علت پایین بودن eGFR: بررسی عوامل موثر بر کاهش نرخ فیلتراسیون گلومرولی

طی دهه اخیر، تعداد افراد مبتلا به کاهش نرخ فیلتراسیون گلومرولی تخمینی (eGFR) و بیماری مزمن کلیه (CKD) به طور چشمگیری افزایش یافته است. بر اساس مطالعات اخیر، بیش از 10 درصد از جمعیت جهان از نوعی از بیماری مزمن کلیه رنج می‌برند. در میان افراد مبتلا به دیابت و فشار خون بالا، که دو عامل خطر اصلی برای کاهش eGFR هستند، این نسبت بسیار بیشتر است. مطالعات نشان می‌دهند که تقریباً 20 درصد از افراد میانسال که دارای عوامل خطر ابتلا به CKD هستند، بدون آنکه خودشان از این موضوع آگاه باشند، به مرحله کاهش eGFR رسیده‌اند. این مسئله به خصوص در کشورهایی مانند آلمان و اتریش مورد بررسی قرار گرفته است، جایی که مشخص شده بیشتر این افراد در مراحل اولیه CKD قرار دارند که اغلب بدون علامت است و در نتیجه تشخیص داده نمی‌شود. در ایران نیز، هرچند آمار دقیقی وجود ندارد، اما با توجه به افزایش شیوع دیابت و فشار خون، انتظار می‌رود که میزان افراد مبتلا به کاهش eGFR و CKD در حال افزایش باشد. این روند نگران‌کننده نیاز به اقدامات پیشگیرانه و غربالگری منظم دارد تا از پیشرفت بیماری به مراحل پیشرفته‌تر جلوگیری شود. به طور کلی، افزایش سن، دیابت، و چاقی از عوامل اصلی کاهش eGFR هستند و افراد باید از سنین میانسالی به بعد، به طور مرتب سلامت کلیه‌های خود را بررسی کنند تا در صورت وجود علائم اولیه، اقدامات درمانی لازم صورت گیرد.

تعریف eGFR و اهمیت آن در عملکرد کلیه

eGFR مخفف "estimated Glomerular Filtration Rate" است که به فارسی به معنای "نرخ تخمینی فیلتراسیون گلومرولی" ترجمه می‌شود. این شاخص بر اساس سطح کراتینین خون، سن، جنسیت و نژاد فرد محاسبه می‌شود و به عنوان یکی از معیارهای اصلی برای سنجش عملکرد کلیه‌ها استفاده می‌شود. کراتینین یک ماده زاید است که در نتیجه تجزیه کراتین فسفات در عضلات تولید می‌شود و از طریق کلیه‌ها دفع می‌شود. در حالت طبیعی، کلیه‌ها باید قادر به تصفیه و دفع این ماده باشند. اما اگر کلیه‌ها به درستی کار نکنند، سطح کراتینین در خون افزایش می‌یابد و eGFR کاهش می‌یابد.

کاهش eGFR به معنای کاهش توانایی کلیه‌ها در تصفیه خون است. این کاهش می‌تواند به علت عوامل مختلفی مانند بیماری‌های مزمن کلیوی، دیابت، فشار خون بالا، بیماری‌های قلبی و عروقی، و حتی برخی از داروها باشد. اهمیت eGFR در این است که این شاخص می‌تواند به عنوان یک نشانگر اولیه برای شناسایی مشکلات کلیوی مورد استفاده قرار گیرد و از پیشرفت بیماری جلوگیری کند.

عوامل موثر بر کاهش eGFR

۱. بیماری‌های مزمن کلیوی (CKD)

بیماری‌های مزمن کلیوی یا CKD به عنوان یکی از اصلی‌ترین عوامل کاهش eGFR شناخته می‌شوند. CKD به عنوان یک بیماری پیشرونده تعریف می‌شود که با تخریب مداوم و غیرقابل برگشت عملکرد کلیه‌ها همراه است. این بیماری به تدریج باعث کاهش تعداد نفرون‌های فعال (واحدهای عملکردی کلیه) می‌شود و در نهایت منجر به کاهش eGFR و نارسایی کلیه می‌گردد. مطالعات انجام شده در ۱۰ سال گذشته نشان داده‌اند که شیوع CKD در سطح جهانی در حال افزایش است، که به علت افزایش شیوع بیماری‌هایی مانند دیابت و فشار خون بالا است.

