصیت آنتی باکتریال

• دبریدمان اتولیتیک را تسریع می کند.

معایب:

• نیاز به یک پانسمان ثانویه دارد.

• اگر عسل استریل نباشد، احتمال آلودگی زخم در اثر حضور بوتولیسم کلستریدیوم وجود دارد.

(Antibacterial Alginate gels) ژل آلژینات آنتی باکتریال:

ویژگی ها:

ژل آلژینات هیدراته با آنزیم های ضد باکتری از جمله گلوکز اکسیداز که در عسل و لاکتوپراکسیداز نیز یافت می شود، ترکیب شده است. گلوکز اکسیداز، اکسیژن و آب، ترشحات زخم را به یون های پراکسید تبدیل می کند. یون های پراکسید به نوع فعال اکسیژن تبدیل می شوند و در نتیجه اثر آنتی باکتریال اعمال می کنند. به این دسته از پانسمان ها، آلژینوژل های آنزیمی گفته می شود.

اشکال موجود:

ژل آلژینات

موار مصرف:

• زخم‌های عفونی یا به‌شدت کلونیزه با بوی بد

• زخم پا و پای دیابتی

• زخم های فشاری

• زخم‌های سرطانی

مزایا:

• کاهش بو

• اگزودا را جذب می کند.

• باکتری ها را کاهش می دهد.

• محیط زخم مرطوب را فراهم می کند.

معایب:

• ممکن است نیاز به پانسمان ثانویه داشته باشد.

• برخی از بیماران در هنگام استفاده دچار سوزش گذرا می شوند.

پانسمان های شفاف :(Transparent Dressing)

پانسمان‌های شفاف معمولاً زمانی استفاده می‌شوند که پزشک بخواهد بهبود یک زخم خاص را از نزدیک تحت نظر داشته باشد. از آنجایی که پانسمان های شفاف با استفاده از یک لایه شفاف ساخته می شوند، نظارت بر زخم ها با استفاده از این نوع پانسمان در مقایسه با بانداژ پارچه ای یا فوم بسیار آسان تر است. به همین دلیل، پانسمان های شفاف اغلب بر روی زخم های بزرگتر و پیچیده تر استفاده می شود.

اغلب، پانسمان های شفاف در محل های برش جراحی، سوختگی ها و زخم ها، و محل های IV استفاده می شود. از آنجایی که لایه بسیار نازک است، این پانسمان‌ها راحت‌تر از بقیه هستند و به مراتب انعطاف‌پذیرتر هستند.

مزایا:

• پانسمان‌های شفاف در صورت استفاده صحیح، زخم را تمیز نگه می‌دارند.

• بهبود را تسریع می‌کنند.

• اجازه می‌دهند تا عوارض را زیر نظر داشته باشید.

پانسمان های مناسب برای بیماران دیالیز:

در مورد بیماران و مراکز همودیالیز، کاربرد پانسمان ها به سه ویژگی آنها ارتباط دارد:

• پیشگیری و درمان عفونت های شایع محل انواع دسترسی عروق بیمار همودیالیز

• پوشاندن و یا فیکس کردن محل انواع دسترسی عروق

• هموستاتیک و یا بندآورنده خون در بیماران با دسترسی عروقی فیستول با خونریزی فعال و پس از اتمام فرآیند همودیالیز

پانسمان‌های نقره و کلرهگزیدین در دیالیز:

نقره و کلرهگزیدین به دلیل خواص ضدباکتریایی و ضدعفونی‌کنندگی قدرتمند خود، در پانسمان‌های نوین به کار رفته‌اند. نقره از دیرباز به عنوان یک ماده موثر در جلوگیری از رشد باکتری‌ها شناخته شده و کلرهگزیدین به عنوان یک ماده ضدعفونی‌کننده قوی در کاهش باکتری‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک نقش دارد. پانسمان‌های حاوی نقره و کلرهگزیدین با ایجاد یک سد محافظ، از ورود میکروب‌ها به دسترسی‌های عروقی جلوگیری کرده و خطر عفونت‌های کاتتر را کاهش می‌دهند.

