بررسی پرونده الکترونیک سلامت در ایران: الزامات قانونی و چالش های اجرا
علی رغم تصویب احکام متعدد درخصوص استقرار پرونده الکترونیک سلامت در ایران و اقدامات مختلف انجام شده در راستای اجرای تکالیف قانونی، ولی تا اجرای کامل آن فاصله وجود دارد. از مهم ترین موانع اجرای قوانین، فقدان معماری کلان و یکپارچه مورد وثوق بازیگران اصلی است که موجب اقدامات پراکنده، موازی و جزیره ای (به عنوان یکی از موانع اصلی پیشرفت سریع این پروژه) برشمرده می شود.
عدم تناسب ساختارهای موجود با ابعاد پروژه و همچنین تغییرات مکرر مدیریتی در وزارت بهداشت به منظور پرداختن به موضوعات درون بخشی و همچنین عدم وجود یک سازوکار یا ساختار فرابخشی برای راهبری فرابخشی، عدم تأمین منابع مالی کافی، کدینگ متفاوت، عدم تکمیل امضای الکترونیک، عدم اتصال بخش زیادی از مراکز ارائه خدمات سلامت به مرکز تبادل اطلاعات سلامت و درج اطلاعات عمدتاً دارای ماهیت اداری مالی (نه بالینی) که در تناقض با یکپارچگی سامانه ها و پیوستگی اطلاعات افراد است، مشکلات زیرساختی، فقدان سازوکار و آئین نامه های مربوط به صیانت از اطلاعات سلامتی، مواجهه با چالش های امنیتی و مجوزهای دسترسی به داده ها، ملاحظات پدافندی و همچنین ضوابط مشارکت بخش خصوصی نیز از دیگر چالش های مبتلا به این حوزه می باشد.
به منظور ارتقای وضع موجود پیشنهاد می شود موارد ذیل در دستور کار سیاست گذاران این حوزه قرار گیرد:
- پیشبرد اقدامات و هماهنگی های فرابخشی از طریق تشکیل کمیته راهبری سلامت الکترونیک در دولت (با حضور تمام ارکان سلامت الکترونیک) برخوردار از فرماندهی منسجم و دارای توان و اختیار کافی
- پیشبرد اقدامات درون بخشی و توسعه سامانه ها و زیرساخت ها در وزارتخانه از طریق تقویت ساختار و تشکیلات مدیریت سلامت الکترونیک در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی متناسب با ابعاد و گستردگی طرح، پیش بینی منابع مالی مشخص و کافی در بودجه های سنواتی برای ساختارهای فوق و همچنین پروژه های مصوب سلامت الکترونیک
- تدوین سند ملی سلامت الکترونیک، شامل تعیین دقیق نقش هرکدام از ذینفعان، زمان بندی اجرای مراحل، پایش و ارزیابی طرح و همچنین نحوه پرداختن به جوانب مختلف سلامت الکترونیک ازجمله:
- امنیت سامانه های اطلاعاتی و توسعه شبکه ملی سلامت به کلیه مراکز ارائه کننده خدمات سلامت و تضمین شبکه ای پُرسرعت و مطمئن در کل کشور
- فرهنگ سازی و آموزش ذی نفعان
- ملاحظات پدافندی
- محرمانگی داده های سلامت و حریم خصوصی و سطح دسترسی به اطلاعات
- خدمات دوطرفه با تضمین برقراری دائمی خدمت و نحوه جبران خسارت طرفین در موارد عدم خدمت دهی به خدمت گیرنده و خدمت دهنده
- عملیاتی سازی امضای الکترونیک
- رفع نقایص مربوط به کدینگ استاندارد، چابک سازی ساختار و به روزرسانی ان