CKD می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود. یکی از اصلی‌ترین دلایل، دیابت است که در ادامه به آن پرداخته خواهد شد. همچنین، فشار خون بالا و بیماری‌های گلومرولی مانند گلومرولونفریت نیز از دیگر علل CKD هستند. افرادی که سابقه خانوادگی بیماری‌های کلیوی دارند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به CKD هستند.

۲. دیابت و تاثیر آن بر eGFR

دیابت یکی از شایع‌ترین و مهم‌ترین عوامل خطر برای کاهش eGFR و بروز CKD است. دیابت به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود: دیابت نوع ۱ و دیابت نوع ۲. هر دو نوع دیابت می‌توانند به کلیه‌ها آسیب برسانند، اما دیابت نوع ۲ به علت شیوع بیشتر، نقش پررنگ‌تری در کاهش eGFR دارد.

نفروپاتی دیابتی، یکی از عوارض شایع دیابت است که به طور مستقیم بر کلیه‌ها تاثیر می‌گذارد. در نفروپاتی دیابتی، سطح بالای قند خون به دیواره‌های عروق کوچک در کلیه‌ها آسیب می‌رساند و باعث می‌شود که این عروق سفت و تنگ شوند. این فرآیند به مرور زمان باعث کاهش جریان خون به نفرون‌ها و کاهش eGFR می‌شود. طبق مطالعات انجام شده در دهه‌ی گذشته، حدود ۲۰ تا ۴۰ درصد از افراد دیابتی به نفروپاتی دیابتی مبتلا می‌شوند.

۳. فشار خون بالا

فشار خون بالا یکی دیگر از علل اصلی کاهش eGFR است. فشار خون بالا می‌تواند به دیواره‌های عروق کلیه‌ها آسیب برساند و باعث شود که این عروق سفت و تنگ شوند. این وضعیت که به نام نفرواسکلروز شناخته می‌شود، به کاهش جریان خون به کلیه‌ها و کاهش eGFR منجر می‌شود. فشار خون بالا همچنین می‌تواند باعث ضخیم شدن دیواره‌های گلومرول‌ها (واحدهای فیلتراسیون در کلیه) شود که این امر باعث کاهش کارایی کلیه‌ها در تصفیه خون می‌گردد.

تحقیقات اخیر نشان داده‌اند که کنترل نامناسب فشار خون می‌تواند باعث تسریع در کاهش eGFR و پیشرفت CKD شود. بنابراین، کنترل فشار خون به عنوان یکی از اهداف اصلی در پیشگیری و درمان CKD و حفظ eGFR توصیه می‌شود.

۴. بیماری‌های قلبی و عروقی

بیماری‌های قلبی و عروقی، از جمله نارسایی قلبی، آریتمی‌ها و بیماری‌های عروق کرونر، می‌توانند به طور مستقیم و غیرمستقیم بر عملکرد کلیه‌ها و کاهش eGFR تاثیر بگذارند. این ارتباط بین قلب و کلیه‌ها به نام "سندروم قلبی-کلیوی" شناخته می‌شود. در این سندروم، نارسایی قلبی می‌تواند باعث کاهش جریان خون به کلیه‌ها شود و به این ترتیب، عملکرد کلیه‌ها را تحت تاثیر قرار دهد.

همچنین، بیماری‌های عروق کرونر می‌توانند باعث کاهش اکسیژن‌رسانی به کلیه‌ها و در نتیجه کاهش eGFR شوند. افزایش سطح فشار خون به دلیل بیماری‌های قلبی نیز می‌تواند به نفرواسکلروز منجر شود. در نهایت، این عوامل باعث کاهش eGFR و افزایش خطر نارسایی کلیه در افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی می‌شوند.

۵. اختلالات التهابی و خودایمنی

اختلالات التهابی و خودایمنی نیز می‌توانند به کاهش eGFR منجر شوند. این اختلالات شامل بیماری‌هایی مانند لوپوس اریتماتوز سیستمیک، واسکولیت‌ها، و گلومرولونفریت‌های خودایمنی هستند. در این بیماری‌ها، سیستم ایمنی بدن به اشتباه به بافت‌های خود حمله می‌کند و باعث التهاب و آسیب به گلومرول‌ها (فیلترهای کوچک در کلیه) می‌شود. این آسیب می‌تواند به کاهش عملکرد کلیه و در نتیجه کاهش eGFR منجر شود.