در بیماران دیالیزی، دسترسی عروقی مداوم به دلیل نیاز به فیستول یا کاتترهای ورید مرکزی برای فرآیند همودیالیز ضروری است. این دسترسی‌ها معمولاً مستعد عفونت هستند که می‌تواند منجر به مشکلات جدی و حتی بستری شدن بیمار شود. پانسمان‌های نوین حاوی نقره و کلرهگزیدین، به طور خاص برای مقابله با این چالش طراحی شده‌اند. نقره و کلرهگزیدین با مهار رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها، نقش مهمی در کاهش نرخ عفونت‌های کاتترهای دیالیز ایفا می‌کنند.

مقایسه پانسمان‌های نوین و پانسمان‌های سنتی:

پانسمان‌های سنتی عموماً فقط وظیفه پوشش و محافظت سطحی از دسترسی عروقی را دارند و نمی‌توانند مانع از رشد باکتری‌ها و عفونت‌های عمقی شوند. اما پانسمان‌های نوین حاوی نقره و کلرهگزیدین با داشتن خواص آنتی‌باکتریال و ضدعفونی، نه تنها از عفونت‌های سطحی جلوگیری می‌کنند، بلکه با نفوذ به لایه‌های عمیق‌تر پوست و کاتتر، به طور مؤثری خطر عفونت‌های سیستمیک را کاهش می‌دهند. این تفاوت کلیدی باعث شده که پانسمان‌های نوین جایگزین مناسبی برای روش‌های قدیمی باشند.

آمارهای جهانی و ایران در زمینه عفونت‌های کاتتر و اثرات پانسمان‌های نوین:

مطالعات متعددی در سطح جهانی نشان داده‌اند که استفاده از پانسمان‌های نقره و کلرهگزیدین می‌تواند نرخ عفونت‌های مرتبط با کاتتر ورید مرکزی را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. به عنوان مثال، در مطالعه‌ای که در آمریکا انجام شد، مشخص شد که پانسمان‌های حاوی نقره تا 60% کاهش در عفونت‌های ناشی از کاتترهای دیالیز داشته‌اند. همچنین در ایران، مطالعات مشابهی نشان می‌دهد که استفاده از این پانسمان‌ها توانسته است میزان عفونت‌های دسترسی عروقی را به طور چشمگیری کاهش دهد و کیفیت زندگی بیماران دیالیزی را بهبود بخشد.

توصیه‌های بالینی:

توصیه می‌شود که استفاده از پانسمان‌های نقره و کلرهگزیدین را به عنوان یک رویکرد پیشگیری‌کننده در مراقبت از بیماران دیالیزی جدی گرفته شود. این پانسمان‌ها به عنوان یک راهکار مؤثر در کاهش عفونت‌ها، بهبود فرآیند بهبود دسترسی عروقی و کاهش نیاز به تعویض کاتترهای دیالیز به کار می‌روند.

تأثیر پانسمان‌های نوین بر بهبود کیفیت زندگی بیماران دیالیز:

بیماران دیالیزی که از پانسمان‌های حاوی نقره و کلرهگزیدین استفاده می‌کنند، نه تنها از کاهش عفونت‌ها بهره‌مند می‌شوند، بلکه کیفیت زندگی بالاتری را تجربه می‌کنند. کاهش نیاز به تعویض مکرر دسترسی‌های عروقی و کاهش نرخ بستری شدن به دلیل عفونت، از مزایای کلیدی این روش‌های درمانی است. مطالعه‌ای در آمریکا نشان داده که استفاده از پانسمان‌های نقره تا 60% در کاهش عفونت‌های دیالیزی مؤثر بوده است.

نتیجه‌گیری:

پانسمان‌های نوین نقره و کلرهگزیدین نقش مهمی در بهبود مراقبت از دسترسی‌های عروقی بیماران دیالیزی دارند و به کاهش نرخ عفونت‌های مرتبط با کاتتر کمک شایانی می‌کنند. این پانسمان‌ها به عنوان بخشی از مراقبت استاندارد بیماران دیالیزی در نظر گرفته شده تا کیفیت زندگی و طول عمر دسترسی‌های عروقی بیماران بهبود یابد.

منابع:

Health Science Journal

Journal of Applied Polymer Science | Wiley Online Library