واکنش های مربوط به صافی دیالیز

شامل گروه وسیعی از واکنش های آنافیلاکتیك تا موارد خفیف تر با علت ناشناخته هستند .در گذشته بسیاری از این واکنش ها تحت عنوان سندرم (First-use ) دسته بندی می شدند، زیرا آن ها بیشتر با استفاده از صافی جدید (در مقابل صافی های دوباره استفاده شده ) پدید می آمدند. دو نوع واکنش حساسیتی در خصوص صافی دیالیز وجود دارد:

نوع آنافیلاکتیك (نوع A)

نوع غیر اختصاصی ( نوع B)

به طور قابل توجهی در طی سال های گذشته وقوع واکنش های نوع B کاهش یافته است.

1-واکنش نوعA (آنافیلاکتیک)

زمانی که یک حمله شدید تيپيک اتفاق بیافتد، تظاهرات مانند آنافیلاکسی است. تنگی نفس، احساس حالت تهدید کننده و مرگ، احساس گرمی در محل فیستول یا سراسر بدن نشانه های شایعی هستند. ایست قلبی و حتی مرگ ممکن است به طور ناگهانی رخ دهند. موارد خفیف تر نیز ممکن است فقط با خارش و کهیر، سرفه، عطسه، زکام و یا چشمان اشک آلود همراه باشند. تظاهرات روده ای- معده ای از قبیل کرامپ های شکمی یا اسهال ممکن است دیده شود.

بیماران با سابقه آتوپی و یا با ائوزینوفیلی مستعد بروز این واکنش ها هستند. نشانه ها معمولا در دقايق اول دیالیز آغاز می شوند، اما ممکن است گاه تا بیش از نیم ساعت به تعویق بیافتد.

علل:

گاز اتیلن اکساید که برای استریل کردن صافی و لوله های حامل خون استفاده می شود

محلول های آلوده دیالیز

واکنش های نوع A زمانی که صافی های با Kuf بالا که High flux نامیده می شوند با محلول های دیالیز حاوی بیکربنات استفاده شوند، پدید می آیند. راه حل، معمولا تمیز کردن و استریلیزاسیون بهتر ماشین های دیالیز در فواصل جلسات دیالیز برای کاهش تعداد کولونی باکتری ها در محلول دیالیز است.

هپارین:

وقتی احتمال حساسیت به موارد دیگر مثل صافی و احتمال آلودگی محلول دیالیز رد شده باشد، بهتر است دیالیز بدون هپارین یا با سیترات به عنوان ضد انعقاد برای وی انجام گیرد.

آزاد شدن اجزاء کمپلمان

درمان: مطمئن ترین روش آن است که فورا دیالیز قطع شود. لوله های حاوی خون کلامپ شده و صافی و لوله ها بدون برگرداندن خون داخل آن ها به بدن بیمار، دور انداخته شود. ممکن است که حمایت اورژانس قلبی تنفسی مورد نیاز باشد. با توجه به شدت وخامت واکنش می توان آنتی هیستامین های داخل وریدی، استروئیدها و اپی نفرین را تجویز نمود.

پیشگیری: برای همه بیماران شستن مناسب صافی قبل از استفاده برای دفع اتیلن اکساید باقی مانده و سایر آلرژن های تحریک کننده مهم است. یا اینکه از صافی هائی که با اشعه گاما یا بخار استریلیزه می شوند، استفاده کرد.

2- واکنش های صافی غیر اختصاصی نوع B:

تظاهرات اصلی واکنش های نوع B, درد سینه و درد پشت است. شروع نشانه ها چند دقیقه پس از شروع دیالیز است. اما ممکن است برای یک ساعت یا بیشتر هم تاخیر داشته باشد. واکنش های نوع B شدت کمتری از واکنش های نوع A دارند و عموما دیالیز را می توان ادامه داد.

اتیولوژی: علت ناشناخته است اما فعالیت کمپلمان ها بیشترین احتمال را دارد. که واکنش به گروه هیدروکسیل آزاد استفاده شده در ساختمان صافی موجب فعال شدن کمپلمان ها می شود.

درمان: درمان حمایتی است. اکسیژن از راه بینی باید داده شود. احتمال ایسکمی میوکارد و آنژین صدری باید در نظر گرفته شود و در صورت رفع آن میتوان معمولا دیالیز را ادامه داد زیرا علائم همیشه بعد از ساعت اول فروکش می کند.

پیشگیری: یک راه حل قرار دادن بیمار در گروه استفاده از صافی هایاستریل شده با سایر روش ها به جز اتیلن اکساید است