مطالعات نشان داده‌اند که در بیماران مبتلا به لوپوس، میزان eGFR به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد و این افراد در معرض خطر بالایی برای نارسایی کلیه هستند. درمان‌های مبتنی بر کاهش التهاب و مهار سیستم ایمنی می‌توانند به حفظ eGFR و جلوگیری از پیشرفت نارسایی کلیه کمک کنند.

۶. داروها و سموم

برخی از داروها و سموم می‌توانند باعث کاهش eGFR و آسیب به کلیه‌ها شوند. داروهایی مانند داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDs)، برخی آنتی‌بیوتیک‌ها (مانند آمینوگلیکوزیدها)، و داروهای شیمی‌درمانی می‌توانند به کلیه‌ها آسیب برسانند و باعث کاهش eGFR شوند. استفاده طولانی مدت از این داروها یا مصرف در دوزهای بالا می‌تواند به نفروتوکسیسیته منجر شود.

سموم محیطی مانند فلزات سنگین (مانند سرب و جیوه)، مواد شیمیایی صنعتی، و برخی از حشره‌کش‌ها نیز می‌توانند به کلیه‌ها آسیب برسانند. این سموم با ایجاد آسیب به بافت کلیه و کاهش عملکرد گلومرولی، باعث کاهش eGFR می‌شوند. در موارد شدید، این آسیب‌ها می‌توانند منجر به نارسایی حاد کلیه شوند.

۷. عوامل ژنتیکی

عوامل ژنتیکی نیز نقش مهمی در تعیین سطح eGFR و خطر ابتلا به CKD دارند. برخی از افراد به دلیل جهش‌های ژنتیکی یا وراثت، بیشتر در معرض کاهش eGFR و بیماری‌های کلیوی قرار دارند. به عنوان مثال، بیماری کلیه پلی‌کیستیک (PKD) یک اختلال ژنتیکی است که با تشکیل کیست‌های متعدد در کلیه‌ها همراه است و باعث کاهش eGFR و نارسایی کلیه می‌شود.

تحقیقات اخیر نشان داده‌اند که برخی از جهش‌های ژنتیکی مرتبط با متابولیسم کراتینین، می‌توانند باعث کاهش

eGFR در برخی از افراد شوند. همچنین، مطالعاتی بر روی ژن‌های مرتبط با فشار خون و التهاب انجام شده که نشان می‌دهند این ژن‌ها می‌توانند در کاهش eGFR نقش داشته باشند. شناخت عوامل ژنتیکی می‌تواند به شناسایی افراد در معرض خطر و پیشگیری از کاهش eGFR کمک کند.

روش‌های پیشگیری و درمان کاهش eGFR

۱. کنترل فشار خون و دیابت

کنترل فشار خون و دیابت به عنوان دو عامل اصلی در پیشگیری از کاهش eGFR و بیماری‌های کلیوی شناخته می‌شوند. دیابت با کنترل مناسب سطح قند خون و فشار خون با استفاده از داروهای فشار خون مانند مهارکننده‌های ACE و مسدودکننده‌های ARB قابل کنترل هستند. مطالعات نشان داده‌اند که کنترل مناسب این دو عامل می‌تواند به طور قابل توجهی از کاهش eGFR و پیشرفت CKD جلوگیری کند.

کنترل دیابت شامل استفاده از داروهای ضد دیابت، پیروی از رژیم غذایی مناسب، و انجام فعالیت‌های بدنی منظم است. در مورد فشار خون، تغییرات سبک زندگی مانند کاهش مصرف نمک، افزایش مصرف میوه و سبزیجات، کاهش وزن، و مصرف داروهای فشار خون توصیه می‌شود. کنترل مناسب این دو عامل می‌تواند به کاهش فشار بر کلیه‌ها و حفظ eGFR کمک کند.

۲. مصرف داروهای محافظ کلیه

مصرف داروهای محافظ کلیه نقش مهمی در پیشگیری و درمان کاهش eGFR دارد. مهارکننده‌های آنزیم تبدیل کننده آنژیوتانسین (ACE inhibitors) و مسدودکننده‌های گیرنده آنژیوتانسین II (ARBs) از جمله داروهایی هستند که می‌توانند به حفظ عملکرد کلیه‌ها و جلوگیری از کاهش eGFR کمک کنند. این داروها با کاهش فشار داخل گلومرول‌ها و بهبود جریان خون کلیوی، نقش مهمی در حفظ عملکرد کلیه‌ها دارند.

مطالعات نشان داده‌اند که این داروها در بیماران مبتلا به دیابت و فشار خون بالا که در معرض خطر کاهش eGFR هستند، می‌توانند به طور قابل توجهی از پیشرفت بیماری‌های کلیوی جلوگیری کنند. همچنین، در بیماران مبتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی، استفاده از این داروها می‌تواند به بهبود عملکرد کلیه‌ها کمک کند.

۳. اصلاح رژیم غذایی

رژیم غذایی مناسب نقش بسیار مهمی در حفظ سلامت کلیه‌ها و جلوگیری از کاهش eGFR دارد. رژیم غذایی کم نمک، کم پروتئین، و کم چربی می‌تواند به کاهش فشار خون و کنترل دیابت کمک کند. همچنین، افزایش مصرف میوه‌ها، سبزیجات، و غلات کامل می‌تواند به بهبود عملکرد کلیه‌ها و حفظ eGFR کمک کند.

مطالعات نشان داده‌اند که مصرف زیاد نمک می‌تواند باعث افزایش فشار خون و تشدید کاهش eGFR شود. بنابراین، کاهش مصرف نمک یکی از اصول اصلی در رژیم غذایی افراد مبتلا به بیماری‌های کلیوی است. همچنین، مصرف پروتئین‌های حیوانی زیاد می‌تواند بار کلیه‌ها را افزایش دهد و باعث کاهش eGFR شود. به همین دلیل، توصیه می‌شود که افراد مبتلا به CKD مصرف پروتئین‌های گیاهی را افزایش داده و مصرف پروتئین‌های حیوانی را محدود کنند.

۴. مدیریت وزن و ورزش منظم

مدیریت وزن و انجام ورزش منظم از دیگر روش‌های موثر در حفظ eGFR و جلوگیری از کاهش آن هستند. اضافه وزن و چاقی از عوامل خطر برای کاهش eGFR و بیماری‌های کلیوی هستند. کاهش وزن می‌تواند به کاهش فشار خون و بهبود عملکرد کلیه‌ها کمک کند.

ورزش منظم نیز می‌تواند به کاهش فشار خون، کنترل قند خون، و بهبود عملکرد قلب و عروق کمک کند. این عوامل به نوبه خود باعث کاهش بار کلیه‌ها و حفظ eGFR می‌شوند. توصیه می‌شود که افراد مبتلا به CKD و کسانی که در معرض خطر کاهش eGFR هستند، حداقل ۳۰ دقیقه ورزش متوسط (مانند پیاده‌روی سریع) در روز انجام دهند.

۵. اجتناب از مصرف مواد مضر برای کلیه

مصرف داروها و مواد مضر برای کلیه می‌تواند به کاهش eGFR منجر شود. داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن و ناپروکسن می‌توانند به کلیه‌ها آسیب برسانند و باعث کاهش eGFR شوند. همچنین، برخی از آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای شیمی‌درمانی نیز می‌توانند به کلیه‌ها آسیب برسانند. توصیه می‌شود که افراد مبتلا به CKD و کسانی که در معرض خطر کاهش eGFR هستند، از مصرف این داروها اجتناب کنند یا با مشورت پزشک مصرف کنند.

علاوه بر این، اجتناب از تماس با سموم محیطی مانند فلزات سنگین، مواد شیمیایی صنعتی، و حشره‌کش‌ها نیز می‌تواند به حفظ eGFR و جلوگیری از کاهش آن کمک کند.

علت افزایش GFR

افزایش GFR به طور معمول نشانه‌ای از عملکرد بهتر کلیه‌ها است. با این حال، در برخی شرایط، افزایش غیرعادی GFR ممکن است به دلیل هیپر فیلتراسیون (افزایش غیرعادی فیلتراسیون گلومرولی) باشد. این وضعیت معمولاً در مراحل اولیه دیابت یا بیماری‌های کلیوی رخ می‌دهد و ممکن است به مرور زمان منجر به آسیب کلیوی شود. بنابراین، در صورت مشاهده افزایش GFR، نیاز به بررسی دقیق‌تر توسط پزشک وجود دارد.

خواندن جواب آزمایش کلیه

آزمایشات کلیه شامل اندازه‌گیری سطح کراتینین، نیتروژن اوره خون (BUN) و GFR است. در تفسیر نتایج، سطح کراتینین و BUN باید در محدوده‌های نرمال باشند. کاهش GFR نشان‌دهنده کاهش عملکرد کلیه است، در حالی که افزایش GFR می‌تواند نشانه هیپرفیلتراسیون باشد. توجه به این نتایج می‌تواند به تشخیص دقیق‌تر مشکلات کلیوی کمک کند.

فرمول محاسبه GFR در بزرگسالان

GFR با استفاده از فرمولی که شامل سن، جنسیت، وزن، و سطح کراتینین سرم است، محاسبه می‌شود. فرمول Cockcroft-Gault و MDRD از معروف‌ترین روش‌های محاسبه GFR هستند. برای مثال، فرمول Cockcroft-Gault به شکل زیر است:

رنج نرمال آزمایش کلیه

رنج نرمال برای آزمایشات کلیه به شرح زیر است: • کراتینین: 0.6 تا 1.2 میلی‌گرم در دسی‌لیتر برای مردان، 0.5 تا 1.1 میلی‌گرم در دسی‌لیتر برای زنان.

• BUN: 7 تا 20 میلی‌گرم در دسی‌لیتر.

• GFR: بالای 90 میلی‌لیتر در دقیقه به عنوان نرمال در نظر گرفته می‌شود.

رنج نرمال GFR

محدوده نرمال GFR به شرح زیر است:

• GFR بالای 90: عملکرد کلیوی نرمال.

• GFR بین 60 تا 89: کاهش خفیف عملکرد کلیه.

• GFR بین 30 تا 59: کاهش متوسط عملکرد کلیه.

• GFR بین 15 تا 29: کاهش شدید عملکرد کلیه.

• GFR کمتر از 15: نارسایی کلیه.

محاسبه آزمایش GFR

GFR با استفاده از فرمول‌هایی مانند MDRD یا CKD-EPI محاسبه می‌شود. این فرمول‌ها بر اساس متغیرهایی مانند کراتینین سرم، سن، جنسیت و نژاد عمل می‌کنند. محاسبه دقیق GFR می‌تواند به پزشکان در تشخیص زودهنگام بیماری‌های کلیوی کمک کند.

estimated GFR چیست؟

eGFR یا GFR برآورد شده، شاخصی است که برای ارزیابی عملکرد کلیه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. eGFR با استفاده از سطح کراتینین سرم و برخی عوامل دیگر مانند سن و جنسیت محاسبه می‌شود. این شاخص به پزشکان کمک می‌کند تا عملکرد کلیه‌ها را بدون نیاز به تست‌های تهاجمی ارزیابی کنند. eGFR یکی از مهم‌ترین پارامترها برای تشخیص بیماری‌های کلیوی است.

مطالعات اخیر درباره کاهش eGFR

در دهه‌ی اخیر، پژوهش‌های بسیاری در زمینه کاهش eGFR انجام شده است. این پژوهش‌ها به بررسی نقش عوامل ژنتیکی، محیطی و سبک زندگی در کاهش eGFR پرداخته‌اند. برخی از این مطالعات به بررسی اثرات داروهای جدید در پیشگیری از کاهش eGFR پرداخته‌اند و نتایج مثبتی را نشان داده‌اند. همچنین، نقش التهابات مزمن و اختلالات ایمنی در کاهش eGFR به عنوان یک موضوع پژوهشی جدید مورد توجه قرار گرفته است.

۱. نقش عوامل ژنتیکی در کاهش eGFR

یکی از حوزه‌های تحقیقاتی که در دهه‌ی اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است، نقش عوامل ژنتیکی در کاهش eGFR است. تحقیقات نشان داده‌اند که جهش‌های ژنتیکی خاص می‌توانند باعث کاهش eGFR شوند و این جهش‌ها به طور عمده در ژن‌های مرتبط با متابولیسم کراتینین و فشار خون قرار دارند.

