چرا زمان استفاده از پرونده الکترونیک دیالیز فرا رسیده است؟
چرا پرونده الکترونیک در دیالیز اهمیت دارد؟
مراکز دیالیز از پیچیدهترین واحدهای ارائهدهنده خدمات درمانی هستند؛ جایی که بیمار مزمن، مراقبتهای طولانیمدت و چندبُعدی، درمانهای دورهای، داروهای حساس، نتایج آزمایشگاهی منظم و تصمیمگیری لحظهای اهمیت حیاتی دارد. برخلاف بسیاری از خدمات درمانی، در دیالیز حتی کوچکترین اشتباه میتواند به عوارض جدی مانند افت فشار خون شدید، هایپرکالمی، عفونتهای مرتبط با دسترسی عروقی، یا حتی مرگ منجر شود. با این حال، بسیاری از مراکز دیالیز در ایران همچنان از کاغذ، اکسل، دفترهای سنتی یا سیستمهای عمومی HIS بیمارستانی استفاده میکنند که هیچکدام توان مدیریت دادههای تخصصی دیالیز را ندارند. اینجاست که پرونده الکترونیک تخصصی دیالیز از یک ابزار ساده فناوری، به یک ضرورت راهبردی تبدیل میشود؛ ضرورتی که در کشورهایی با استانداردهای بهروز مراقبت از بیماران کلیوی، سالهاست به بخش جداییناپذیر سیستم درمان تبدیل شده است.
چرا پرونده الکترونیک تخصصی برای دیالیز ضروری است؟
ثبت اطلاعات دقیق و یکپارچه در هر جلسه درمانی

یک بیمار دیالیزی بهطور میانگین سالانه ۱۵۰–۱۲۰ جلسه دیالیز انجام میدهد. اگر هر جلسه شامل حداقل ۲۰ پارامتر حیاتی باشد، حجم دادههای سالانه یک بیمار به بیش از ۲۵۰۰ داده میرسد.
این حجم از اطلاعات:
• روی کاغذ قابل کنترل نیست.
• حتی در اکسل قابل تحلیل، از دقت لازم برخوردار نیست.
• در سامانههای عمومی بیمارستانی ثبت نمیشود یا ساختار مناسبی ندارد.
اما در یک پرونده الکترونیک تخصصی:
• تمامی دادهها استاندارد، ساختاریافته و قابل تحلیل میشوند.
• اطلاعات هر جلسه بهصورت خودکار کنار هم قرار میگیرد.
• خطای انسانی 50-70% کاهش مییابد.
تصمیمگیری سریع برای مواقع اضطراری
در دیالیز، ثانیهها اهمیت دارند. در شرایطی مانند:
• افت شدید فشار خون
• مشکلات قلبی
• اختلالات الکترولیتی
• مشکلات دسترسی عروقی
• مشکلات کانولاسیون
• مشکلات لخته و یا انسداد مسیر ست و صافی دیالیز
دسترسی سریع به اطلاعات ۵ جلسه آخر حیاتی است.

پرونده الکترونیک تخصصی:
• نمودار فشارخون، وزن خشک، UF Rate، نتایج آزمایش و داروها را در یک نگاه نمایش میدهد.
• هشدارهای بالینی (Clinical Alerts) را ارائه میدهد.
• روندهای خطرناک را بهصورت پیشگیرانه نمایش میدهد.
افزایش ایمنی بیمار و کاهش خطاهای پزشکی
بیش از ۴۰٪ خطاهای پزشکی در دیالیز به دلایل زیر رخ می دهد:
• ثبت ناقص اطلاعات
• دسترسی نداشتن به اطلاعات بهروز
• تفسیر اشتباه روند درمان بیمار
• تجویز یا تنظیم اشتباه دارو
• عدم اطلاع دقیق از وضعیت وزن خشک بیمار
پرونده الکترونیک تخصصی دیالیز توسط موارد زیر خطاها را به حداقل میرساند:

• هشدارهای خودکار (Alert)
• عدم مجوز به کاربر برای ثبت ناقص اطلاعات
• یادآوری آزمایشات
• کنترل دقیق هپارین و سایر داروها
• کنترل UF بر اساس وزن خشک
استانداردسازی فرآیندها در مرکز دیالیز
مدیران، پرستاران و پزشکان در مرکز دیالیز باید براساس پروتکلهای یکسان کار کنند. با استفاده از پرونده الکترونیک تخصصی:
• همه پایشها در یک قالب استاندارد ثبت میشود.
