بررسی اثربخشی دارو XPHOZAH

مقدمه:

در جریان نشست‌های بالینی بهاری بنیاد ملی کلیه ایالات متحده (NKF SCM 2025) که در شهر بوستون برگزار شد، شرکت زیست‌دارویی Ardelyx Inc. نتایج تحلیل پسا‌تحلیلی مطالعه OPTIMIZE را پیرامون داروی XPHOZAH® (تناپانور) ارائه کرد. این مطالعه بر روی ۳۳۰ بیمار مبتلا به بیماری مزمن کلیه (CKD) تحت دیالیز با هیپرفسفاتمی انجام شد و اثربخشی و تحمل‌پذیری داروی تنپانور را در بیماران بررسی کرد.

معرفی دارو

XPHOZAH (تناپانور) نخستین و تنها بازدارنده جذب فسفات (PAI) است که توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) تأیید شده است. این دارو به‌عنوان درمان مکمل در بیماران بزرگسالی که تحت دیالیز هستند و پاسخ درمانی مطلوبی به بایندرهای فسفات ندارند یا آن‌ها را تحمل نمی‌کنند، استفاده می‌شود.

مکانیسم اثر این دارو مبتنی بر مهار تبادل‌گر سدیم-هیدروژن نوع ۳ (NHE3) در سلول‌های اپیتلیوم روده است. این مهار منجر به کاهش جذب فسفات از مسیر پاراسلولار می‌گردد که مسیر اصلی جذب فسفات در بدن محسوب می‌شود. تناپانور به‌صورت قرص خوراکی، دو بار در روز (۳۰ میلی‌گرم) مصرف می‌شود. برای اطلاعات بیشتر مقاله اولین و تنها مهارکننده جذب فسفر را مطالعه نمایید.

طراحی و اهداف مطالعه OPTIMIZE

مطالعه OPTIMIZE به‌صورت کارآزمایی بالینی تصادفی‌شده، با برچسب باز طراحی شد و بیماران مبتلا به CKD تحت دیالیز با سطوح بالای فسفر سرم را شامل می‌شد. هدف این مطالعه بررسی اثربخشی تنپانور در کنترل فسفر سرم در دو گروه از بیماران بود:

• بیمارانی که پیش‌تر از بایندرهای فسفات استفاده نکرده بودند.

• بیمارانی که هم‌اکنون از بایندرها استفاده می‌کردند اما پاسخ کافی نداشتند.

نتایج پسا‌تحلیلی: تمرکز بر اسهال و ادامه‌ درمان

یکی از یافته‌های مهم این تحلیل، بررسی نرخ قطع درمان به دلیل اسهال بود که به‌عنوان شایع‌ترین عارضه جانبی تنپانور شناخته می‌شود. ۴۰٪ از بیماران دچار اسهال شدند

در میان بیماران دارای اسهال:

• آن‌هایی که از لوپرامید (داروی ضداسهال بدون نسخه) استفاده کرده بودند، تنها ۹.۷٪ درمان را قطع کردند؛ • این در حالی بود که ۲۴.۶٪ از بیماران بدون مصرف لوپرامید، به دلیل اسهال درمان را قطع کردند. این یافته‌ها در پوستر علمی شماره G-310 با عنوان:

" بیماران تحت درمان با تنپانور که از داروهای ضداسهال استفاده کردند، کاهش دفعات اجابت مزاج و بهبود قوام مدفوع را تجربه کردند" ارائه شد.

ایمنی دارو

عارضه‌ی اصلی گزارش‌شده در مطالعات بالینی اسهال بوده است، که در ۴۳ تا ۵۳ درصد بیماران مشاهده شده. اکثر موارد، خفیف تا متوسط و خودمحدودشونده بوده‌اند یا با کاهش دوز بهبود یافته‌اند. اسهال شدید در حدود ۵ درصد بیماران گزارش شد.

هشدارها و موارد منع مصرف:

• موارد منع مصرف: کودکان زیر ۶ سال، انسداد گوارشی مشکوک یا تأیید شده

• احتیاطات: در صورت بروز اسهال شدید، باید درمان قطع گردد

سخن پزشکان و اهمیت بالینی نتایج

دکتر دیوید اشپیگل، نایب‌رئیس ارشد بخش نفرولوژی شرکت Ardelyx در خصوص یافته‌ها اظهار داشت:

" اکنون پس از بیش از یک سال از عرضه XPHOZAH، شاهد آن هستیم که بیماران از مزایای این درمان بهره‌مند شده و کنترل بهتری بر سطح فسفر دارند. هم‌زمان، درک تجربه بیمار و بهینه‌سازی درمان با رویکردهای عملی، برای حمایت از پایبندی به درمان و دستیابی به اهداف فسفر بسیار اهمیت دارد."

کاربرد درمانی در بالین

با توجه به شیوع بالای هیپرفسفاتمی در بیماران CKD تحت دیالیز و محدودیت‌های درمانی موجود، XPHOZAH به‌عنوان یک گزینه مکمل مؤثر مطرح شده است، به‌ویژه در بیمارانی که با بایندرها به اهداف درمانی دست نمی‌یابند یا تحمل آن‌ها را ندارند.

رهنمودهای KDIGO توصیه می‌کنند سطح فسفر سرم در محدوده ۲.۵ تا ۴.۵ mg/dL نگه داشته شود. این هدف درمانی در بسیاری از بیماران تنها با بایندرهای رایج قابل دستیابی نیست، و در این شرایط تنپانور می‌تواند به بهبود کنترل فسفر کمک کند.

نتیجه‌گیری:

مطالعه OPTIMIZE و تحلیل پسا‌تحلیلی آن نشان داد که افزودن لوپرامید به رژیم درمانی بیماران تحت درمان با XPHOZAH می‌تواند تحمل‌پذیری دارو را افزایش داده، نرخ قطع درمان را کاهش دهد و در نهایت، به تحقق اهداف درمانی فسفر کمک نماید.