به عنوان مثال، مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۵ انجام شد، نشان داد که جهش در ژن‌های مرتبط با سیستم رنین-آنژیوتانسین-آلدوسترون می‌تواند به کاهش eGFR منجر شود. این سیستم نقش مهمی در تنظیم فشار خون و حجم خون دارد و تغییرات ژنتیکی در این سیستم می‌تواند باعث افزایش فشار خون و کاهش eGFR شود.

همچنین، تحقیقات دیگری نشان داده‌اند که عوامل ژنتیکی می‌توانند تاثیر قابل توجهی بر واکنش بدن به داروهای فشار خون و داروهای محافظ کلیه داشته باشند. این مطالعات نشان می‌دهند که شناخت دقیق پروفایل ژنتیکی هر فرد می‌تواند به انتخاب بهترین درمان‌ها و پیشگیری از کاهش eGFR کمک کند.

۲. بررسی نقش سبک زندگی در کاهش eGFR

سبک زندگی نیز یکی از عوامل مهم در کاهش eGFR است. رژیم غذایی نامناسب، عدم فعالیت بدنی، استرس مزمن، و مصرف دخانیات از جمله عواملی هستند که می‌توانند به کاهش eGFR منجر شوند. در دهه‌ی اخیر، پژوهش‌های زیادی به بررسی نقش این عوامل در کاهش eGFR پرداخته‌اند.

به عنوان مثال، مطالعات نشان داده‌اند که مصرف بالای نمک و چربی‌های اشباع شده می‌تواند به افزایش فشار خون و کاهش eGFR منجر شود. همچنین، افرادی که فعالیت بدنی کافی ندارند، بیشتر در معرض خطر کاهش eGFR و بیماری‌های کلیوی هستند. از سوی دیگر، مصرف دخانیات به عنوان یکی از عوامل خطر اصلی برای بیماری‌های قلبی و عروقی شناخته شده است و می‌تواند به کاهش eGFR نیز منجر شود.

تحقیقات نشان داده‌اند که تغییر سبک زندگی می‌تواند تاثیر قابل توجهی در حفظ eGFR و جلوگیری از کاهش آن داشته باشد. به عنوان مثال، یک مطالعه انجام شده در سال ۲۰۱۷ نشان داد که کاهش مصرف نمک و چربی‌های اشباع شده، افزایش مصرف میوه‌ها و سبزیجات، و انجام ورزش منظم می‌تواند به بهبود عملکرد کلیه‌ها و حفظ eGFR کمک کند.

۳. تاثیر داروهای جدید بر حفظ eGFR

در دهه‌ی گذشته، داروهای جدیدی معرفی شده‌اند که به طور خاص برای حفظ eGFR و جلوگیری از کاهش آن طراحی شده‌اند. این داروها شامل مهارکننده‌های SGLT2 و گلوکوکورتیکوئیدها هستند که به طور گسترده در درمان دیابت و بیماری‌های کلیوی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

مهارکننده‌های SGLT2 به عنوان یکی از جدیدترین دسته‌های دارویی در درمان دیابت و حفظ eGFR شناخته می‌شوند. این داروها با کاهش جذب گلوکز در کلیه‌ها، باعث کاهش قند خون و فشار خون می‌شوند و به حفظ eGFR کمک می‌کنند. مطالعات نشان داده‌اند که این داروها می‌توانند به طور قابل توجهی از پیشرفت بیماری‌های کلیوی در بیماران دیابتی جلوگیری کنند.

گلوکوکورتیکوئیدها نیز داروهایی هستند که به طور عمده در درمان اخت

لالات التهابی و خودایمنی استفاده می‌شوند. این داروها با کاهش التهاب و مهار سیستم ایمنی، می‌توانند به حفظ eGFR و جلوگیری از کاهش آن کمک کنند. تحقیقات اخیر نشان داده‌اند که مصرف گلوکوکورتیکوئیدها در بیماران مبتلا به لوپوس و گلومرولونفریت می‌تواند به حفظ عملکرد کلیه‌ها و جلوگیری از کاهش eGFR کمک کند.