• اختلاف عملکرد بین شیفتها از بین میرود.
• تحویل شیفتها دقیقتر و کوتاهتر میشود.
• مدیران به گزارشهای منظم و دقیق دسترسی دارند.
ردیابی کامل بیمار از روز اول تا آخرین جلسه
کاغذ و اکسل نمیتوانند روند بیمار را ردیابی کنند، اما سیستم های تخصصی می توانند موارد زیر را در قالب گراف و داشبورد نمایش دهند:
• نمودار وزن خشک
• روند هموگلوبین
• روند آزمایشات کفایت دیالیز
• مشکلات دسترسی عروقی
• روند واکسیناسیون
• آموزش های داده شده به بیمار
• ارزیابی بیماران
این اطلاعات پایه اصلی تصمیمگیری برای موارد زیر به شمار می روند:
• تغییر وزن خشک
• نیاز به مداخلات دسترسی عروقی
• تغییر دستگاه یا صافی
• مدیریت دقیق آنمی
• تغییر شیوه آموزش
پایش عملکرد مرکز و بهبود مدیریت
یک مرکز دیالیز بدون داده دقیق نمیتواند مدیریت علمی داشته باشد.
پرونده الکترونیک تخصصی امکانات زیر را فراهم میکند:
• گزارش ماهانه شاخصهای کیفی
• تحلیل عملکرد پرستاران و بهره وری بخش
• تحلیل مصرف دارو و اقلام مصرفی
• کاهش هزینهها
• پیشبینی و برنامهریزی دقیق
مستندسازی دقیق برای بیمه و وزارت بهداشت
امروزه بدلایل مشکلات اقتصادی در کشور و کسری بودجه بیمهها و نهادهای نظارتی، بیش از گذشته به مستندات اهمیت می دهند و پرونده الکترونیک تخصصی می تواند:
• مستندات کامل، خوانا و قابل ارائه تولید کند.
• مغایرتها را کاهش دهد.
• فرآیندهای بازرسی را تسهیل کند.
• امکان ارسال الکترونیک دیتا را فراهم کند.
چالشهای مراکز دیالیز در مسیر دیجیتالسازی
اگرچه مزایا چشمگیر است، اما ورود به پرونده الکترونیک تخصصی چالشهای خاص خود را دارد.
مقاومت کارکنان در برابر تغییر
بزرگترین چالش مراکز دیالیز موارد زیر است:
• عادت پرستاران به روش سنتی
• ترس از کار با سیستم
• نگرانی از افزایش حجم کار
راهحل چیست؟
برای کاهش مقاومت تیم درمان سیستمی باید انتخاب شود که:
• ساده و سریع باشد.
• نیاز به تایپ زیاد نداشته باشد.
• با گردش کار (Workflow) پرستاری هماهنگ باشد.
مشکلات زیرساختی
مشکلات معمول در مراکز شامل موارد زیر است:
• سرعت پایین اینترنت
• فرسودگی کامپیوترها و سایر سخت افزارها
• استفاده از نرمافزارهای سنگین غیرتخصصی
راهحل چیست؟
پرونده الکترونیک تخصصی باید بتواند:
• با سرعت پایین هم کار کند.
• روی کامپیوترهای متوسط هم قابل اجرا باشد.
• Cloud و Local را پشتیبانی کند.
هزینه استقرار، راهاندازی و پشتیبانی
در نگاه اول این هزینه ها بسیار چشمگیر هستند اما:
• در کمتر از یک سال بازگشت سرمایه وجود دارد.
• هزینه خطا، هدررفت، گمشدن اطلاعات و عدم ثبت دقیق داده ها بسیار بیشتر است.
عدم آشنایی با فرایندهای دیجیتال
گاهی مدیران به دلیل نداشتن تجربه انفورماتیک دچار نگرانی میشوند. یک تیم حرفهای باید همراهی و پشتیبانی کاملی را ارائه کند.
