نارسایی کلیه و تغییرات جسمی ناشی از بیماری

مقدمه

آیا از زمان شروع دیالیز متوجه تغییرات ظاهری، خارش یا خشکی پوست خود شده اید؟ اگر چنین است، شما تنها نیستید. بسیاری از بیماران دیالیزی این مشکلات را دارند. این تغییرات در همه افراد متفاوت است و ممکن است در هر زمانی از روز و در هر قسمتی از بدن اتفاق بیفتد و برای برخی بیشتر از دیگران آزاردهنده باشد. برخی از بیماران دیالیزی در یک ناحیه احساس خارش می کنند و برخی دیگر در سرتاسر بدن احساس تغییرات پوستی دارند. آنچه مهم است تلاش برای درک آنچه ممکن است باعث آن شده باشد و یافتن بهترین راه برای مدیریت آن است. در این مقاله شما را با برخی از این تغییرات و مشکلات آشنا خواهیم کرد.

تغییرات پوستی

مواد زائدی که کلیه ها دیگر قادر به برداشت آن ها نیستند می توانند باعث تغییر در رنگ و بافت پوست شوند. اگر پوست بیمار روشن باشد، ممکن است تیره شده و خاکستری یا زرد رنگ به نظر برسد. اگر پوست تیره‌تر باشد، حتی ممکن است کمی تیره‌تر شود.

خارش پوست

بسیاری از افراد تحت درمان با دیالیز، خارش پوست دارند که معمولاً در پشت، قفسه سینه، سر، بازوها و یا پاها شایع تر است. برخی از دلایل خارش پوست عبارتند از:

• عدم تعادل کلسیم و فسفر

در نارسایی مزمن کلیوی، در تعادل برخی مواد معدنی مانند کلسیم و فسفر توسط کلیه ها مشکل ایجاد می شود. باند شونده های فسفات، داروهایی هستند که می توانند سطح فسفات خون را کاهش داده و ممکن است تا حد زیادی خارش بیمار را کاهش دهند.

• هایپرپاراتیروئیدی

کاهش میزان کلسیم خون بیمارمی تواند غدد پاراتیروئید را تحریک کرده تا هورمونی ترشح کند که ممکن است باعث خارش بیمار شود. برداشتن بخشی از غدد پاراتیروئید (پارائیدکتومی) می تواند خارش بیمار را کاهش دهد.

سایر روش های موثر در کاهش خارش

• راه موثر دیگر برای کاهش خارش پوست استفاده از اشعه ماوراء بنفش (UV) است.
• در برخی موارد استفاده از آنتی هیستامین ها می تواند خارش بیمار را کاهش دهد.
• برای همه بیماران یک پاسخ واحد وجود ندارد، بنابراین پزشک یا پرستار بیمار، با توجه به شرایط وی یک یا چند مورد از موارد فوق را برای کنترل خارش توصیه می کنند.

پوست شکننده

دیالیز همچنین می تواند باعث نازک و شکنندگی پوست شود. همچنین ممکن است باعث ایجاد زخم هایی در سطح پوست شود که به کندی و با تاخیر بهبود می یابند. با افزایش زمان دیالیز طبق نظر پزشک وانجام دیالیز با کیفیت بالاتر، می توان به بهتر شدن این وضعیت کمک کرد. پس از پیوند کلیه، حتی ممکن است پوست به حالت قبل از ابتلا به نارسایی مزمن کلیوی برگردد.

تنفس آمونیاکی

هنگامی که کلیه ها از کار می افتند، مواد زائد و سموم مانند اوره، می توانند بوی آمونیاک را در تنفس بیمار ایجاد کنند. حتی ممکن است بیمار این طعم نامطبوع را در دهان خود حس کند.

توصیه جهت کاهش بو وطعم بد دهان:

• دندان ها، لثه ها و زبان خود را چندین بار در روز مسواک بزنید.
• استفاده از نخ دندان به صورت روزانه
• استفاده از دهانشویه به صورت مرتب

خشکی دهان

خشکی دهان در افراد دیالیزی نیز رایج است. مکیدن تکه های یخ یا آب نبات های ترش بدون قند می تواند بسیار کمک کننده باشد. همچنین بسیار مهم است که به طور منظم برای معاینه به دندانپزشک مراجعه کنید. بهداشت دهان و دندان در سلامت کلی فرد نقش مهمی دارد.

تغییرات مو

بطور معمول موهای فرد مبتلا به نارسایی کلیه، نازک و شکننده است. این عارضه می تواند به دلیل کمبود برخی مواد مغذی در رژیم غذایی باشد. ارجاع به پزشک نفرولوژیست امکان استفاده از مکمل های جایگزین را مشخص خواهد کرد. استفاده از مکمل بدون تجویز پزشک به هیچ عنوان توصیه نمی شود. شامپوها و نرم کننده ها، حجم دهنده های مو و همچنین هایلایت و یا رنگ موی شیک می تواند تصویر ذهنی فرد را تقویت کند.

افزایش یا کاهش وزن

بیماری مزمن کلیوی می تواند باعث تغییرات محسوس در وزن بیمار شود. اگربیمار نگران تغییر وزن است، یک برنامه غذایی مناسب که توسط متخصص تغذیه پیشنهاد می شود، می تواند برای رسیدن به وزن مناسب بیمار را تسهیل کند.