نتیجه‌گیری

کاهش eGFR یکی از نشانه‌های اصلی آسیب به کلیه‌ها و پیشرفت بیماری‌های کلیوی است. در دهه‌ی اخیر، مطالعات زیادی به بررسی علل و عوامل موثر بر کاهش eGFR پرداخته‌اند. این مطالعات نشان داده‌اند که بیماری‌های مزمن کلیوی، دیابت، فشار خون بالا، بیماری‌های قلبی و عروقی، اختلالات التهابی و خودایمنی، داروها و سموم، و عوامل ژنتیکی از جمله اصلی‌ترین علل کاهش eGFR هستند. با این حال، با توجه به نتایج مطالعات اخیر، می‌توان با کنترل فشار خون و دیابت، مصرف داروهای محافظ کلیه، اصلاح رژیم غذایی، مدیریت وزن و ورزش منظم، و اجتناب از مصرف مواد مضر برای کلیه‌ها، از کاهش eGFR جلوگیری کرد و به حفظ عملکرد کلیه‌ها کمک کرد. در نهایت، تحقیقات اخیر نشان داده‌اند که استفاده از داروهای جدید و تغییر سبک زندگی می‌تواند تاثیر قابل توجهی در پیشگیری و درمان کاهش eGFR داشته باشد. بنابراین، آگاهی از علل کاهش eGFR و روش‌های پیشگیری و درمان آن می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی افراد و کاهش خطر نارسایی کلیه کمک کند.

---

این مقاله با تمرکز بر تمامی عوامل مؤثر بر کاهش eGFR، نتایج مطالعات اخیر را مورد بررسی قرار داده و روش‌های مختلف برای پیشگیری و درمان این مشکل را پیشنهاد داده است. با توجه به اهمیت حفظ eGFR برای سلامت کلیه‌ها و جلوگیری از پیشرفت بیماری‌های کلیوی، به‌روزرسانی دانش در این زمینه و اجرای توصیه‌های ارائه شده ضروری به نظر می‌رسد.

اما در ادامه می توانید یکی از مطالعات اخیر درباره علت پائین بودن eGFR را مطالعه کنید.

پایین بودن eGFR اولیه خطر واکنش های نامطلوب دارویی را در بیماران مبتلا به بیماری مزمن کلیوی افزایش می دهد.

خلاصه:

اختلالات کلیوی و ادراری و همچنین خونریزی ها، 70 درصد واکنش های نامطلوب دارویی ثبت شده را تشکیل می دهند.

ضدترومبوتیک ها و مهارکننده های سیستم رنین-آنژیوتانسین، داروهای با ریسک بالا هستند.

یافته های مهم:

بیماران مبتلا به بیماری مزمن کلیوی دارای علائم بالینی پیچیده ای هستند، چندین دارو مصرف می کنند و اغلب نسخه های دارویی نامناسبی دریافت می کنند. با استفاده از داده های یک گروه بزرگ و آینده نگر CKD، یک شیوع بالای واکنش های نامطلوب دارویی جدی یافت شد. در طول پیگیری متوسط 4.7 سال، 360 بیمار 488 واکنش نامطلوب دارویی جدی داشتند. بیشتر واکنش ها (467) نیاز به بستری شدن داشتند.

اختلالات کلیوی و ادراری و خونریزی شایع ترین بودند و 70 درصد واکنش های نامطلوب دارویی ثبت شده را تشکیل می دادند. داروهای شایع درگیر در واکنش های نامطلوب ضدترومبوتیک ها و مهارکننده های سیستم رنین-آنژیوتانسین بودند. eGFR بیماران به عنوان یک عامل خطر برای واکنش های نامطلوب دارویی شناسایی شد. برای هر 1 میلی لیتر در دقیقه / 1.73 متر مربع پایین تر از پایه eGFR، خطر AKI 2.2 درصد افزایش یافت و خطر خونریزی 8 درصد افزایش یافت.

نتیجه گیری:

این گزارش درک ما از پتانسیل سمیت داروهای مصرفی توسط بیماران مبتلا به CKD متوسط تا پیشرفته را افزایش می دهد. این امر اهمیت نظارت بر عملکرد کلیه هنگام تجویز داروها را برجسته می کند، به ویژه برای داروهای پرخطر مانند عوامل ضدترومبوتیک.