تجربه مراکز موفق دیالیز در ایران
در چند سال گذشته تعدادی از مراکز دیالیز کشور به سمت پرونده الکترونیک تخصصی حرکت کردهاند و نتایج مشترکی گزارش کردهاند:
• کاهش خطای انسانی
• بهبود کنترل وزن خشک بیمار
• افزایش ایمنی بیمار
• افزایش رضایت پرستاران
• ذخیرهسازی و دسترسی آسان به اطلاعات پرونده
• ثبت اطلاعات ساختاریافته و کاهش خطا در ثبت
• افزایش بهرهوری
• رضایت بیماران
پرونده الکترونیک تخصصی در مقابل HIS های بیمارستانی:
سیستمهای عمومی بیمارستانی مانند HIS معمولاً:
• بصورت اختصاصی دیالیز طراحی نشدهاند.
• فاقد شاخصهای تخصصی هستند.
• امکان ثبت پایشهای دقیق را ندارند.
• نمودار یا روند تغییرات را ارائه نمیدهند.
• گردش کار پرستاران را در بخش های تخصصی نمیشناسند.
آیا آینده دیالیز در ایران بدون پرونده الکترونیک تخصصی ممکن است:
در حال حاضر دیالیز در دنیا به سمت استانداردسازی، پایش مستمر، کیفیتسنجی، گزارشدهی دقیق، هوش مصنوعی و پیشبینی روند درمان حرکت میکند. بدون وجود دادههای استاندارد، نه هوش مصنوعی و نه تحلیل روندهای درمان به هیچ وجه امکانپذیر نخواهد بود.
دیاسیس: تنها پرونده الکترونیک تخصصی دیالیز در ایران
پس از سالها تجربه در حوزه دیالیز، "دیاسیس" بهعنوان تنها پرونده الکترونیک تخصصی دیالیز در ایران طراحی شده است؛ سیستمی که نهتنها یک نرمافزار، بلکه یک زیرساخت کامل مدیریتی برای مراکز دیالیز به شمار می رود.
ویژگیهای کلیدی دیاسیس:
طراحی ۱۰۰٪ مطابق فرایند واقعی کار پرستاران دیالیز
• گردش کار استاندارد
• عدم نیاز به تایپ داده ها
• پشتیبانی از ثبت سریع داده ها و پایشها
داشبوردهای بالینی برای پزشکان
• روند وزن خشک بیمار
• پایش آزمایشات بیمار
• کنترل وضعیت آنمی و کفایت دیالیز
• وضعیت دسترسی عروقی
• دسترسی به اطلاعات داروهای تجویز شده
هشدارهای حیاتی
• UF Rate غیرمجاز
• روند فشارخون پرخطر
• اختلاف وزن بیش از حد
• روند پرخطر آزمایشات
مدیریت داروها و مصرف اقلام مصرفی دیالیز
• گزارش مصرف
• ردیابی دقیق
• کنترل هدررفت
گزارشهای مدیریتی

• کیفیت درمان
• عملکرد پرستاران و میزان بهره وری مرکز
• شاخصهای کلیدی دیالیز
امکان اتصال به تجهیزات و دستگاه ها
• کاهش خطای انسانی و ثبت خودکار دادهها
پشتیبانی کامل، آموزش و همراهی تیم متخصص دیالیز
• دیاسیس توسط متخصصان حوزه دیالیز و نفرولوژی طراحی و تمامی فرمها و ماژولها ۱۰۰٪ مطابق نیاز مراکز ایرانی انتخاب شده است.
چرا دیاسیس انتخاب برتر مراکز دیالیز ایران است؟
• تنها سیستم کاملاً تخصصی کشور
• استاندارد جهانی و منطبق بر پروتکلهای وزارت بهداشت
• صرفهجویی در زمان پرستاران
• بهبود ایمنی بیمار
• کاهش خطاهای پزشکی
• تحلیل دادهها برای تصمیمگیری سریع
• افزایش بهرهوری و کاهش هزینهها
• مورد استفاده مراکز دیالیز موفق در ایران
نتیجه گیری:
حرکت مراکز دیالیز ایران به سمت "پرونده الکترونیک تخصصی دیالیز" نه یک انتخاب، بلکه یک ضرورت است. برای مدیریت بهتر، افزایش ایمنی، کاهش خطا، افزایش بهرهوری، و ارائه تجربه درمانی بهتر به بیماران، سیستمهای سنتی دیگر پاسخگو نیستند. در این میان، دیاسیس بهعنوان تنها سیستم تخصصی و هوشمند دیالیز در ایران، مسیر تحول مراکز دیالیز را هموار کرده و به عنوان یک ابزار کلیدی در بهبود کیفیت درمان شناخته میشود.
منابع:




